پیستوله برقی چیست؟

امروزه کاربرد پیستوله رنگ پاش برقی تنها به رنگ‌آمیزی دیوار و سقف منتهی نمی‌شود. چرا که در حوزه‌های مختلف، وسایل گوناگونی تولید شده‌‌اند که نیاز به رنگ‌آمیزی با انواع پیستوله برقی را دو چندان می‌کنند. از طرفی دیگر گاهی رنگ کردن و نقاشی با قلم‌مو، فرچه، غلطک و... نمی‌تواند کار پخش رنگ را به خوبی و سرعت بالا جلو ببرد. در چنین شرایطی می‌توانید با کمی مهارت و افزایش سرعت و به کمک پیستوله، کار نقاشی را با کیفیت بالایی به پایان برسانید.

یکی از کاربردهای اصلی پیستوله برقی، فراهم آوردن پاشش مواد مایع مختلف و غیر از رنگ از طریق این دستگاه است. بنابراین شما می‌توانید علاوه بر انواع رنگ‌های روغنی و پلاستیکی پایه آب و...، از این ابزار برای پاشش مواد ضد عفونی‌کننده، آبرنگ، مایع ضد زنگ، سموم، آب، قیر رقیق شده و غیره استفاده کنید. از دیگر کاربردهای پیستوله رنگ‌پاش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• استفاده در صنایع خودروسازی و دوچرخه‌سازی و رنگ کردن بدنه
• نقاشی دکوراسیون داخلی منازل، ادارات، مبلمان، میز، کابینت، پارتیشن ها، و...
• رنگ‌آمیزی انواع سطوح فلزی، نرده‌ها، درب و پنجره
• رنگ‌آمیزی ‌سطوح چوبی در نجاری و ساخت وسایل مختلف
• نقاشی سریع خطوط تولید و محصولات کارخانه‌های صنعتی
• تزیین کیک، شیرینی و سفره‌آرایی با پاشش رنگ‌های خوراکی
• پاشش انواع مواد ضد عفونی‌کننده در فضا و روی سطوح
• پاشش آب و سموم برای مصارف کشاورزی، باغبانی و گیاه داری
• و...

پیستوله برقی از اجزاء و تجهیزات مختلفی تشکیل شده است که بسیاری از آنها در مدل های مختلف مشترک و وجودشان ضروری بوده و این اجزاء ثابت تنها شاید ظاهر متنوعی داشته باشند. ترکیب این قسمت ها با یکدیگر منجر به پاشش رنگ روی سطوح مختلف می‌شود؛ بنابراین خرابی هر یک از این اجزا باعث می‌شود تا عملکرد پیستوله دچار اختلال شده و رنگ به بیرون اسپری نشود. به همین علت بهتر است که با عملکرد اجزا انواع پیستوله برقی آشنا شوید تا در زمان بروز مشکلات بتوانید آنها را برطرف کنید. از جمله مهم‌ترین اجزای پیستوله برقی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سوزن:

سوزن پیستوله جزو یکی از مهم‌ترین و شاید کوچکترین اجزای این دستگاه به شمار می‌آید. چرا که باعث وصل شدن نازل دستگاه به پیچ تنظیم حجم رنگ خروجی می‌شود. در واقع به کمک این سوزن می‌توانید میزان رنگ خروجی از دستگاه را تنظیم کرده تا رنگ با حجم مورد دلخواه شما از پیستوله خارج شود.

• مهره و سری نازل:

شکل و شیوه پاشش ذرات رنگ از طریق سری و مهره تنظیم نازل پیستوله شکل می‌گیرد. این بخش از پیستوله معمولا به صورت گرد و چرخان و روی قسمت بیرونی نازل دستگاه نصب می‌شود و می‌توان حالات پاشش افقی / عمودی / گرد و... با زوایای پاشش 45 درجه تا 180 درجه توسط این مهره انتخاب کرد.

