مهمترین علت روشن نشدن موتور برق + نحوه رفع مشکل

همانطور که بالاتر گفتیم، علل حیاتی و مهم عدم روشن شدن صحیح موتور برق می‌تواند طیف وسیعی از نکات و پارامترها را در نظر بگیرد. در واقع از آنجا که ژنراتور برق یک بخش مکانیکی و موتوری، یک بخش الکتریکی با خروجی برق و یک بخش الکترونیکی داخلی شامل انواع قطعات و مدار و غیره... دارد، هر بی‌توجهی کوچک و عملکرد نادرست در این قسمت‌ها ممکن است منجر به عدم راه اندازی درست حتی بهترین موتور برق شود. برای داشتن تصویری بهتر از اینکه علت های روشن نشدن موتور برق بیشتر در کدام بخش‌ها دیده می‌شود؟ می‌توان موارد زیر را نام برد.

• اختلال در سیستم احتراق و سوخت رسانی

مثل مشکلات تغذیه سوخت بنزین، گازوییل و گاز – باک – فیلترها - کارکرد خود موتور و تنظیم نبودن آن و...

• خرابی سیستم استارت، برق رسانی و باتری

مشکلاتی مثل عدم عملکرد درست هندل دستی و الکتریکی – شمع ها - کاهش عمر باتری و ظرفیت آن – استهلاک سیم کشی داخلی و کیت های الکترونیکی و...

• مشکل آلودگی های محیطی و مواد مصرفی

دودزا شدن موتور برق – تولید صدا و آلودگی زیاد – کیفیت پایین سوخت مصرفی – مشکلات مربوط به اگزوز، روغن، هوا و فیلترها - عدم نصب و اتصال درست دستگاه و...

• مشکل خرابی سایر قطعات

عبارت است از هر قطعه مستهلک شده، کثیف شده و خراب شده که نیاز به تعویض، تعمیر و سرویس دوباره دارد. حتی به ظاهر کوچکترین و کم اهمیت ترین قطعات یک ژنراتور برق هم در کارآیی آن تاثیر مستقیم دارند.

قبل از اینکه به شکل جزئی و دقیق به بررسی تمام مشکلات عدم کار صحیح و روشن نشدن ژنراتور برق بپردازیم، می‌توان در یک جدول این موارد را به طور کلی مرور کرد.

در مطالب بالا با یک تصویر کلی از ایرادهای مختلفی که ممکن است باعث عدم راه اندازی درست ژنراتور برق در کاربری خانگی و کارگاهی شوند آشنا شدیم. حال بهتر است به موشکافی بیشتر این موارد و حل مشکل روشن نشدن موتور برق بپردازیم.  

مجموعه تامین سوخت یک موتور برق، ترکیبی از چند قطعه مختلف است و مشکلات سوختی این گروه دستگاه، رایج ترین دلیل روشن نشدن ژنراتور برق است. با هر نوع موتور برق بنزینی، دیزلی یا گازی سر و کار داشته باشید، همواره باید از سلامت این بخش اطمینان حاصل کنید. معمولا بخش بزرگی از دلایل عدم استارت دستگاه مربوط به این قسمت شده و اصلی‌ترین علت روشن نشدن موتور برق است. در این راستا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• کمبود سوخت
• کمبود روغن
• کثیف بودن سوخت و روغن
• ترکیب اشتباه مایعات سوخت
• استفاده از بنزین و گازوییل قدیمی، غیر تازه و بی کیفیت
• خراب بودن رگولاتور، شیر بنزین و اهرم ساسات
• خراب بودن کاربراتور و سوزن آن
• نشتی در باک بنزین و مخزن روغن
• کثیف شدن فیلتر بنزین و روغن
• نفوذ هوا در هنگام سخت رسانی
• گرفتگی حفره‌ها، لوله ها و شلنگ های مربوطه

نشانه ها و علائم

وقتی هر کدام از قطعات و موارد رخ دهد، هنگام استارت موتور برق با یکسری علائم و نشانه‌ها روبرو خواهید که معمولا جزو گزینه‌های زیر است.

- موتور برق اساسا استارت نمی‌خورد درحالیکه همه چیز بنظر عادی می‌آید.

