آشنایی با میکرومتر + معرفی انواع آن

انواع میکرومتر را بشناسید و روش خواندن میکرومتر را یاد بگیرید

میکرومتر یکی ازمهمترین و معمول ترین ابزارهای اندازه گیری دقیق است که با توجه به هدف طراحی آن، برای اندازه گیری های دقیق مورد استفاده قرار می گیرد. در صنایع مختلف برای اندازه گیری قطعات با دقت بالا از میکرومتر های متفاوتی استفاده می کنند و تقریبا برای اندازه گیری هر نوع قطعه در تمام صنایع، میکرومتر خاص آن صنعت وجود دارد و همین باعث تنوع بسیار گسترده انواع میکرومتر میشود.
در این مقاله سعی داریم انواع میکرومتر را معرفی نموده و آموزش کار با میکرومتر و یا روش خواندن میکرومتر را بررسی نماییم.

میکرومترها به طور معمول از چندین قسمت تشکیل شده اند که در انواع مختلف فقط در جزئیات کوچک با هم متفاوت هستند. قسمت های مهم هر میکرومتر عبارتند از: فک ثابت، فک متحرک، بدنه یا کمان میکرومتر، استوانه مدرج میکرومتر، استوانه متحرک یا هد میکرومتر، جغجغه یا هرزگرد میکرومتر و قفل کن اندازه میکرومتر.


تنوع مدلهای مختلف میکرومتر به این دلیل است که بتوان در هر مورد خاص یا قطعه کار خاص میکرومتر مناسب و متناسب با نوع اندازه گیری آن قطعه را بکار برد تا دقت و عملکرد در اندازه گیری قطعات هرچه بیشتر و دقیق تر باشد. گذشته از مدل و شکل ظاهری میکرومترها، فک آنها نیز مدلها و شکل های بسیار گسترده ای دارند که میتوان برای اندازه گیری های مختلف در موارد بسیار متنوع از آنها استفاده نمود. حتی در مواقع محدودی می توان از یک نوع میکرومتر با فک های مختلف استفاده نمود.
میکرومتر ها بر اساس نوع نمایش مقدار اندازه به دو نوع ورنیه و دیجیتال تقسیم بندی می شوند و البته نوعی از میکرومتر ها نیز وجود دارند که نوع نمایش آنها به صورت عقربه ای یا ساعتی است که البته نحوه کار این میکرومتر ها یا نحوه کار آنها ایجاب می کند که اندازه را به صورت عقربه ای نمایش دهد.

 

خواندن میکرومتر های دیجیتال بسیار ساده تر از انواع ورنیه است و اندازه قطعه را به صورت اعداد دیجیتالی در صفحه نمایش میکرومتر نمایش داده میشود. در عین حال برای خواندن میکرومتر های ورنیه نیاز به مهارت برای ترکیب و خواندن اعداد روی استوانه مدرج و هد میکرومتر است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت و روش خواندن میکرومتر و طرز کار با میکرومتر را به صورت کامل و با ویدیئو آموزش خواهیم داد.
بعد از نوع نمایش میکرومتر ها که به میکرومتر دیجیتال، میکرومتر ساده یا ورنیه و میکرومتر ساعتی تقسیم بندی میشود، میتوان آنها را به دو نوع داخل و خارج سنج نیز دسته بندی نمود. میکرومتر داخل سنج و میکرومتر خارج سنج از لحاظ ظاهری به قدری با یکدیگر متفاوت هستند که میتوان آنها را در دسته بندی های مجزا قرار داد. البته تفاوت این دو نوع میکرومتر فقط به شکل ظاهری محدود نمی شود و در کارکرد نیز کاملا با یکدیگر متفاوت هستند. حتی روش خواندن میکرومتر خارج سنج و داخل سنج هم با یکدیگر متفاوت است، به همین دلیل میتوان از نظر نوع اندازه گیری داخل و خارج نیز میکرومتر ها را به دو دسته کلی تقسیم بندی نمود.

از میکرومتر های خارج سنج برای اندازه گیری قطر خارجی، ضخامت، طول ارتفاع و ابعاد دیگر یک قطعه کار مورد استفاده قرار میگیرند که در ادامه به معرفی انواع میکرومتر های خارج خواهیم پرداخت. به عنوان مثال برای اندازه گیری فاصله دو دیواره یک قطعه یا اندازه گیری قطر داخلی یک رینگ از میکرومترهای داخل سنج استفاده میکنند.