• ماشه یا تریگر و گان:

یکی دیگر از بخش‌های اصلی پیستوله برقی کلید، ماشه تفنگ یا تریگر پیستوله است. همانطور که از نام این بخش مشخص است، با فشار ماشه، پاشش رنگ شروع شده و دستگاه کار خواهد کرد. معمولا کلید و ماشه پیستوله برقی با حساسیت بالایی ساخته می‌شود تا کوچکترین فشار انگشت کاربر را احساس کند. برای همین به کمک این بخش از پیستوله رنگی می‌توانید میزان حجم رنگ خروجی را هم تنظیم کنید.

• مخزن رنگ:

ظرف مواد یا مخرن مایع و رنگ در پیستوله، با جنس پلاستیکی یا فلزی معمولا در زیر پیستوله برقی نصب می‌شود و رنگ یا ماده مورد نظر در درون آن قرار می‌گیرد. مخزن های پیستوله با حجم های مختلفی ساخته می‌شوند اما پر مصرف ترین آنها بین 600 میلی لیتر تا حجم 1000 سی سی یا 1 لیتر وجود دارد.

• کابل برق:

کابل برق هم بدون شک عضوی ثابت در پیستوله رنگ برقی خواهد بود. این پیستوله ها باید کابل های ضخیم با عمر مفید بالا داشته باشند و ضمنا دارای کابل بلندی باشند، چرا که یک پیستوله باید بتواند به نقاط مختلف و موقعیت های سخت و در ارتفاع نیز برسد. کابل پیستوله برقی در حداقل اندازه و حالت نباید کمتر از حدود 2 متر باشد.

• نازل:

از مهمترین بخش هایی که هنگام تهیه هر پیستوله باید به آن دقت داشت، نازل و سایز آن است. بعد از ترکیب رنگ و هوا در این دستگاه، ذرات پودری رنگ از طریق نازل به بیرون منتقل می‌شوند. به کمک این بخش از پیستوله می‌توانید جهت، زاویه و حتی نوع پاشش رنگ را مشخص کنید و از همه مهمتر، قطر رنگ بیرون آمده با سایز نازل مشخص می‌شود. سایز نازل ها ارتباط مستقیمی با نحوه کار و نیاز کاربر دارند و در اندازه هایی مثل 1 میلی متر تا 8 میلی متر هم ساخته می‌شوند.

غیر از این موارد و با توجه به مدل پیستوله رنگ پاش برقی، ممکن است اجزاء دیگری مثل خرطومی، مهره و شیر تنظیم رنگ مصرفی، فیلتر، شلنگ رابط مخزن و نازل و... هم در یک پیستوله برقی مشاهده گردد.

قبل از اشاره به انواع پاشش در پیستوله برقی، بهتر است اشاره کنیم که خود انواع پیستوله برقی بر اساس طراحی و ساختار دارای مدل های متنوعی است. سازندگان برای راحت تر شدن کاربران، طراحی بدنه و امکانات پیستوله ها مدام بهبود می‌بخشند و حالا در بازار پیستوله رنگ برقی در شکل های گسترده‌ای وجود دارد. اما انواع پیستوله برقی به طور کلی به دو نوع پیستوله برقی ساده و پیستوله برقی خرطومی تقسیم می‌شود.

پیستوله برقی ساده

این پیستوله طراحی بدنه معمولی دارد و مخزن، نازل و گان آن به یکدیگر متصل و چسبیده است. برای همین کاربر هنگام استفاده از این نوع پیستوله باید کل دستگاه را به دست گرفته و رنگ آمیزی نماید. معمولا پیستوله های با توان پایین و یا مخزن کوچکتر که برای کارهای سبک تر و با زمان نقاشی کمتری استفاده دارند در نوع ساده ساخته می‌شوند.

پیستوله برقی خرطومی

پیستوله برقی خرطومی دو بخش دارد که یکی بدنه اصلی و موتور آن بوده و دیگری مخزن و تفنگ پاشش آن است که این دو بخش با یک خرطومی و شلنگ بلند به هم وصل می‌شوند. پیستوله رنگ خرطومی برقی به دلیل داشتن توان بالا، قدرت و خروجی پاشش بیشتر که مخصوص کارهای صنعتی و سنگین است، وزن بیشتری دارد و کاربر نمی‌تواند کل دستگاه را هنگام نقاشی در دست بگیرد؛ برای همین بخش تفنگی براحتی جدا شده و با وزن کمتر، امکان کار طولانی و ممتد را فراهم می‌آورد.