- انجین موتور برق هنگام راه اندازی صدا می‌دهد اما موتور راه نمی‌افتد و به اصطلاح پت پت می‌کند.

- موتور برق روشن می‌شود اما ریپ می‌زند و خاموش می‌شود.

- دستگاه هنگام استارت صدای شدیدی می‌دهد خشک روشن می‌شود.

- ژنراتور سخت استارت می‌خورد و به اصطلاح خفه کرده است.

- چراغ کمبود بنزین و کمبود روغن روشن است.

بررسی و عیب یابی

- میزان بنزین و گازوییل و البته روغن را چک کنید که آیا مخزن و باک به اندازه کافی سوخت و روغن دارد یا خیر؟

- شیر بنزین و سوخت در حالت بسته است.

- شیر بنزین گرفتگی دارد و کثیف شده است.

- اهرم ساسات موتور برق بنزینی در حالت باز و اشتباه است.

- اهرم دریچه هوا در موتور برق دیزلی (گازوییلی) در حالت OFF است.

- موتور، مخزن و باقی قطعات کثیف و مستهلک شده اند.

- فیلتر هوا آلوده شده و دارای گرفتگی است و جریان هوا به خوبی در سیستم سوخت برقرار نمی‌شود.

- هوای زیاد باعث اختلال رسیدن سوخت به موتور می‌شود.

راه حل مشکل روشن نشدن موتور برق در سوخت رسانی

گیج و نشانگر مخزن بنزین و روغن را چک کنید. معمولا برای بنزین باید باک حداقل 20 درصد و حداکثر تا 80 درصد ظرفیت سوخت داشته باشد؛ مخزن روغن نیز باید حداقل 50 درصد و ماکزیمم تا بالاترین رزوه و کمتر از لبه مخزن پر باشد. به هیچ عنوان باک و مخزن بنزین و روغن را تا لب پر نکنید!

از سالم بودن و باز بودن شیر سوخت مطمئن شوید. ممکن است این شیر بعد از مدتی هرز شده و دچار استهلاک شده باشد.

اهرم دریچه هوا در ژنراتور گازوییلی و اهرم ساسات در موتور برق بنزینی معمولا در پشت یا کنار موتور برق قرار دارد و شبیه به یک میله فلزی کوتاه است. اهرم ساسات بنزین باید حین استارت موتور برق در سمت چپ و بسته باشد و سپس بعد از راه افتادن موتور، آرام به سمت راست باز شود. دقت کنید که در برخی مدل‌های محدود موتور برق ممکن است این اهرم برعکس باشد! اما اهرم دریچه هواگیری موتور برق دیزلی باید در حالت ON باشد.

هنگام خفه کردن موتور برق از پمپ دستی و تزریق بنزین به شکل پمپاژ دستی استفاده کنید و سپس به استارت کردن بپردازید. وجود هوای زیاد در سیستم سوخت رسان دستگاه باعث اختلال در رسیدن بنزین شده و دلیل آن ممکن است خرابی فیلتر هوا، لوله ها و پیچ و تاب در شلنگ هوای موتور برق باشد.

از تمیز بودن و سالم بودن سوخت مصرفی و تمام قطعات قسمت سوخت رسان و موتور مطمئن شوید. مخزن و باک را چک کنید. هر قطعه‌ای که آلوده شده را تمیز و سرویس کنید. فیلترهای روغن و سوخت و فیلتر هوا را تعویض کنید. در صورت نیاز به تعمیرات سنگین‌تر، کار را به یک تکنسین مجاز بسپارید.

دومین قسمت اصلی و مهم ژنراتور که باز هم از چند ابزار و قطعه مهم تشکیل شده و در صورت وجود مشکل در آن به شکلی مخفیانه و مرموز باعث عدم روشن شدن موتور برق می‌شود، مجموعه برق رسان و سیستم استارت ژنراتور است. اگر روشن نشدن دستگاه به این بخش مربوط باشد، معمولا ریشه در موارد زیر دارد:

• خراب بودن، تخلیه شدن و دشارژ باتری
• مشکل در مدار شارژ کردن باتری
• شل شدن و خرابی سیم و رسوب گرفتن قطب های باتری
• خرابی رله استارت
• خرابی و رسوب گرفتن شمع
• مستهلک شدن قرقره و هندل دستگاه
• خراب شدن دکمه استارت و کلید ON/Off پنل

نشانه ها و علائم

برای اینکه متوجه شوید آیا قطعات سیستم برق رسان ژنراتور باعث روشن نشدن آن شده‌اند، برخی علامت‌ها قابل دیده شدن است و شناسایی است.

