انواع سری فرز مینیاتوری و کاربرد هر کدام

فرز حکاکی یا فرز مینیاتوری که از لحاظ منبع تغذیه به دو گونه فرز حکاکی برقی و فرز حکاکی بادی تولید می‌شود، ابزاری است که با سری و لوازم مصرفی و جانبی مخصوص خود استفاده زیادی در مصارف گوناگون دارد. برای اینکه با کاربرد سری های فرز مینیاتوری آشنا شویم و انواع سری فرز مینیاتوری را بشناسیم، بهتر است در ابتدا شناخت مختصری از خود دستگاه فرز مینیاتوری داشته باشیم و بعد به معرفی انواع لوازم جانبی فرز مینیاتوری، طرز استفاده سری فرز مینیاتوری و معرفی انواع سری های فرز حکاکی بپردازیم.

فرز مینیاتوری دستگاهی کوچک و نوعی از ابزارهای برقی و بادی در زیر گروه فرز و سنگ فرز بوده که مخصوص کارها و پروژه‌های نه چندان بزرگ برشی، ساب زنی، سنباده، سوراخ زنی و ... است و با ابعادی جمع و جور و معمولا قابل مهار در یک دست ساخته می‌شود. یک بدنه با دکمه‌های خاموش و روشن و دیمر تنظیم سرعت به همراه یک ابزار گیر یا کولت با سایز استاندارد (معمولا 3 میلی متر)، بخش‌های اصلی دستگاه فرز مینیاتوری را تشکیل می‌دهند. توان این دستگاه‌ها بین 100 تا 250 وات بوده اما سرعت گردش بسیار بالایی دارند؛ بازه چرخش موتور و سه نظام فرز حکاکی اغلب بین 5000 دور تا حدود 40000 دور در فرز حکاکی برقی و تا حدود 60000 دور در دقیقه در فرز حکاکی بادی متغیر است و این دامنه با دیمر گردان یا دکمه ای تنظیم می‌شود.

سه مدل کلی در ساخت فرز مینیاتوری وجود دارد؛ فرز حکاکی بادی، فرز مینیاتوری برقی و فرز مینیاتوری همراه با چرخ سنباده رومیزی. مدل سوم نوعی از دستگاه فرز مینیاتوری در برخی مدل‌های سنگ رومیزی است که به یک سر چرخ سنباده آن، خرطومی فرز حکاکی وصل می‌شود. ساختار این مدل سوم بیشتر شبیه به فرز مینیاتوری بادی بوده چرا که موتور برقی جداگانه ندارد و تغذیه و نیروی محرک خود را از همان چرخ سنباده رومیزی می‌گیرد.

کاربرد سری های فرز مینیاتوری

علیرغم ابعاد کوچک اما استفاده و کارکرد فرز مینیاتوری محدوده بسیار گسترده و متنوعی چه در مصارف خانگی و شخصی و چه در مصرف‌های عمومی و کارگاهی دارد. ماکت سازی، انجام کارهای تزیینی بر روی فلز، چوب، بتن و سطوح دیگر، پرداخت و تمیزکاری قطعات ساخته شده، پاک سازی قالب ها و زائده برداری، پولیش کاری رزین و سطوح رنگی، ظریف کاری و پخ زنی نقاط جوشکاری شده، صاف کردن گوشه ها و سطح در تابلو سازی و کابینت سازی، سوهان زنی و سنباده زنی قسمت هایی از کار که براحتی قابل دسترس نیست، جواهر سازی و طلا کاری و تمیزکاری زیورآلات، برش ورق و قطعات نازک، منبت کاری و درز گیری، صاف کردن برآمدگی انواع اجسام، تمیز کردن و پولیش سطح تمام قطعات حساس با جنس‌های متنوع مثل شیشه، چینی، سرامیک، دریل کاری و سوراخ کاری ظریف و حساس، مجسمه سازی، نقاشی و انجام پروژه های هنری، فرم دادن قطعات و بسیاری از عملیات دیگر با کمک فرز مینیاتوری قابل انجام است.

انواع سری فرز مینیاتوری

حالا که کمی با خود دستگاه فرز حکاکی و مصارف و کارکرد لوازم جانبی فرز مینیاتوری آشنا شدیم وقت آن است که بصورت جزیی‌تر نگاهی به انواع سری فرز مینیاتوری بیندازیم. تمامی قطعات جانبی و مصرفی در هر مدل و مجموعه دستگاه فرز حکاکی با هر تعداد پارچه، در چند گروه کلی تقسیم می‌شوند که هر کدام آنها مختص کار بر روی یک سطح و یک جنس خاص هستند. به طور مثال سری فرز مینیاتوری برای چوب همانطور که مشخص است، مخصوص کار بر روی انواع چوب بوده و نباید برای اجسام و جنس دیگری از آن استفاده کرد. این قاعده برای سری فرز مینیاتوری برای سنگ و فلز و دیگر لوازم داخل یک پکیج فرز حکاکی نیز صدق می‌کند.