اما پیستوله برقی در هنگام کار نیز از دو نوع سیستم پاشش رنگ یعنی HVLP و سلونوئیدی استفاده می‌کند.

سیستم رنگ پاشی HVLP

پاشش معروف نوع HVLP حجم بالا/فشارپایین یا High Volume Low Pressure به جرات پر مصرف ترین نوع پاشش در پیستوله های رنگ است. این سیستم با حجم بالای پاشش و در عین حال فشار پایین رنگ، برای رنگ‌آمیزی محیط بیرون با سطح کم و دقت بالا بسیار مناسب است. به خصوص اگر جزئیات کار در رنگ‌آمیزی برای شما اهمیت دارد، سیستم رنگ‌پاشی HVLP در انواع پیستوله رنگی می‌تواند تمام نیازهای شما را به خوبی برآورده کند. چرا که در این مکانیزم، رنگ با ضخامت بالایی روی سطح قرار می‌گیرد. از طرفی دیگر، سرعت رنگ‌پاشی در این سیستم رنگی پایین بوده و باعث می‌شود تا با دقت بیشتری کار رنگ‌آمیزی انجام شود.

سیستم رنگ پاشی سلونوئیدی

در سیستم رنگ‌پاشی سلونوییدی برخلاف سیستم HVLP از یک پمپ در پیستوله استفاده شده است. این ویژگی باعث می‌شود تا کار رنگ‌آمیزی با سرعت بسیار بالایی انجام بگیرد و از طرفی دیگر در سیستم رنگ‌پاشی سلونوئیدی میزان حجم رنگ کم و فشار پاشش زیاد است؛ بنابراین رنگ با غلظت کمتری روی سطح قرار می‌گیرد. این ویژگی باعث می‌شود تا هنگام رنگ‌ کردن سطوح وسیع، سطح زیادی از محیط توسط رنگ پوشش داده شود و سرعت انجام کار بالاتر رود.

به جرات می‌توان گفت که نازل مهمترین عضو یک پیستوله برقی رنگ پاش است و نقش بسیار زیادی در کارایی این دستگاه دارد. این قطعه مهم پیستوله برقی براساس شکل‌ و اندازه و سایز پاشش و خروجی رنگ، کاربری اصلی یک پیستوله را مشخص می‌کند. برای نقاشی های گوناگون مثلا روی بدنه خودرو، روی سطوح چوبی و بتنی نمی‌توان همواره از یک سایز نازل بهره برد چرا که هم «جنس سطح» و هم غلظت و «نوع رنگ مورد استفاده» در سایز نازل انتخابی تاثیرگذار خواهد بود. بنابراین هر کاربر براساس حجم کاری و نیاز خود، نسبت به انتخاب یکی از این نازل‌ها در انواع پیستوله برقی اقدام می‌کند. در پیستوله برقی سایز نازل ها معمولا از 1 میلی متر شروع شده و به ترتیب 1.2 - 1.3 - 1.5 - 1.8 - 2 میلی متر و همینطور تا اعداد و قطر بالاتر حتی تا 8 میلی متر در پیستوله رنگ برقی صنعتی و بزرگ وجود دارد.

به عنوان مثال برای نقاشی بدنه ماشین سواری، ضمن انتخاب رنگ درست، سایز نازل پیستوله معمولا باید بین 1.2 میلی متر تا 1.5 میلی متر باشد. همینطور اگر حجم رنگ‌آمیزی شما زیاد است و یا سطح مورد نظر بافت و جنس دیگر فلزی، چوبی و سنگی دارد، سایز نازل باید طبق آن انتخاب شود.

یکی از ویژگی‌های مثبت پیستوله رنگ‌پاش، رنگ‌آمیزی یکنواخت سطوح مختلف است. به خصوص در دستگاه‌های حرفه‌ای، به دلیل بالا بودن فشار هوا، دیگر نیازی به تنظیم و تغییر غلظت رنگ نخواهید داشت و رنگ از نازل به صورت غبار ریز خارج می‌شود. این ویژگی در انواع پیستوله رنگی به افزایش کیفیت کار نقاشی کمک می‌کند و باعث می‌شود تا رنگ‌آمیزی سطوح وسیع مانند دیوار و مصالح ساختمانی، با سرعت بالاتری اتفاق بیفتد.