خواندن و کار با میکرومترهای دیجیتال بسیار ساده است و فقط کافی است قطعه کار را بین فک های میکرومتر قرار داده و اندازه دقیق آن قطعه را از طریق نمایشگر دیجیتال میکرومتر بخوانید. ولی خواندن میکرومتر ورنیه به این سادگی نیست و تقسیم بندی های اندازه گذاری ها و خط های اندازه نیاز به مهارت در خواندن وکار با میکرومتر است.
در این ویدیو طرز کار با میکرومتر و روش خواندن میکرومتر آموزش داده شده است که امیدواریم با این ویدیو نحوه خواندن ریزسنج را به خوبی فرا گرفته و بتوانید براحتی از آن استفاده نمایید.

 

ویژگی های میکرومتر

در هنگام خرید میکرومتر به دقت آن توجه نمایید

هرچند میکرومتر با دقت فوق العاده شناخته می شود، ولی در بین مدلهای مختلف، مدلهایی وجود دارند که دقت بسیار بیشتری دارند. میکرومترهای میلیمتری معمولا با دقت های 0.01 ( یک صدم میلی متر) ، 0.005 ( پنج هزارم میلی متر) و 0.001 ( یک هزارم میلی متر) وجود دارند. لازم به ذکر است این دقت بر اساس میلی متر است و میکرومترهای اینچی نیز موجود است که برای اندازه گیری قطعات بر حسب واحد امپریال یا واحد اینچی بکار برده می شود. دقت های معمول میکرومتر های اینچی، 0.0001 اینچ ، 0.00015 اینچ ، 0.0002 اینچ تا 0.00005 اینچ هستند که می توان برای اندازه گیری با واحد اینچ از انها استفاده نمود.

 

 


با توجه به دقت مورد نیاز خود می توانید میکرومتر های هزارم یا میکرومترهای صدم را انتخاب نمایید. در هر دو مدل ورنیه و دیجیتال، میکرومترهای صدم و هزارم وجود دارند. در نظر داشته باشید خواندن و کار با میکرومتر ورنیه هزارم کمی سخت تر از مدل دیجتال است و نیاز به مهارت کار با میکرومتر ورنیه دارد.

 


سایز با بازه اندازه گیری میکرومتر

مانند هر ابزار اندازه گیری دیگر، میکرومتر نیز دارای سایز و بازه های اندازه گیری مختلف می باشد که نسبت به هر قطعه کار با اندازه های متفاوت قابل استفاده است. میکرومترهای خارج سنج معمولا از 0 تا 25 میلی متر، 25 تا 50 میلی متر و به همین ترتیب با بازه های 25 میلی متری تا سایزهای بالاتر مانند 475 تا 500 میلی متر وجود دارند. این نوع طراحی سایز و گستره اندازه گیری میکرومتر باعث می شود تا اولاً استهلاک میکرومتر در باز بسته کردن فک ها به حداقل برسد. دوماً قیمت تمام شده برای مصرف کننده به حداقل می رسد و مهمترین دلیل اینکه بازه های اندازه گیری میکرومتر را به قسمت های 25 تایی تقسیم می کنند این است که دقت و کالیبراسیون میکرومتر در این بازه ها به حداکثر می رسد تا در طولانی مدت با باز و بسته کردن مداوم میکرومتر، از کالیبره خارج نشود. به عنوان مثال برای اندازه گیری یک قطعه 55 میلی متری اگر یک میکرومتر 50 تا 75 استفاده شود حرکت فک متحرک به حداقل میرسد. برفرض اگر برای همین اندازه گیری از یک میکرومتر با بازه 0 تا 100 میلی متر استفاده کنیم فک متحرک میکرومتر باید 50 میلی متر از نقطه صفر حرکت کند تا در نهایت بتواند در بازه 50 میلی متری قطعه را اندازه گیری کند.

در این تصویر یک میکرومتر سایز بزرگ از انواع میکرومتر اینسایز را ملاحظه می نمایید.


لازم به ذکر است میکرومتر ها در سایزهای دیگری نیز وجود دارند. به عنوان مثال برخی میکرومترها در سایزهای 0 تا 150 و 150 تا 300 میلی متر نیز وجود دارند. در این نوع سایزهای غیر معمول، فک ثابت یا سندان میکرومتر نسبت به اندازه مورد نیاز تعویض شده و به این ترتیب براحتی می توان اندازه گیری را در سایزهای مختلف فقط با یک میکرومتر انجام داد. اما با هربار تعویض فک ثابت می بایست میکرومتر توسط گیج بلوک یا گیج مرجع کالیبره شده تا بتوان کاملا دقیق و با اعتماد کامل اندازه گیری را انجام داد.