- هنگام استارت زدن هیچکدام از چراغ های روی پنل و LED های موتور برق روشن نمی‌شود.

- جرقه ای در قسمت اتصالات شمع و باتری دیده نمی‌شود.

- هیچ صدایی شبیه به جرقه و مشتعل شدن حین استارت نمی‌آید.

- کلید راه اندازی اهرمی یا سوییچ دستگاه حالت نرمال ندارد.

- قرقره هندل و استارت دستی بیش از اندازه سفت یا شل شده است.

بررسی و عیب یابی

- شمع کثیف شده و یا عمر آن به پایان رسیده است.

- سیم ها و اتصالات باتری و دیگر قطعات بخش برق رسان قطع شده اند.

- باتری خالی شده و ظرفیت آن پایین آمده و دیگر شارژ نمی‌شود.

- سوییچ گردان و یا کلید فشاری استارت دستگاه هرز و نرم شده است و هنگام فشار دادن حالت فنری ندارد.

- دسته هندل و کابل قرقره استارت دستی آسیب دیده، شکسته و یا پاره شده است.

راه حل مشکلات موتور برق در سیستم استارت و برق رسانی

معمولا اولین قطعه معیوب در این بخش مربوط به شمع دستگاه است. شمع یا اسپارک موتور برق مثل یک شمع ماشین، قطعه کوچک فلزی در دل انجین است که وظیفه گرفتن جریان الکتریکی و ایجاد جرقه برای اشتعال سوخت در محفظه احتراق را دارد. کثیف شدن و آلودگی شمع کاملا طبیعی است و می‌توان آن را تمیز کرد. ضمن اینکه حتی بهترین شمع‌ها بعد از حدود 1 تا 2 سال باید تعویض شوند.

اتصالات باتری و میزان رسوب روی قطب های باتری را چک کنید. ممکن است ارتباط سیم منفی و مثبت (قرمز و مشکی رنگ) با قطب‌های مسی قطع شده باشد. ممکن است سیم‌ها پوسیده و قطع شده باشند.

باتری موتور برق ممکن است از نوع سلولی، خشک و یا باتری اسیدی باشد. این باتری معمولا با هر بار روشن شدن موتور برق دوباره شارژ می‌شود و برای استارت‌های بعدی برق مورد نیاز جرقه را در خود ذخیره می‌کند.؛ اما امکان دارد در گذر زمان باتری فرسوده شده و ممکن است زود خالی کند، یا دیگر شارژ نشود و یا به دلیل عدم استفاده موتور برق در زمان طولانی، باتری دشارژ شده باشد. اگر باتری خراب نشده اما خالی کرده، هنگام استارت از یک باتری کمکی استفاده کنید و تست کنید که دوباره شارژ می‌شود یا نه؟... اگر ایرادی در شارژ داشت، باتری را تعویض کنید.

کلید و دکمه سوییچ روشن/خاموش روی پنل و بدنه موتور برق ممکن است بعد از چند سال خاصیت خود را از دست بدهد یا کانتکت‌های مسی داخلی آن خراب شوند. در صورت خرابی کلیدها آنها را تعویض کنید.

هر مدل ژنراتور برق دارای مدارهای داخلی، لوازم و کیت‌های الکترونیکی و تکنولوژی دیجیتال است، که بنا به جدید بودن و قدیمی بودن آن، این قطعات تغییر می‌کنند. خرابی وسایل الکترونیکی یک موتور برق به سختی در ظاهر دیده می‌شود اما در صورت دانش کافی، می‌توانید آنها را تشخیص دهید. عدم عملکرد درست لوازم زیر ممکن است در روشن نشدن موتور برق موثر باشند:

• خرابی سیستم AVR
• خرابی ولت متر و نمایشگر دیجیتال
• خرابی سیستم VRD
• اختلال در عملکرد سنسور کمبود روغن و سوخت
• اختلال در مدار قطع کن خودکار
• اختلال در سیستم کنترل مصرف و حالت کار دستگاه

نشانه ها و علائم

- موتور برق با وجود استارت و احتراق، روشن نمی‌شود.