 علاوه بر این، پیستوله‌های برقی امکان رنگ‌آمیزی در 3 حالت پاشش افقی، عمودی و گرد را برای شما فراهم می‌کنند. این ویژگی موجب می‌شود تا رنگ‌آمیزی سطوح را بدون دردسر و در مواقع و موقعیت های سخت انجام دهید. همچنین این دستگاه‌ها دارای کلید تفنگی و نازل‌های متعددی هستند که رنگ‌پاشی در شرایط مختلف و طولانی‌مدت را برای شما راحت‌تر می‌کنند و تنظیم پیستوله برقی رنگ پاش کاملا آسان است.

عملکرد پیستوله برقی با توضیحی ساده به این شکل است که در ابتدا چرخش موتور، جریان هوا را با پروانه و فن در درون سیستم رنگ‌پاش تولید می‌کند. سپس رنگ مایع درون مخزن دستگاه با قدرت جریان هوای ایجاد شده به سمت گان و بخش نازل می‌رود. در آنجا رنگی که از مخزن خارج شده، به صورت ذرات پودری رنگ و با فشار بسیار بالا به بیرون منتقل شده و روی سطح مورد نظر پاشیده می‌شوند.نحوه کار با پیستوله مبحث گسترده ای است که در مطلب دیگری به صورت ویدئویی به آموزش کار با پیستوله پرداخته ایم.

مزایای کار با پیستوله برقی چیست

همان‌طور که در بخش‌های بالا به آن اشاره کردیم، پیستوله برقی کار رنگ‌آمیزی را برای شما راحت‌تر می‌کند. از جمله مزایای کار با انواع پیستوله برقی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سرعت بالا:

در مقایسه با روش‌های رنگ‌آمیزی سنتی با پیستوله برقی می‌توانید با سرعت بالاتری سطوح بزرگ را در حداقل زمان رنگ‌آمیزی کنید. اما توجه به این نکته ضروری است که در حین رنگ کردن با پیستوله ممکن است حجم زیادی از رنگ را از دست بدهید. همچنین باید حواستان به میزان رنگ اسپری شده در حین کار باشد، تا بیش از اندازه رنگ روی سطح پاشیده نشود.

• پاشش یکدست رنگ:

در رنگ‌آمیزی با قلم‌مو یا غلطک، معمولا نتیجه نهایی کار به صورت یکدست نمی‌شود. به خصوص این ویژگی در سطوح ناهموار، شکاف‌ها، ترک‌ها و بافت‌های درشت بیشتر خود را نشان می‌دهد. اما با استفاده از پیستوله برقی می‌توانید یک رنگ‌آمیزی یکنواخت و بدون عیب و نقص داشته باشید. از آنجایی که قطرات رنگ در پیستوله برقی تبدیل به ذرات گرد مانند می‌شوند، در نتیجه رنگ به صورت یکنواخت روی سطح مورد نظر پخش ‌می‌شود.

• حمل آسان:

جابجایی و حمل و نقل انواع پیستوله برقی و پیستوله رنگ شارژی بسیار راحت‌ است چرا که مثل یک پیستوله رنگ بادی به کمپرسور احتیاج ندارد و تنها با انرژی برق یا باتری کار می‌کند. شما در این نوع پیستوله دیگر نیازی به آوردن هرگونه تجهیزات اضافی به محل کار خود نخواهید داشت.

معایب کار با پیستوله برقی

با وجود مزایای گفته شده در بالا، پیستوله برقی دارای معایبی هم هست. از جمله معایب این دستگاه برقی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• هدر رفتن رنگ:

میزان مصرف رنگ در پیستوله نسبت به رنگ‌آمیزی با قلم‌مو یا غلطک و نسبت به پیستوله بادی زیادتر است؛ بنابراین اگر هدر رفت رنگ برای شما اهمیت بالایی دارد، بهتر است به فکر گزینه جایگزین برای رنگ‌آمیزی سطح مورد نظر باشید.