در برخی برندهای معتبر، سایزهای مختلف از میکرومتر 0 تا 25 تا میکرومتر 275 تا 300 در یک مجموعه گردآوری شده اند که می توان با قیمت مناسب تر سایزهای مختلف میکرومتر را خریداری نمود. که این باعث به حداقل رساندن استهلاک میکرومترها می شود و در مواقع مورد نیاز میتوان از سایزهای مورد نظر استفاده نمود.

 

انواع میکرومتر

میکرومتر ورنیه

اولین و ساده ترین نوع میکرومتر، میکرومتر ورنیه خارج سنج است. و همانطور که گفته شد در سایزهای مختلفی وجود دارند. معمول ترین سایزهای میکرومتر که در صنایع استفاده می شود سایز 0 تا 25 به بالا است که به صورت سایزهای 25 تایی به بالا وجود دارند.
شما می توانید با توجه به سایز قطعاتی که معمولا در طول کار اندازه گیری می کنید میکرومتر با سایز مناسب را انتخاب نمایید و البته می توانید چند سایز یا جعبه هایی که به صورت مجموعه میکرومتر با سایزهای مختلف است را خریداری نمایید، که از سایزهای 0 تا 25 تا 150 نیز در داخل این مجموعه است.

 


میکرومترهای 0 تا 25 به دلیل صفر بودن شروع اندازه نیازی به تست و کالیبره ندارند، در حالی که میکرومترهای بالاتر از سایز 25 مثلا سایز 50 یا 75 به این دلیل که از صفر شروع نمی شوند، در جعبه میکرومتر یک گیج بلوک ( گیج مرجع) وجود دارد که بتوان قبل از اندازه گیری از صحیح بودن نقطه صفریا نقطه شروع اندازه میکرومتر مطمئن شد. به عنوان مثال میکرومتر سایز 50 که درواقع دامنه اندازه گیری آن از 25 تا حداکثر 50 میلی متر است، نقطه صفر میکرومتر از 25 میلی متر شروع می شود به همین خاطر باید در ابتدا بوسیله گیج بلوک از صفر بودن نقطه صفر در اندازه 25 مطمئن شوید.

 


میکرومترهای خارج سنج در تمام سایزهای گفته شده، به صورت دیجیتال نیز وجود دارند. به عنوان مثال میکرومتر خارج سنج 0 تا 25 دیجیتال یکی از پرمصرف ترین مدلهای میکرومتر است و سایزهای دیگر نیز به نسبت در موارد بسیار متنوع و صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرند.
از میکرومترهای خارج سنج در موارد بسیار متعددی استفاده میشوند. در اینجا برای درک بهتر کارایی فراوان این ابزار اندازه گیری دقیق به ذکر چند مثال از کاربردهای این نوع میکرومترها خواهیم پرداخت.
برای اندازه گیری قطر خارجی یک شفت یا میله تراشکاری شده می توان از میکروتر خارج سنج استفاده نمود تا از دقیق بودن اندازه قطر خارجی شفت مطمئن شد.

برای اندازه گیری ضخامت یک قطعه تزریق پلاستیک که در یک مکانیزم حرکتی قرار می گیرد از میکرومتر استفاده می کنند تا ضخامت دقیق قطعه را اندازه گیری کنند تا در هنگام کارکرد مکانیزم اشکالی در روند حرکت ایجاد نشود.
میکرومترهای خارج سنج شکل ها و مدلهای بسیار متنوعی دارند که درادامه به بررسی آنها و مورد استفاده آنها خواهیم پرداخت.

 


میکرومتر شیارسنج

میکرومتر شیار برای اندازه گیری پهنا یا ضخامت شیار مورد استفاده قرار می گیرد. این نوع میکرومترها از نظر شکل ظاهری با میکرومترهای خارج سنج کاملا متفاوت هستند. در انتهای میله آن دو فک پولکی شکل دارد که هرکدام در یک طرف شیار قرار گرفته و می تواند براحتی پهنای شیار را اندازه گیری کند. این میکرومترها به صورتی طراحی شده اند که با شکل خاص و میله ایی، بتوانند براحتی به داخل سوراخ قطعات وارد شده و شیار داخل سیلندر ها را اندازه گیری کنند. به عنوان مثال برای اندازه گیری جای رینگ پیستون موتور خودرو می توان براحتی از میکرومتر شیارسنج استفاده نمود. یا یک سیلندر را در نظر بگیرید که سه شیار برای جای گرفتن سه رینگ فلزی داخل آن وجود دارد، با میکرومتر شیار می توان فاصله بین دو شیار، پهنای هر شیار، فاصله دیواره اول یک شیار تا انتهای پهنای شیار آخر و تمام این اندازه گیری ها را انجام دهد.

