مته برگی چیست؟ (نحوه کار و کاربرد مته برگی)

مته چوب تخت، یا مته برگی به انگلیسی Flat Drill Bit که گاهی به آن Spade Drill Bit هم گفته می‌شود، نوعی مته نسبتا بلند با سر پهن و تخت شده و نوک تیز پیکان دار است. سر عریض و صاف نوک دار و شبیه به برگ درخت این مته، باعث نامگذاری عنوان مته برگی روی آن شده است.

مته تخت یا برگی یکی از رایج‌ترین ابزارها برای سوراخکاری سریع، عمیق و با قطر بزرگ دایره‌ای روی انواع چوب است و از کاربران عمومی و خانگی گرفته تا حرفه‌ای ترین افراد فنی، نجاران، کابینت سازان، نصابان و... از این محصول استفاده می‌کنند. کار با مته برگی به دریل مخصوص و ویژه نیاز ندارد و به دلیل امکان سوراخکاری راحت با تمام دریل‌های برقی، شارژی و... مته برگی موارد مصرف زیادی دارد.

مته تخت چوب یا برگی یک سر پهن لبه دار، یک نوک تیز پیکانی یا نیش دار و یک دنباله و میله فلزی برای نصب در سه نظام دریل دارد؛ که هر 3 این قسمت‌ها به صورت یکپارچه ساخته شده‌اند.

نوک مته برگی دارای یک وجه و لبه 2 پله‌ای و زاویه دار است که این شیب و پله تا قسمت پهن مته هم کشیده شده است. این نوک تیز به مته کمک می‌کند تا نفوذ در چوب و براده برداری را با سرعت و راحتی بیشتری انجام دهد.

بعد از نوک نیش دار و تیز، قسمت عریض و پهن یا همان Paddle پدالی مته برگی قرار دارد که بعد از سوراخکاری اولیه نوک، به داخل قطعه چوبی می‌رود و بر اساس سایز مته، پهنای آن متفاوت خواهد بود. قسمت سوم مته برگی نیز میله و دنباله یکپارچه فلزی مته است که به صورت گرد یا شش ضلعی ساخته شده و برای نصب روی سه نظام دریل برقی، دریل شارژی، دریل پیچگوشتی ها با ابزارگیر و بیت گیر و همچنین دریل ستونی مناسب خواهد بود.

برای درک اینکه مته برگی دقیقا برای کجا و چه وقت هایی کاربرد دارد؟ شاید بهتر است این ابزار را با 2 مته چوب دیگر که کاربردی تقریبا مشابه دارند، یعنی مته چوب گردبر و مته گازور مقایسه کنیم. تمام این مته‌ها می‌توانند سوراخ و حفره گرد با قطر بزرگتر از مته ساده مارپیچ در چوب ایجاد کنند، اما تفاوت کاربری این سه مته چوب در کجاست؟ جدول زیر به این درک کمک می‌کند.

به طور کلی از مته برگی برای سوراخکاری سریع و عمیق در انواع چوب، پلاستیک، پی وی سی و... موادی استفاده می‌شود که نیاز به دقت ایده‌آل ندارند. به عبارت بهتر، سوراخ نهایی زده شده با مته برگی معمولا کاملا تمیز و دقیق نیست و احتمال داشتن لبه، پرتی و پلیسه بعد از اتمام کار مته برگی زیاد است. برای همین افرادی که نیاز به یک سوراخ عمیق و بزرگ گرد در چوب‌های ساده و غیر حساس دارند، مثل کسانی که می‌خواهند به نصب و رد کردن لوله، سیم و کابل و... سایر لوازم بپردازند، می‌توانند از مته برگی برای دریل کاری در اجسام استفاده کنند.

سایزهای مته برگی بر اساس میزان پهنای قسمت برگ یا تخت آن شناخته می‌شود. به عبارت بهتر، قطری که قسمت فلت مته در نهایت به صورت گرد ایجاد خواهد کرد، سایز مته برگی خواهد بود که در بازار این سایزها بین مته برگی 6 میلی متر تا 50 میلی متر وجود دارد.