- چراغ اضافه بار، اضافه حرارت، اتصال کوتاه و چک دستگاه بدون دلیل روشن است.

- ولت متر و نمایشگر دیجیتال حالت نمایش نرمال ندارند.

- سنسور کمبود روغن و سوخت اعلام هشدار می‌کنند.

- با وجود سالم بودن قسمت سوخت و برق و شمع، باز هم جرقه‌ای شکل نمی‌گیرد.

بررسی و عیب یابی

- اگر امکان آن وجود دارد، مدارها و لوازم دیجیتال موتور برق را جداگانه تست کنید.

- ابتدا میزان روغن و بنزین و سلامتی شمع را دومرتبه چک کرده و سپس به سراغ علت آلارم اشتباه سنسورها بروید.

راه حل مشکل مدارهای الکترونیکی موتور برق

ولت متر، پورت ها و سیستم های دیجیتال ژنراتور را به سختی می‌توان چک کرد؛ برای این کار این قطعات باید باز شده و زیر تست اصولی و الکترونیکی بروند.

میزان زیر بار رفتن دستگاه باید با توان و ماکزیمم قدرت خروجی موتور برق همخوانی داشته باشد تا انجین زیر بار ناگهان خاموش نشود. برای داشتن اطلاعات بهتر در این زمینه، مقاله راهنمای خرید موتور برق پیشنهاد می‌شود.

اگر مشکل از سنسور کاهش روغن و سوخت باشد، سیستم الکترونیکی اجازه جرقه زنی به شمع را نمی‌دهد. برای همین، ابتدا سیمی که این سنسور را به مخزن متصل کرده بررسی کنید؛ سپس به شکل امتحانی، ترمینال سیم معمولا مشکی رنگ یا زرد رنگ را قطع کنید. بعد استارت بزنید و اگر موتور برق روشن شد، آن را دوباره وصل کنید. پس این سنسور مشکل دارد و باید تعویض شود.

تمام موتور برق های سوختی، چه نوع ساده و معمولی و چه حتی مدل‌های سایلنت و اینورتری مقداری دود و صدا ایجاد می‌کنند. در مجموعه تولید و خروج دود و صدای موتور برق نیز چند قطعه نقش مهمی ایفا می‌کنند که بر روی روشن شدن ژنراتور تاثیر مستقیم دارند و ممکن است این خرابی‌ها و موارد زیر باعث مشکل در استارت موتور برق شود:

• کیفیت پایین سوخت و روغن
• خرابی فن و پروانه و سیستم خنک کننده
• خرابی اگزوز موتور برق
• خرابی فیلتر هوا و لوله تخلیه دود
• کثیفی و خرابی فیلتر بنزین و روغن
• اختلال در سیستم صداگیر و مافلر موتور برق
• مشکل عایق بندی بدنه و اتصالات و قطعات

نشانه ها و علائم

- موتور برق به سختی و با صدای زیاد روشن شده اما خاموش می‌شود.

- صدای احتراق و استارت موتور برق طبیعی نیست.

- بوی بدی حین راه اندازی و روشن شدن انجین به مشام می‌رسد.

- بعد از روشن شدن، در قسمت خروجی دود، لرزش شدید وجود دارد.

- نویز و صوت‌های غیرعادی و غیر طبیعی در هنگام استارت شنیده می‌شود.

- موقع استارت زدن و یا راه افتادن ژنراتور، بوی سوختگی احساس می‌شود.

بررسی و عیب یابی

- بنزین و روغن کیفیت مطلوبی ندارد و ناخالصی زیادی دارد و یا هوا، آب، گرد و خاک و ذرات غیر مجاز و آلوده وارد آنها شده است.

- اگزوز و لوله تخلیه دود دچار شکستگی، پوسیدگی، ترک، سوراخ و آسیب شده است.

- مافلر و اگزوز موتور برق به دلیل لرزش حین کار از جای خود تکان خورده است.

- قطعه خارجی پلاستیکی و یا تکه‌ای از دستگاه وارد قسمت احتراق یا بخش های داغ دستگاه شده است.