 


میکرومترشیار سنج نیز مانند میکرومترهای دیگر، بازه های اندازه گیری مشخصی دارند و برای انتخاب و خرید این نوع میکرومتر باید به بازه اندازه گیری آن توجه نمود. مسئله مهم و قابل توجه در این نوع میکرومترها این است که این شیارسنج ها هم توانایی اندازه گیری داخل را دارند هم خارج. به بیان دیگر میکرومتر شیار داخل سنج یا خارج سنج وجود ندارد و تمام بازه های میکرومتر شیار سنج توان اندازه گیری داخل شیار، خارج شیار و ترکیب داخل و خارج شیار را دارند.

میکرومتر تیغه ای 

میکرومترهای تیغه ایی نیز جز انواع میکرومترهای شیار سنج قرار می گیرند. شکل فک این میکرومتر ها به صورت تخت و تیغه ایی است که توانایی وارد شدن به شیارهای مانند جای خار شفت ها، جای خار چشمی، شیارهای روی قطعات مختلف و موارد دیگر را دارد.

 


فک هایی با مشخصات مختلف برای میکرومترهای تیغه ایی وجود دارد که از نظر ضخامت، طول، زاویه و فاصله رسیده به حداقل ضخامت و موارد دیگر با یکدیگر متفاوت هستند. از هریک از این فک ها می توان نسبت به نوع کار استفاده نمود و بهترین نتیجه را در اندازه گیری دقیق قطعات انتظار داشت.

 

inside groov

 

لازم به ذکر است از میکرومترهای تیغه ایی و یا میکرومترهای سوزنی نیز برای اندازه گیری شیار استفاده می شود و حتی در مواقعی برای اندازه گیری شیارهای خارجی روی قطعات میتوان از میکرومتر دنده که به میکرومتر فک بشقابی معروف است هم میتوان استفاده نمود. که در اینجا نمونه هایی از استفاده این میکرومترها را برای اندازه گیری شیارهای مختلف را مشاهده می‌نمایید.

 

 blade mic insize


میکرومتر حدی (میکرومتر دو قلو)


میکرومترهای حدی نیز یکی از انواع میکرومتر های خارج سنج هستند که از نظر شکل ظاهری شباهت بسیار زیادی با میکرومترهای خارج سنج ورنیه دارند و فقط از دو فک ثابت و متحرک، دو هد میکرومتر، دو استوانه مدرج، دو جغجغه ( هرزگرد) و دو قفل اندازه برخوردارند. دقیقا به همین دلیل به این نوع میکرومترها میکرومتر دو قلو می گویند. ولی به لحاظ کارکرد نام این میکرومترها، میکرومتر های حدی است که برای کنترل کیفیت و تست متوالی قطعات مورد استفاده قرار می گیرند. در واقع کار گیج برو نرو(go- nogo) را با دقت بسیار بیشتری انجام میدهد.

 


به عنوان مثال در خط تولید یک کارخانه میله هایی برای دستگاه خاصی تولید می شود. ضخامت یا قطر خارجی این میله نباید از 21.25 میلی متر بیشتر، و از 21.24 هم نباید کمتر باشد. تعداد تولید این قطعات هم به نسبت زیاد است. بهترین ابزار اندازه گیری برای این منظور استفاده از میکرومترهای حدی یا میکرومترهای دوقلو است. برای این منظور یکی از اندازه ها را روی 21.25 و میکرومتر دیگر را روی اندازه 21.24 فیکس کرده و قطعات را به سرعت بوسیله این میکرومتر چک کرده و اندازه گیری می کنیم.

 

 limit mic


میکرومتر چرخ دنده یا میکرومتر دنده

نوع دیگری از میکرومترهای بسیار پرمصرف، میکرومترهای دنده است که به میکرومتر های فک بشقابی هم معروف هستند. نوک فک این نوع میکرومتر ها دایره های پهن نسبتا نازکی است که میتواند به داخل فاصله بین دنده های یک چرخ دنده وارد شده و فاصله بین چرخ دنده ها را اندازه گیری کند. این نوع میکرومتر ها برای اندازه گیری فاصله بین دنده های چرخ دنده مناسب است.

دربین مدلهای مختلف میکرومترهای چرخ دنده، مدلهایی وجود دارند که فک متحرک آنها قابلیت عدم چرخش دارند، به این معنی که هنگام جابجایی فک متحرک، فقط در محور افقی به جلو و عقب حرکت می کند و در هنگام جابجایی حول محور خود نمی چرخد.

فک کروی یکی از فک های مورد استفاده برای میکرومترهای چرخ دنده است که براحتی به داخل فاصله بین دنده های وارد شده و سایز دنده را اندازه گیری میکند.