کولت فرز مینیاتوری

هر چند که سایز استاندارد کولت فرز حکاکی 3 میلی متر یا 3.2 میلی متر است و تقریبا در همه مدل‌های این محصولات این سایز کولت قرار دارد اما در برخی عنوان‌ها و در جعبه لوازم جانبی کولت برخی سایزهای دیگر ابزار گیر فرز مینیاتوری بین سایز 0.5 میلی متر تا 3.6 میلی متر نسبت به سایز لوازم موجود در آن مدل نیز موجود هستند تا برای سایر ابزارک های فرز مینیاتوری با سایز خیلی کوچک و ظریف‌تر استفاده شوند.

شلنگ خرطومی فرز مینیاتوری

اولین و به نوعی بزرگترین قطعه اصلی که در کنار دستگاه و در جعبه بسیاری از دستگاه های فرز مینیاتوری برقی و در تمام فرز های حکاکی بادی دیده می‌شود شلنگ خرطومی است. کارکرد شلنگ در فرز مینیاتوری برقی و بادی باهم تفاوت اساسی دارد. در یک فرز حکاکی بادی وجود شلنگ اتصال الزامی است و در واقع دستگاه فرز مینیاتوری بادی بدون شلنگ کار نمی‌کند. وظیفه اصلی آن اتصال دستگاه فرز به کمپرسور باد بوده و منبع تغذیه فرز حکاکی بادی از طریق این شلنگ نیروی محرک پمپ باد را به دستگاه فرز قلمی بادی می‌رساند.

اما شلنگ خرطومی در فرز مینیاتوری برقی یک قطعه با کاربری متفاوت بوده و لزوما در همه مدل‌های فرز حکاکی برقی وجود ندارد و می‌توان آن را بطور جداگانه تهیه کرد. خرطومی فرز مینیاتوری برقی به سر کولت متصل می‌شود تا ضمن بلندتر کردن و دسترسی آسان‌تر به نقاط و میز کار، کاربر را از تحمل وزن خود دستگاه فرز حین کار کردن نیز آزاد کند و دقت روی پروژه ها و نقاط حساس و ظریف کار را بالا ببرد. شلنگ خرطومی فرز حکاکی یک قطعه بسیار حساس بوده که از داخل آن یک سیم و کابل فلزی رد شده است؛ برای همین در بحث طرز کار سری فرز مینیاتوری در صورت رعایت نکردن چند نکته اساسی در بخش نصب شلنگ خرطومی، امکان خرابی زود هنگام این قطعه کاربردی وجود دارد.

به طور مثال، در موقع نصب ابزارک بر روی کولت خرطومی، به هیچ عنوان از قفل کن سه نظام دستگاه اصلی فرز بر روی بدنه برای نگهداشتن و قفل کردن کولت خرطومی استفاده نکنید! در صورت انجام این کار فنر داخلی شلنگ براحتی آسیب خواهد دید!... برای نصب ابزار روی کولت شلنگ خرطومی، از قفل کن روی سر خود شلنگ خرطومی استفاده کنید و برای دسترسی به قفل کن شلنگ از میله مخصوص یا آچار قفل سه نظام خرطومی که در پکیج دستگاه قرار دارد استفاده کنید.

هنگام روشن بودن دستگاه و استفاده از خرطومی فرز مینیاتوری، شلنگ نباید پیچ بخورد و تاب داشته باشد. دستگاه فرز حکاکی هنگام کار با خرطومی نباید روی زمین باشد و باید در بالاترین نقطه ممکن طوری که خرطومی صاف و آزاد باشد نصب شود. ضمنا برای کارهای سنگین‌تر و قسمتی از پروژه کاری که فکر می‌کنید ممکن است به دستگاه فشار بیاید و یا سر ابزار در کار گیر کند از خرطومی استفاده نکنید.

