تراز صنعتی چیست و چه کاربردی دارد؟

تراز صنعتی یک ابزار مهم و کاربردی است که از آن در صنایع مختلف به منظور تنظیم سطح و تراز بودن سطوح استفاده می‌شود. در واقع تراز صنعتی در دسته ابزارهای دقیق قرار می‌گیرد که در صنایع حساس به خصوص برای ساخت قطعات مختلف به منظور سنجش تراز بودن سطوح و میزان انحراف مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ زیرا در این صنایع در صورتی که سطح قطعه مورد نظر دارای انحراف بیش از حد بوده یا به اصطلاح تراز نباشد، امکان استفاده از قطعه وجود نداشته و حتی در صورت استفاده ممکن است خسارات سنگینی به دنبال داشته باشد. به همین دلیل در این صنایع از ترازهای صنعتی به منظور اندازه‌گیری و سنجش انحراف در سطوح و زوایا استفاده می‌شود.

تفاوت تراز صنعتی و تراز بنایی (مهندسی)

هر دو تراز به منظور اندازه‌گیری و سنجش شیب و میزان تراز بودن سطوح مورد استفاده قرار میِ‌گیرند اما از نظر جزئیات و عملکرد تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند. ترازهای بنایی در انواع مختلفی مانند دیجیتالی، لیزری و... وجود دارند که به منظور تنظیم شیب سطوح در کارهای ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. از مهم‌ترین تفاوت‌های این دو نوع تراز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• دقت تراز صنعتی در مقایسه با تراز بنایی بیشتر بوده و میزان خطا در آن‌ها نزدیک به صفر است.
• کپسول آب در ترازهای صنعتی قابلیت تنظیم صفر دارد؛ به این معنی که کاربر می‌تواند بر روی سطوح مختلف و بر حسب نیاز تنظیم کند که حباب هوا بر روی صفر قرار بگیرد.
• تراز صنعتی برای سنجش شیب روی قطعات در صنایع حساس به کار گرفته می‌شود در حالی که تراز بنایی به منظور سنجش شیب سطوح در کارهای ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

در مورد تراز صنعتی باید گفت که یک ابزار دقیق به منظور سنجیدن شیب سطوح مختلف است که از دقت بالایی برخوردار است؛ همین امر باعث شده که در طیف وسیعی از صنایع حساس و مهم به منظور کنترل و اندازه‌گیری شیب سطوح عمودی و افقی، کنترل تختی، توازی و هم‌محوری بر روی قطعات با بالاترین میزان دقت مورد استفاده قرار بگیرد. از مهم‌ترین صنایعی که از انواع تراز صنعتی به منظور سنجش تراز بودن سطوح استفاده می‌کنند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• صنایع تراشکاری
• صنایع خودروسازی و ساخت قطعات خودرو
• صنایع ساخت قطعات ماشین‌آلات صنعتی
• صنایع هوافضا
• صنایع نظامی
• صنایع هواپیمایی
• صنایع مکانیکی
• صنایع ساخت پمپ
• صنایع تولید توربین‌های بادی
• صنایع ساخت سازه‌های فولادی

ترازهای صنعتی در انواع مختلفی وجود دارند که هر کدام بر اساس ویژگی‌ها و مزایا و معایبی که دارند برای به کار گرفتن در صنایع مختلف مناسب هستند. در واقع کاربران با توجه به ویژگی‌های هر کدام و نیاز خود، بهترین نوع را انتخاب کرده و مورد استفاده قرار می‌دهند.

تراز تخت صنعتی

ساده‌ترین و سنتی‌ترین نوع تراز صنعتی است که از آن برای تراز کردن سطوح در یک جهت افقی یا عمودی استفاده می‌شود. در این ابزار یک مایع (الکل یا روغن) وجود دارد که با استفاده از حباب داخل آن تراز بودن سطوح سنجیده می‌شود. در واقع زمانی که سطح مورد نظر تراز باشد، حباب هوا در مرکز نشان‌گر قرار می‌گیرد و تراز بودن سطح را تأیید می‌کند.