 

میکرومتر پیج یا میکرمتر گام پیچ

برای اندازه گیری قطر خارجی پیچ ها از میکرومتر پیچ استفاده می شود، که قابلیت اندازه گیری قطر خارجی پیچ ها را از روی تاج رزوه دارند. فک های میکرومترهای رزوه شکل خاص دارند که با انواع دیگر کاملا متفاوت است. شکل فک این میکرومتر به صورتی است که در یک طرف تاج رزوه به داخل فک V شکل آن وارد شده و در طرف دیگر فک بین شیار دو رزوه قرار می گیرد.

 

 

 


در میکرومترهای داخل سنج هم میتوان از فک های رزوه استفاده نمود و قطر داخلی مهره ها را نیز اندازه گیری نمود. فک های میکرومتر رزوه و پیچ را می توان به صورت مجزا خریداری نمود و روی میکرومتر نصب کرد.

در این تصویر یکی از میکرومترهای پیچ آکاد، از بین انواع میکرومتر آکاد مشاهده می نمایید.

 

 

برای اندازه گیری پیچ های داخلی مانند انواع مهره و پیچ هایی که توسط قلاویز ایجاد شده است میتوان از میکرومتر های پیچ داخل سنج استفاده نمود که بنابر نوع اندازه گیری آن فکهای مناسب اندازه گیری پیچ و به دلیل امکان ورود به داخل مهره ها و استوانه های رزوه شده باید فک های داخل سنج داشته باشد.

 

 


میکرومتر سوزنی

یکی از پرمصرف ترین و پرفروش ترین میکرومترهای موجود در بازار میکرومتر سوزنی است. همانطور که از نام میکرومتر سوزنی مشخص است نوک فک های این میکرومتر به صورت نوک تیز و سوزنی است. کاربرد میکرومترهای سوزنی بسیار وسیع است و در موارد بسیار متنوعی استفاده میشود. نوک تیز این میکرومترها قابلیت ورود به منافذ تنگ و شیار های باریک و مقاطع بسیار ریز و ... را دارد که برای اندازه گیری ضخامت شیار مته، ضخامت و پهنای جای خار شفت ها و اورینگ ها و کلیه مواردی که نیاز به اندازه گیری با یک میکرومتر سوزنی می باشد.

فک های میکرومتر سوزنی در دو زاویه مختلف وجود دارند که یا با زاویه 15 درجه یا با زاویه 30 درجه در بازار وجود دارند که میتوان نسبت به هر مورد اندازه گیری فک با زاویه مناسب را انتخاب و خریداری نمود. لازم به ذکر به است تمام میکرومترهای مصرفی دارای فک هایی از جنس فولاد های ضد سایش هستند و به همین ترتیب فک های میکرومترهای سوزنی نیز از جنس فولاد های کارباید ضد سایش است که در طولانی مدت ار دقت و کالیبره خارج نشود

 


میکرومتر لوله و سیلندر

از میکرومترهای لوله برای اندازه گیری دیواره انواع لوله استفاده میشود. میکرومتر لوله نیز یکی ازانواع پرمصرف میکرومترها است که در صنایع فلزی مانند ساخت و تولید لوله ، پروفیل، مقاطع فلزی و در و موارد مختلف در ماشینکاری، صنایع فلزی و... نیز از میکرومترهای لوله استفاده می شود.

 


فک ثابت میکرومتر لوله برخلاف دیگر میکرومترها که به صورت افقی و دقیقا در مقابل فک متحرک قرار دارد، به صورت عمودی قرار گرفته و فک متحرک به صورت عمود بر ارتفاع فک ثابت است. هرچند فک میکرومترهای لوله مانند دیگر میکرومترها به صورت میله ایی است ولی فک عمودی آن قطر بسیار کمتری نسبت به فک متحرک دارد و لازم به ذکر است که این فک ثابت قابلیت تعویض با انواع دیگر فک های موجود را دارد.

 


تیپ های مختلف فک های میکرومتر لوله در برندهای مختلف وجود دارد و در هر برندی نامگذاری خاص خود را دارد به عنوان مثال برند اینسایز، فک های میکرومتر لوله را با تیپ A، تیپ B، تیپ C و تیپ D نامگذاری نموده است. هرکدام از این فک ها شکل خاصی دارد که برای منظور و اندازه گیری خاصی مناسب است.

حتی برخی از میکرومترهای لوله نیز کاملا شبیه به میکرومترهای خارج سنج است که فک ثابت کاملا در مقابل و روبروی فک متحرک است و تنها تفاوت آن با میکرومترهای خارج سنج، شکل پایه فک ثابت است که بتواند براحتی داخل استوانه یا لوله وارد شود و جداره لوله را اندازه گیری کند. البته نوک فک ثابت که به صورت نیم کره است و براحتی در انحنای دیواره لوله یا سیلندر قرار میگرد.