پایه فرز مینیاتوری

به دلایلی که در چند خط بالاتر گفته شد و بخاطر وجود برخی مشکلات در استفاده از خرطومی، برخی سازندگان فرز مینیاتوری برقی در کنار تمام لوازم جانبی و مصرفی، علاوه بر شلنگ خرطومی، یک پایه تلسکوپی فرز مینیاتوری و یا استند فرز حکاکی را هم در داخل جعبه قرار می‌دهند. این پایه فلزی با نصب روی سطح میز کار، امکان نگهداری ثابت و نصب در ارتفاع بلند دستگاه برای زمان کار با خرطومی را فراهم می‌آورد. معمولا ماکزیمم ارتفاع پایه فرز مینیاتوری بیشتر از 40 سانتی متر بوده و این اندازه تا حدود 1 متر هم وجود دارد.

سری رابط فرز مینیاتوری

یکی از ملزومات ست دستگاه‌های فرز حکاکی چند پارچه، وجود رابط ماندریل فرز مینیاتوری یا دنباله فرز مینیاتوری است. این ابزارها از یک میله کوچک فلزی تشکیل شده که سر آنها نقش رابط شفت فرز حکاکی برای نصب نمدها، صفحات برش و دیگر متعلقات را دارد و بصورت بوشن دار یا پیچی و رزوه دار ساخته می‌شوند.‎ دنباله فرز حکاکی قابلیت اتصال کولت به سری های مختلف فرز مینیاتوری را فراهم می‌کند و در واقع بدون این رابط‌ها امکان نصب و استفاده برخی ابزارک های فرز مینیاتوری وجود ندارد. سر یک رابط به چند شکل با امکان باز و بسته شدن همراه بوده تا بطور مثال انواع صفحات برش، صفحه سنباده، صفحه ساب و نمد برای کار بار فرز حکاکی روی آن بسته شود. سمت دیگر این دنباله و رابط فرز مینیاتوری نیز در کولت و سه نظام می‌نشیند.

بوشن فرز مینیاتوری

بوشن فرز مینیاتوری حلقه‌های فلزی یا پلاستیکی بسیار کوچکی هستند که به همراه رابط فلزی برای نصب بهتر صفحه برش استفاده می‌شوند. این حلقه‌ها هنگام نصب صفحه برش مینیاتوری و صفحات ساب و سنباده به رابط، در زیر و روی صفحه قرار گرفته و نقشی شبیه به رینگ و مهره تنظیم و اتصال صفحه سنگ فرز بر روی دستگاه‌های فرز را ایفا می کند.

مته فرز مینیاتوری

در بسیاری از این فرزها مته سوراخکاری و مته دریل کوچک نیز قرار دارد. مته فرز حکاکی تنها برای سوراخ زنی روی فلزات ساخته می‌شود و معمولا سایز بزرگی نداشته و اغلب آنها بین سایز 1 تا 4 میلی متر هستند. اگر این مته‌ها از جنس تیتیانیوم و فولاد تند بر یا همان HSS باشند، سوراخ زنی روی قطعات فلزی براحتی انجام خواهد شد. کار با مته در فرز مینیاتوری به سادگی با دریل نیست و دقت بسیار بالایی را می‌طلبد. ضمن اینکه توصیه شده هنگام کار با مته از خرطومی استفاده نشود.

ابزار فرم فرز مینیاتوری

مجمعه قطعاتی دیگر که در بیشتر پکیج‌های فرز مینیاتوری یافت می‌شوند و نقشی مهم و اساسی در کارکرد فرز حکاکی دارند، انواع مته فرم فرز منیاتوری است. این ابزارها در ظاهر شبیه به مته بوده اما سر کارگیر آنها کمی فرق داشته و به نام سری حکاکی فرز مینیاتوری یا همان مته فرم کاری حکاکی معروف هستند. بدنه یکپارچه آنها از یک میله فلزی تشکیل شده اما در بالای آن بجای آج مته، آج‌های ریز و با شکل‌های بسیار گوناگون برای حک و خط اندازی، فرم دهی فلزات، چوب و ... روی انواع اجسام کاربرد دارد. جنس آج و سر ابزار گیر مته فرم دهی معمولا بصورت الماسه یا از کارباید با کیفیت ساخته می‌شود.

در یک جعبه لوازم فرز مینیاتوری گونه‌های مختلف ابزارک های پرداخت وجود دارند که به چند دسته ابزار فرم فرز مینیاتوری برای ایجاد شیار روی فلز، شیشه و کرسیتال، رزین کاری، گچ و سفال و ... تقسیم می‌شوند. مته فرم فرز مینیاتوری در کارهای تزیینی، ایجاد شکل و خطوط دقیق روی سطوح مختلف فلزی و غیر فلزی بسیار ضروری بوده و از جمله اکسسوری حکاکی فرز مینیاتوری است که خریداران و کاربران با آنها پروژه‌های بسیاری را انجام می‌دهند.