این ترازها از بدنه مقاوم و بادوام برخوردار هستند تا امکان استفاده از آن‌ها در محیط‌های صنعتی برای مدت زمان طولانی وجود داشته باشد. ترازهای تخت صنعتی که معمولا برای سنجش تراز بودن و میزان انحراف در قطعات مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند، از دقت بالایی برخوردار هستند؛ به طوری که خطای آن‌ها در حدود 0.001 درجه است که به معنی وجود انحراف 0.01 میلیمتری در متر است.

در مورد ترازهای صنعتی تخت باید به این موضوع اشاره کرد که برخی از مدل‌های آن‌ها به صورت مگنتی طراحی و ساخته می‌شوند. این مدل‌ها دارای آهنربای قوی بوده که باعث می‌شود تراز به صورت محکم بر روی سطوح و قطعات فلزی قرار بگیرد. این نوع ترازها برای استفاده در شرایطی که کاربر در زمان کار به هر دو دست خود نیاز دارد بهترین گزینه هستند. 

تراز دیجیتال صنعتی

این نوع تراز صنعتی در واقع نوعی از تراز تخت است با این تفاوت که از سیستم‌های الکترونیکی و نمایشگر دیجیتال به منظور تراز کردن و سنجش شیب سطوح استفاده می‌کند. در این نوع تراز از سنسورهایی استفاده شده که می‌توانند زاویه و انحراف سطوح مختلف را سنجیده و نتیجه را به صورت عددی و با دقت بالا روی نمایشگر نمایش دهند.

از مهم‌ترین ویژگی‌های تراز دیجیتال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• دقت بالا در سنجش زاویه سطوح
• مجهز به نمایشگر دیجیتال و نمایش نتیجه به صورت عددی
• سهولت در استفاده
• قابلیت استفاده چند منظوره (تراز کردن افقی، عمودی، شیب‌دار، اندازه‌گیری زوایا و انحرافات)
• مجهز به حافظه داخلی و امکان ذخیره داده‌ها

تراز چهارگوش صنعتی

یکی از کاربردی‌تری نوع تراز صنعتی به حساب می‌آید که به منظور اندازه‌گیری و تراز کردن زوایا و نسبت سطوح عمودی در صنایع مختلف مورد استفاده می‌گیرد. این ابزار دارای چهار صفحه مستطیلی با زاویه 90 درجه است که به یک دیگر متصل شده و شکل یک قاب پیدا کرده‌اند. به همین دلیل این نوع تراز در صنایع و مشاغلی که نیاز به تراز کردن سطوح افقی و عمودی نسبت به هم با زاویه 90 درجه دارند،‌ مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اگر به ساختار و طراحی تراز چهارگوش دقت کنید در سطح خارجی سه ضلع آن یک شیار V شکل (به شکل حرف V در انگلیسی) وجود دارد؛ وجود این شیار به این دلیل است که بتوان به راحتی از این تراز بر روی سطوحی که ضخامت کم دارند، مانند لبه ورق‌های فلزی، نیز به راحتی استفاده کرد. در واقع این شیارها باعث می‌شود که تراز به خوبی در قطعه‌های دارای ضخامت کم قرار گرفته و به اصطلاح فیکس شود.

در بسیاری از صنایع و مشاغل تراز بودن سطوح مختلف در ساخت تجهیزات و قطعات از اهمیت زیادی برخوردار است و این لزوم وجود دارد که کاربران با استفاده از ابزارهایی از تراز بودن سطوح اطمینان حاصل نمایند. یکی از مهم‌ترین ابزارهایی که برای این منظور مورد استفاده قرار می‌گیرد تراز صنعتی است که می‌تواند وجود شیب یا انحراف در سطوح مختلف را سنجیده و اندازه‌گیری کند. با توجه به این که ترازهای صنعتی در انواع مختلفی وجود دارند، آشنایی با ویژگی‌ها و کاربردهای هر کدام به کاربران کمک می‌کند که بتوانند بهترین نوع تراز را با توجه به نیاز خود خریداری کرده و مورد استفاده قرار دهند.