 


میکرومتر ورق یا میکرومتر های اندازه گیری ورق

میکرومترهای ورق نیز یکی دیگر از انواع میکرومترهای موجود در بازار است که نسبتا مصرف زیادی نیز دارد. ویژگی قابل ملاحظه این نوع میکرومترها کمان بسیار بلند انها است که برای رسیدن به عمق بیشتری از سطح ورق فلزی، ورق پلاستیکی و حتی ورق های کاغذی است.در صنایع چاپ برای اندازه گیری ضخامت ورق های کاغذ یا ورق های مقوا، برای اندازه گیری ضخامت کارتن در صنایع بسته بندی، برای اندازه گیری ورق های فلزی در تولید ورق های فولادی، ورق های فلزات رنگین مانند ورق های برنجی، ورق مسی، ورق های آلومینیوم و حتی برای صنایع پلاستیک و تزریق پلاستیک برای اندازه گیری ضخامت قطعات تولید شده و بسیاری دیگر از صنایع میتوان از میکرومترهای ورق استفاده نمود.

 


البته بجای میکرومترهای ورق میتوان از ضخامت سنج ها نیز استفاده نمود ولی دقت یا کارایی میکرومتر بیشتر از ضخامت سنج است و از ضخامت بیشتر در روند کار و برای اندازه گیری سریع تر استفاده میشود ولی در حالی که از میکرومتر برای سنجش دقیق تر استفاده میشود.

میکرومترهای ورق برخلاف انواع دیگر میکرومتر فقط در یک سایز از دامنه اندازه گیری وجود دارند و فقط در سایز 0 تا 25 میلی متر ( یک اینچ ) قابلیت اندازه گیری در این میکرومترها وجود دارد. ولی نکته ایی که در این نوع میکرومترها قابل توجه است سایز یا عمق کمان این میکرومتر ها است. در واقع سایز میکرومترهای ورق با اندازه عمق کمان آنها بیان میشود.

 


یکی دیگر از مهمترین موارد در میکرومترهای ورق دقت این میکرومترها است که در نوع دیجیتال و نوع ورنیه آن دقت ها متفاوت است. دقت میکرومتر ورق دیجیتال از 5 میکرون وجود دارد و میکرومتر ورق ورنیه و دیجیتال تا 7 میکرون و 10 میکرون نیز وجود دارد. با توجه به نوع ورقی که در روند کار نیاز به اندازه گیری دارد، میتوانید میکرومتر ورنیه با دقت 7 یا 10 میکرون انتخاب نمایید یا میکرومتر ورق دیجیتال با دقت 5 میکرون، 7 میکرون یا 10 میکرون.


میکرومترهای یونیورسال یا میکرومترهای فک متغیر

برخی از انواع میکرومترها وجود دارند که فک ثابت آنها قابلیت تغییر با فک های مختلف را دارند و میتوان بوسیله یک میکرومتر با فک های مختلف کار اندازه گیری موارد محتلف را انجام داد. به عنوان مثال برای اندازه گیری دیواره لوله، اندازه گیری فاصله گوشه های قطعه کار یا اندازه نوک پرچ و موارد دیگر که میتوان از این نوع میکرومتر استفاده نمود.

یکی از بهترین برندهای ابزار دقیق و البته بهترین میکرومتر، میکرومتر میتوتویو است که در تصاویر انواع میکرومتر میتوتویو را ملاحظه می نمایید. 

 


میکرومتر فک جناقی ( میکرومتر فک V )

از نام این نوع میکرومتر کاملا میتوان به شکل ظاهری آن پی برد که فک ثابت آن به صورت جناقی یا شکل وی (V) انگلیسی است. کاربرد این نوع میکرومتر برای اندازه گیری انواع مته، فرز تراشکاری، انواع قلاویز و انواع سر فرز های مارپیچ و شیار راست و شیار مارپیچ است که براحتی در بین فک های V آن قرار گرفته و فک متحرک به راحتی یا در داخل شیار یا روی مته و فرز قرار گرفته و قطر خارجی آنها را براحتی اندازه گیری میکند.

 


به طور معمول کاربرد میکرومترهای جناقی در صنایع ماشینکاری و فلزکاری برای اندازه گیری دقیق مته ها، قلاویز ها و دیگر ابزارهای برشی شیاردار است. این نوع میکرمترها با توجه به اینکه سایز مته ها یا قلاویزها بسیار متغیر است از کوچکترین سایز که 0 تا 15 میلی متر و تا 65 تا 85 میلی متر وجود دارند.