صفحه برش فرز مینیاتوری

یکی از بهترین قطعات جانبی فرز مینیاتوری که برای برش استفاده دارد صفحه برش سیلیکون، تیغ اره فرز مینیاتوری یا سری برش فرز مینیاتوری است. این ابزارها از همان جنس صفحه سنگ فرز و یا تیغ اره الماسه ساخته می‌شوند و کار برش قطعات کوچک و سطوح مختلف از جنس پلاستیک، پلیکا، چوب، سنگ، شیشه و فلز را فراهم می‌آورند. با این قطعه می‌توان انواع برش پیچ، میله، میخ و لوازم فلزی، لوله های پلیکا، قطعات چوب و صفحات پلاستیکی و یا ایجاد شکاف بر روی شیشه و کریستال را انجام داد. توجه داشته باشید که صفحه برش فرز حکاکی و تیغ اره مینیاتوری اجسام مختلف در بسته لوازم جانبی فرز مینیاتوری باهم فرق خواهند داشت. خصوصا صفحه برش شیشه فرز مینیاتوری در بین لوازم جانبی یک محصول ظاهری کاملا متفاوت با دیگر صفحه برش‌ها دارد.

سنباده سنگی فرز مینیاتوری

از مهمترین لوازم مصرفی در جعبه متعلقات فرز حکاکی که با فرز انگشتی نیز مشترک بوده وجود انواع سری سنباده سرامیکی فرز مینیاتوری یا همان سری سوهان فرز حکاکی سنگی با رنگ‌های زیبا و گوناگون است. این نوع قطعات بصورت پایه دار و یا صفحه سمباده در پکیج فرز های مینیاتوری قرار دارند و هر کدام مختص سنباده زنی روی اجسام با جنس‌های مشخص هستند. دقت کنید که با خواندن دفترچه راهنما از سنباده سنگی سایز و شکل مناسب برای آن جنس و قطعه مورد نظر استفاده کنید؛ مثلا صفحه سنباده سنگی فلز مناسب پلاستیک و چوب نیست و یا برای سنباده زنی شیشه و کرسیتال باید از صفحه سنباده سنگی مربوط به خودش استفاده کرد.

سنگ غبار گیر فرز مینیاتوری

تمیز کردن صفحات سنباده فرز حکاکی یکی از نکات مهم در کار با این محصولات است. بعد از کار با انواع سنباده و یا سری سنگی فرز مینیاتوری بخصوص روی اجسامی مثل شیشه، باید آنها را تمیز کرد. پاک کردن سطح سنباده باد دست و پارچه و باد آسان نیست، برای همین می‌توان از سنگ غبار گیر فرز حکاکی در جعبه استفاده کرد و سنباده‌ها را تمیز نمود. سنگ غبار گیر فرز حکاکی روی دستگاه نصب نمی‌شود، بلکه می‌توان با نگهداشتن آن روی گیره و یا دست و سپس روشن کردن دستگاه و سابیدن صفحه سنباده روی آن، کار تمیزکاری ابزارک ها را انجام داد.

صفحه سنباده فرز مینیاتوری

این صفحات شبیه به صفحه برش بوده اما در یک سمت آن سنباده قرار گرفته است و برای سابیدن انواع محصولات استفاده می‌شود. در یک پکیج فرز حکاکی ممکن است صفحه ساب و سنباده فرز با ساخت و کاربری‌های متنوع مثل صفحه ساب آهن و فلز، صفحه سنباده شیشه، پلاستیک، چوب و صفحه سنباده کاغذی فرز مینیاتوری وجود داشته باشد. برای استفاده از صفحه سنباده کاغذی نمی‌توان آن را به تنهایی روی پایه‌ها بست برای همین هنگام نصب باید ابتدا صفحه چسبی مخصوص سنباده کاغذی یا یک صفحه برش تخت را روی پایه قرار داد و بعد صفحه سنباده کاغذی را روی آن سوار کرد.

فرچه سیمی فرز مینیاتوری

فرچه سنباده فرز مینیاتوری (فرچه چتری) و فرچه سیمی افشان فرز حکاکی دو قطعه دیگری است که برای صاف کردن سطوح و براده برداری قطعات با جنس ظریف مثل پلاستیک، فلزات و چوب نرم استفاده می‌گردد. فرچه سیمی دارای یک سر افشان بوده که از سیم فلزی ساخته می‌شود و از جمله لوازم و سری مینیاتوری برای فلز است که برای لایه برداری آهن زنگ زده و فلزات اکسید شده عالی خواهد بود.