راه حل مشکل آلودگی ها و عدم استارت ژنراتور برق 

کیفیت سوخت و روغن را چک کنید. اگر ناچار هستید، کل باک و مخزن را خالی کرده و دوباره با سوخت و روغن تمیز پر کنید.

محل نصب مافلر و صداگیر دستگاه را چک کنید و آن را در جای خود ثابت کنید. در صورت مشاهده کوچکترین ترک، شکاف و... بر روی این قطعات آنها جوش داده، تعمیر یا تعویض کنید.

تمام فیلترهای روغن، فیلتر هوا و بنزین باید چک شوند؛ علاوه بر مشکل سوخت رسانی، کثیفی این فیلترها در هنگام خروج دود و صدا نیز خود را نشان می‌دهد.

مکان نصب موتور برق را چک کنید و مطمئن شوید که دستگاه لرزش زیاد نداشته باشد و بخش اگزوز و... در فشار غیر عادی نباشند.

به جز این موارد گفته شده، ممکن است بسیاری از قطعات و مسائل دیگر که ظاهرا ارتباطی به سیستم استارت موتور برق ندارند، باعث جلوگیری از راه اندازی صحیح آن شوند. به عنوان مثال می‌توان عناوین زیر را نام برد:

داغ شدن بیش از حد دستگاه و اضافه بار (Overload)

اضافه بار، حرارت و دمای بالای کاری ممکن است دلایل زیادی داشته باشد که یکی از آنها اتصالات غلط و یا شل و مهار نشده موتور برق است. اگر وایرهای دستگاه به خوبی متصل نباشند و یا مصرف کننده‌ها باز زیادی بکشند، موتور برق یا استارت نمی‌خورد و یا سریعا خاموش خواهد شد.

تنظیم نبودن موتور

اگر چرخش مکانیکی رتور و آرمیچر موتور با پیستون‌ها هماهنگ نباشد، یعنی اشتعال سخت و خروج دود از دریچه سینلدر به خوبی صورت نگرفته و در نتیجه عملکرد موتور یکنواخت نیست. این مورد، موتور برق را سریعا خاموش خواهد کرد.

سوختگی سیم پیچ ها

سیم پیچ‌های مسی نیم‌سوز شده در قسمت انتقال برق به، باعث خطا و ارور در کارکرد موتور برق می‌شوند. این مشکل اجازه راه اندازی به دستگاه را نمی‌دهد.

خرابی پریز خروجی برق

پورت برق متناوب AC موتور برق نباید رطوبت داشته باشد و یا خراب باشد. در صورت وجود این مشکل، خطر اتصال کوتاه وجود دارد؛ بنابراین سیستم قطع کن مانع از روشن شدن موتور برق خواهد شد.

خرابی بدنه دستگاه

شاید برایتان جالب باشد اما حتی بدنه معیوب ژنراتور برق نیز امکان دارد اجازه راه اندازی به آن ندهد. نشتی مواد، لرزش زیاد و عدم ثبات قطعات موتور برق حین کار، از جمله مواردی است که امکان دارد دلیل آن بدنه آسیب دیده باشد.

اتصال دستگاه ها قبل از روشن کردن موتور برق

یکی از موارد پنهان و مخفی که خصوصا در صورت سالم بودن موتور برق، بسیاری از کاربران را دچار سردرگمی می‌کند، روشن نشدن ژنراتور در صورت اتصال دستگاه‌ها قبل از استارت است. همواره یادتان باشد که همه دستگاه‌های مصرفی را از موتور برق جدا کرده و سپس به راه اندازی آن بپردازید.

مشاهده می‌کنید که موضوع عدم راه اندازی و روشن نشدن ژنراتور برق چقدر می‌تواند داستان بلند و نکات دقیق و ریزی داشته باشد. اما تمامی این مشکلات با استفاده درست از دستگاه و همچنین انتخاب یک مدل با کیفیت قابل حل است.

اگر قصد خرید موتور برق از بهترین برندهای ایرانی و خارجی بصورت اورجینال و با ضمانت اصالت کالا را دارید، به فروشگاه آنلاین ابزارمارکت سر بزنید، راحت سفارش دهید و در هر نقطه از ایران، محصول خود را درب منزل دریافت کنید.