 


میکرومتر کنسور ( میکرومتر قوطی)


از این نوع میکرومتر برای اندازه گیری ارتفاع، پهنا و عمق درز قوطی های کنسرو و اسپری ها استفاده میشود. شکل و سایز خاص این نوع میکرومترها به صورت طراحی شده است که بتواند براحتی اندازه درز قوطی های کنسرو را اندازه گیری کند. مانند میکرومترهای ورق، میکرومترهای قوطی نیز فقط در یک سایز کلی وجود دارند و آن سایز 0 تا 13 میلی متر است و نیازی به وجود سایزهای بزرگتر نمی باشد.

 


سه نوع کلی و پرمصرف این میکرومترها وجود دارند که با اندکی تفاوت ظاهری نسبت به یکدیگر کارایی های خاص خود را دارند. این سه نوع میکرومتر عبارت اند از میکرومتر قوطی کنسرو های فولادی مانند انواع کنسرو های مواد غذایی مثل کنسرو ماهی، میکرومتر قوطی های آلومینیومی مانند قوطی کنسرو غذای آماده ( مائده) و در آخر میکرومتر اندازه گیری درز بالای اسپری ها مانند اسپری های حشره کش یا اسپری های گاز.

 


در صنایع غذایی و البته صنایع نظامی از میکرومترهای کنسرو استفاده گسترده ای میشود و یکی از ابزارهای مورد نیاز این صنایع است و البته در صنایع دیگر نیز کاربرد دارند ولی عمده مصرف میکرومترهای قوطی در صنایع غذایی استفاده می شود.


میکرومتر سیم ( میکرومتر وایر )

شکل ظاهری میکرومتر سیم بسیار شبیه به میکرومتر کنسرو است و فقط فک ثابت آنها به صورت هم راستا و روبروی فک متحرک قرار دارد، برخلاف میکرومترهای کنسرو که فک ثابت به صورت عمود به فک متحرک قرار گرفته است.
از میکرومترهای سیم برای اندازه گیری سیم های نازک فلزی که عمدتا سیم های مسی در صنایع برق و الکتریسیته هستند استفاده می شوند. در برخی موارد از میکرومترهای سیم برای اندازه گیری سیم های وایر کات نیز استفاده می شود و البته به دلیل قابلیت اندازه گیری مقاطع گرد می توان برای هر مقطع گرد فلزی یا غیر فلزی از آن استفاده نمود. به عنوان مثال برای اندازه گیری مقتول های فولادی، سیم جوش، فیلر جوشکاری، انواع ساچمه های فولادی، سیم های برق و ... از این نوع میکرومتر استفاده نمود.

 


این میکرومترها فقط در سایز 0 تا 10 میلی متر وجود دارند و برای اندازه گیری در این بازه طراحی شده اند

 


میکرومتر سه فک ( میکرومتر سه فک داخل سیلندر)

میکرومترهای سه فک برای اندازه گیری قطر داخلی سیلندرها ( استوانه ) مورد استفاده قرار می گیرند. این نوع میکرومترها شباهت بسیار زیادی با بورگیج یا همان گیج داخل سیلندر دارند که برای اندازه گیری قطر داخلی سیلندرها مورد استفاده قرار می گیرند. میکرومتر سه فک نیز برای اندازه گیری قطر داخلی سیلندرها یا استوانه ها مورد استفاده قرار می گیرد.

 


با فرو بردن فک های میکرومتر سه فک به داخل سیلندر فک های میکرومتر به بدنه داخلی سیلندر مماس شده و قطر داخلی را اندازه گیری میکند. بور گیج ها هم دقیقا با همین مکانیزم کار اندازه گیری سیلندر را انجام می دهد.

 

 

 


میکرومتر داخل سنج

این میکرومترها نیز برای اندازه گیری فاصله های داخلی قطعات استفاده می شود. میکرومترهای داخل سنج نیز مانند میکرومترهای خارج سنج مدلهای مختلفی دارد که برای اندازه گیری موارد مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. به عنوان مثال برای اندازه گیری پیچ داخلی یا مهره ها از میکرومتر پیچ داخل سنج استفاده می شود و به همین صورت از میکرومتر دنده داخل سنج برای اندازه گیری دنده های داخل قطعات استفاده می شود.

 


میکرومترهای داخل سنج از نظر شکل ظاهری کاملا متمایز از میکرومترهای خارج سنج است و با یکبار مشاهده فرم این نوع میکرومتر ها می توان براحتی انها را از میکرومترهای خارج سنج تشخیص داد.