فرچه سنباده چتری فرز مینیاتوری نیز نوعی از ابزارک فرز حکاکی بوده که سر آن از صفحات کوچک ورقه سنباده تشکیل شده است. سری چتری فرز مینیاتوری با توجه به درجه زبری سنباده روی سر آن برای سابش و لایه برداری سطوح مختلف فلزی و غیر فلزی قابل استفاده است.

فرچه پلاستیکی فرز مینیاتوری

فرچه گردگیری یا فرچه مویی فرز مینیاتوری همانطور که از نامش پیداست برای گرد گیری سطح و شکاف‌های از قبل برش خورده و یا پولیش کردن بسیار نرم لبه ها استفاده می‌شود. شیارهای باریک و کوچک گچی، فلزی، چوبی و پلاستیکی که بعد از برش و منبت کاری آغشته به براده، پودر گچ و یا خاک اره شده اند با این فرچه پلاستیکی فرز مینیاتوری و برس گردگیری و مویی براحتی تمیز می‌شوند.

فرچه اسکاچی فرز مینیاتوری

ابزاری شبیه به شکل سنباده سنگی اما با جنس نرم تر از سنباده و البته سخت تر از پولیش که مخصوص لایه برداری روغنی و رنگی است. در واقع همانطور که از نامش پیداست متریال و مواد آن بیشتر شبیه به اسکاچ شستشو ظروف بوده و از این سری های اسکاچ فرز مینیاتوری برای رنگ برداری و لایه برداری و صاف کردن سطوح رنگی غیر حساس استفاده می‌شود.

دنباله سنباده فرز مینیاتوری و نوار سنباده

دو قطعه پر مصرف بعدی دو یار ثابت و معروف در فرز حکاکی یعنی پایه سنباده فرز مینیاتوری به همراه نوار سنباده های آن است. پایه سنباده زنی متشکل از یک میله فلزی برای قرارگیری در کولت و یک سر گرد بزرگتر قابل تنظیم برای نصب سنباده است. سنباده‌های مختلف موجود در ست و جعبه لوازم جانبی فرز مینیاتوری در سایزهای متنوع و با درجه زبری متفاوت بر روی این سطح مقطع گرد قرار می‌گیرد و با کمک پیچ روی پایه در جای خود محکم می‌شود. از این قطعه برای برداشتن لایه زنگ زدگی و اکسید آهن، سنباده زنی انواع سطوح فلزی و آلومینیوم، چوب و کار سایش استفاده می‌شود.

پد پولیش فرز مینیاتوری

در فرزهای حکاکی امکان پولیش زنی نیز فراهم است. با کمک سری پولیش پایه دار حکاکی یا صفحات پولیش نمدی می‌توان انواع فلزها و زیورآلات براق مثل طلا، نقره، آلومینیوم و ... را برق انداخت و لایه آلوده روی سطح آنها را پولیش و آینه کاری کرد. برای کار با صفحه پولیش فرز مینیاتوری روی اجناس مختلف به درجه زبری آنها دقت کنید. ضمن اینکه این پولیش‌ها هم بصورت پایه دار و هم به شکل صفحه نمدی ساخته می‌شوند که قابلیت نصب بر روی دنباله رزوه دار فرز مینیاتوری را دارند.

سایر لوازم جانبی فرز مینیاتوری

در این مقاله از کاربرد سری فرز مینیاتوری نوشتیم و به معرفی سری فرز مینیاتوری برای چوب، سنگ و فلز پرداخته و لوازم جانبی فرز مینیاتوری را زیر ذره بین قرار دادیم. اما موارد گفته شده موجود در فرزهای حکاکی تنها به اینجا ختم نمی‌شوند. در واقع لیست بالا عناوین مشترک و اصلی متعلقات فرز مینیاتوری بودند و در برخی مدل‌ها که تعداد پارچه بسیار بیشتر و کامل تری دارند، برخی لوازم جانبی دیگر مثل صفحه ساب پارچه ای، مته و ابزارک برش الماسه، صفحه سنباده کاربایدی و ... نیز دیده می‌شوند. برای بهره بردن بهتر از آنها و فهمیدن طرز استفاده سری فرز مینیاتوری توصیه می‌شود دفترچه راهنما هر مدل مشخص را به خوبی مطالعه کنید.

برای تهیه تمام متعلقات فرز حکاکی و مینیاتوری و خرید دستگاه فرز مینیاتوری برقی و فرز مینیاتوری بادی با بهترین قیمت و کیفیت به همراه مشاوره رایگان و ضمانت اصالت و سلامت محصولات و گارانتی رسمی می‌توانید به سایت ابزار مارکت مراجعه کنید.