همانطور که مشاهده می‌کنید سایز مته برگی در مقایسه با مته مارپیچ و معمولی و مته گازور دامنه گسترده‌تری دارد، اما این سایزها در مقایسه با مته گردبر چوب محدودتر است.

جنس مته برگی نجاری مثل تمام مته‌های چوب به صورت تمام فلزی و از ترکیب فولادی با روکش‌های متنوع ساخته می‌شود. مته برگی مثل مته کاجی یا مته مارپیچ نیش دار چوب، از جنس فولاد ساده، فولاد تندبر HSS یا فولاد ترکیبی کربن استیل ساخته شده و روکش مته نیز ممکن است از بلک اکساید یا اکسید سیاه، روکش نقره‌ای کروم، اکسید طلایی و روکش تیتانیوم باشد.

هر جنس و روکش مته برگی برای جنس‌های متقاوتی قابل استفاده خواهد بود، اما برای چوب‌ها و اجسام ضخیم با بافت بیشتر و جنس سخت‌تر، بهتر است از مته برگی فولادی تندبر با روکش تیتانیوم استفاده گردد.

سوراخکاری با مته برگی سخت نیست اما حتما نیاز به رعایت چند نکته فنی و بسیار مهم دارد!

- هنگام کار با مته برگی، ابتدا باید نقطه شروع سوراخ کاملا مشخص و علامت زده باشد. می‌توان قبل از شروع از مارکر یا سنبه راهنما استفاده کرد.

- بزرگترین و مهمترین نکته کار با مته برگی این است که مته باید کاملا روی سطح و چوب عمود و قائم باشد. ذره‌ای کج و مورب بودن مته، باعث صدمه به قطعه، دستگاه، مته یا کاربر خواهد شد.

- برخلاف مته گردبر و مته گازور، در کار با مته برگی بهتر است ابتدا نوک پیکانی مته را روی چوب قرار داده و برشکاری را با سرعت پایین‌تر اما دقت بالاتر شروع کنید.

- در شروع سوراخ زنی با مته برگی، عجله نکنید تا نوک پیکانی مته ابتدا به خوبی یک سوراخ راهنما در قطعه ایجاد کند.

- به محض رسیدن قسمت فلت و لبه‌های تیز این بخش به قطعه کار، سرعت چرخش دریل را بالا برده و سعی کنید با داشتن تمرکز و تسلط کامل روی دستگاه دریل و قطعه، مته برگی را در همان سوراخ زده شده هدایت کنید.

- مته برگی به خودی خود براده برداری و پلیسه نسبتا زیادی را شکل می‎دهد، بنابراین دقت کامل و سرعت و پیشروی پیوسته، رمز موفقیت در ایجاد یک سوراخ مناسب است.

- یکی از رایج ترین مشکلات در هنگام کار با مته برگی، برجسته شده و برآمدن پشت قطعه چوب است، برای جلوگیری از این کار می‌توان نیمی از سوراخکاری را از یک سمت انجام داده و نیم دیگر را از پشت و سمت دیگر چوب پیش ببرید.

در این مقاله با مته برگی یا مته تخت چوب و نجاری آشنا شدیم برای آشنایی با انواع مته چوب به مطلبی در این مورد در بخش آموزه های ابزار مراجعه نمایید. تلاش به پاسخ دادن این سوالات داشتیم که مته برگی چیست؟ و کاربرد آن در کجاست؟ با توجه به اطلاعات بالا، حالا می‌توان به خوبی فهمید که نقش مته برگی در سوراخکاری چوب و دیگر اجسام به چه شکل بوده و چرا باید از مته برگی بهره برد.

برای خرید مته برگی در سایزهای متنوع می‌توانید به فروشگاه آنلاین ابزار مارکت مراجعه کرده و با کمک تیم کارشناسان و مشاوره رایگان فنی و تخصصی از یک انتخاب درست و صحیح لذت کامل ببرید.