 


میکرومتر لوله ای

یکی از انواع خاص میکرومترها میکرومتر لوله ای است که با میکرومتر لوله متفاوت است و نام لوله ایی نه به کارکرد آن بلکه از ماهیت لوله ای شکل بودن این نوع میکرومترها آمده است. ویژگی خاص میکرومترهای لوله ایی قابلیت اتصال سایزهای مختلف به یکدیگر و اضافه شدن طول میکرومتر است. این نوع میکرومترها غالبا در یک ست با اندازه های متنوع در بازار موجود هستند و دامنه های اندازه گیری وسیعی را پوشش می دهند.

 

 

استاندارد های IP در میکرومترها

استاندارد های IP مانند مابقی استاندارد های ابزارهای اندازه گیری از طرف یک نهاد استاندارد به محصولات یک برند اعطا میشود. در ادامه به معرفی برخی از مهمترین کدهای این استانداردها میپردازیم. عدد اول این استاندارد مربوط به اجسام و جامدات است و عدد دوم نشان دهنده مقاومت ابزار نسبت به مایعات می باشد.
استاندارد IP 45 : ابزار اندازه گیری دقیق، کولیس یا میکرومتری که دارای این استاندارد است در مقابل نفوذ ذرات، سیم و اجسام بزرگ تر از یک میلی متر کاملا مقاوم است و در مقابل پاشش آب و مایعات با فشار متوسط ( مانند فشار پاشش مایعات خنک کننده دستگاه های CNC ) با هر زاویه ایی نیز مقاومت می کند.
در داخل کاتالوگ و دفترچه فنی ابزارهای اندازه گیری دقیق مانند میکرومتر این استاندارد درج شده است و میتوانید نسبت به شرایط محیط کار از ابزار اندازه گیری یا میکرومتر مناسب استفاده نمایید.
استاندارد IP 54 : میکرومتری که دارای استاندارد IP 54 باشد در مقابل ورود گرد و غبار به صورت محدود و نه صد در صد مقاومت میکند. عدد دوم این استاندارد که عدد 4 را نشان می دهد به این معنی است که در مقابل اسپری آب از هر زاویه ایی مقاومت دارد. به عنوان مثال در شرایط گرد و غبار در محیط های بیابانی یا در کارگاه هایی که گرد و خاک نسبتا زیادی دارند مقاومت می کند.
استاندارد IP 65 : عدد اول این استاندارد ( 6 ) به این معنی است که ابزار اندازه گیری در مقابل گرد و غبار حتی در ریزترین گرد و غبار ها کاملا مقاوم بوده و نفوذ گرد و خاک به داخل ابزار امکان پذیر نیست. عدد دوم آن یعنی ( 5 ) به این معنی است که ابزار در مقابل پاشش آب و مایعات با فشار متوسط ( به عنوان مثال در مقابل پاشش آب از نازل آب پاش های خانگی) مقاومت دارد.
به نسبت دو استاندارد قبلی IP 65 استاندارد بالاتر و با مقاومت بسیار بیشتری است که هیمن دلیل میکرومتر و ابزار هایی که دارای استاندارد IP65 باشد قیمت بیشتری نیز نسبت به مدلهای دیگر دارند و بیشتر در صنایع بزرگ مانند نفت و پتروشیمی، فولاد یا صنایعی از این دست مورد استفاده قرار می گیرد.

برای مشاهده کامل این استاندارد ها و اطلاعات بیشتر در این مورد به این صفحه مراجعه نمایید.

روش خواندن میکرومتر

خواندن و کار با میکرومترهای دیجیتال بسیار ساده است و فقط کافی است قطعه کار را بین فک های میکرومتر قرار داده و اندازه دقیق آن قطعه را از طریق نمایشگر دیجیتال میکرومتر بخوانید. ولی خواندن میکرومتر ورنیه به این سادگی نیست و تقسیم بندی های اندازه گذاری ها و خط های اندازه نیاز به مهارت در خواندن وکار با میکرومتر است.

برای یادگیری طرز کار با میکرومتر و خواندن صحیح و سریع آن، توصیه می‌کنیم به این لینک یعنی مقاله آموزش روش خواندن میکرومتر + ویدیوی آموزشی از همین سایت مراجعه کنید.

نظرات کاربران
امتیاز کاربران به این مطلب | از ۵ ( مشارکت کننده)
نفر
شما هم می‌توانید در مورد این مطلب نظر بدهید.
برای ثبت نظر، لازم است ابتدا وارد حساب کاربری خود شوید.

  • |

    • |

    نظری جهت نمایش موجود نیست
    از آخرین تخفیف های ابزارمارکت مطلع شوید