• وزن:

پیستوله های برقی با حجم و قدرت متفاوتی تولید می‌شوند. توان موتور این دستگاه ها ممکن است بین 100 وات تا 1500 وات باشد. هر چقدر توان موتور بالاتر رود، مخزن بزرگتر و نوع پیستوله برقی خرطومی باشد، وزن دستگاه بیشتر می‌شود. این وزن بالاتر ممکن است در هنگام کار طولانی باعث سختی و مشکلاتی برای کاربر شود. 

• نگهداری و تعمیر:

بعد از هر بار استفاده از پیستوله باید مخزن و نازل آن را به خوبی بشویید. بنابراین فرایند پاک‌سازی پیستوله نسبت به شستشوی برس معمولی زمان زیادی را از شما می‌گیرد؛ در نتیجه قبل از خرید این وسیله باید این نکته را مد نظر داشته باشید. از آنجا که در پیستوله برقی، قسمت های الکتریکی مثل موتور به قیمت رنگ پاش متصل است، نفوذ رنگ، آب و مایعات مصرفی دیگر به بخش برقی ممکن است به دستگاه آسیب بزند.

همانند سایر وسایل و ابزارآالات، نیاز است تا هنگام استفاده از پیستوله برقی، نکات ایمنی مربوط به دستگاه و نگهداری از آن را رعایت کنید. از جمله این نکات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد اما در مقاله طریقه استفاده و نگهداری از پیستوله رنگ کاری به طور کامل به بررسی این نکات پرداخته شده است.

- توصیه می‌شود که بعد از هر بار استفاده از پیستوله، حتما دستگاه را تمیز کنید. البته توجه به این نکته ضروری است که قبل از تمیز کردن دستگاه، حتما از جدا بودن آن از برق مطمئن شوید. چرا که دستگاه همچنان در حالت فشار بالا قرار دارد و می‌تواند باعث تزریق رنگ به پوست شما شود. این شرایط می‌تواند خطر مسمومیت را به دنبال داشته باشد.

- هنگام رنگ‌آمیزی با پیستوله برای جلوگیری از ورود ذرات پودری رنگ به دستگاه تنفسی، استفاده از ماسک تنفسی بسیار ضروری است. همچنین برای جلوگیری از آسیب دیدن چشم‌ها بهتر است از عینک ایمنی استفاده کنید.

- در محیط‌های سربسته که تهویه مناسبی ندارند، به هیچ عنوان از پیستوله استفاده نکنید.

- برای جلوگیری از رسوب رنگ در دستگاه و افزایش کیفیت رنگ‌کاری، پیشنهاد می‌شود که رنگ رقیق شده را از صافی عبور دهید.

- همواره برای هر کاری نوع رنگ و مایع استفاده شده و سایز نازل را در نظر داشته باشید. اختلاف و عدم ارتباط درست بین این دو، نتیجه کار را رضایت بخش نخواهد کرد. 

در این مقاله از اینکه پیستوله برقی چیست؟ گفتیم و به نحوه کار پیستوله برقی و استفاده و کارایی آن برای رنگ‌کاران، نقاشان و... اشاره کردیم. پیستوله رنگ پاش برقی بدون هیچ شکی یک جایگزین بسیار عالی برای وسایل قدیمی رنگ‌آمیزی مانند قلم، فرچه، غلطک و غیره است. تنوع این دستگاه در بازار بسیار زیاد بوده، به طوری که گاهی انتخاب را برای شما سخت می‌کند. بنابراین اگر قصد خرید پیستوله برقی مناسب را دارید قبل از خرید پیشنهاد میکنیم مطلبی که در این خصوص روی وبسایت قرار گرفته را مطالعه نمایید در این مقاله به بررسی 10 مدل از بهترین پیستوله برقی های رنگ پاش پرداخته شده است، همچنین می‌توانید به فروشگاه اینترنتی ابزار مارکت مراجعه کرده و انواع پیستوله رنگ از برندهای داخلی و خارجی با مشخصات فنی و نقد و بررسی‌های تخصصی آن‌ها را مشاهده کنید.