مینی فرز چیست؟

مینی فرز در تعریف اصلی و کلاسیک خود یک ابزار برش قدرتمند است که در دست کاربر قرار گرفته و انواع قطعات و اجسام را برش می‌دهد. این دستگاه با کمک یک موتور، یک سوییچ و یک منبع تغذیه (مثل برق، باتری یا انرژی باد) محور گیربکس و صفحه نصب شده روی دستگاه را با دور بسیار بالا به چرخش در آورده و آن صفحه کار برش، سایش و... را انجام می‌دهد. مینی فرز در اکثر اوقات به صورت مستقل در دستان کاربر قرار می‌گیرد اما مدل‌های جدید امروز امکان نصب نصب روی میز و پایه مخصوص را هم دارند تا از آنها بتوان مثل یک اره پروفیل بر یا اره فارسی بر استفاده کرد. ابعاد یک مینی فرز این نسبت به سنگ فرزها کوچک‌تر بوده و از آن‌ بیشتر برای مصرف خانگی و کارگاهی و انجام کارهای ظریف، ساده، کوچک و در نقاط دشوار استفاده می‌شود. از جمله کاربردهای مینی فرز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• برش:

اصلی ترین کاربری و به نوعی وظیفه اول هر مینی فرز، برش دادن سطوح و اجسام مختلف مانند بتن، سنگ، فلزات، پلاستیک، و... غیره است. بسیاری از لوله‌کش‌ها، گچ‌کاران و تعمیرکاران، مکانیک ها و آهنگران، نجاران، معماران، جوشکاران و حتی انواع نیروهای خدماتی و امدادی و آتش نشانی از این ویژگی برای انجام کارهای خود بهره می‌برند. برای برشکاری با مینی فرز کافی است تا صفحه برش مخصوص قطعه کار را روی دستگاه نصب کنید تا سطح مورد نظر را به راحتی و با سرعت بالا برای شما برش بزند.

• پولیش و برس زنی:

یکی دیگر از کاربردهای محبوب این دستگاه، پولیش، پوست کاری یا همان تمیز کردن و جلا دادن سطوح است. هر چند که دستگاه های پولیش مخصوص این کار در بازار وجود دارد اما در برخی کارها، می‌توان برای انجام پولیش از مینی فرزهای دیمر دار نیز بهره برد. ضمن اینکه با استفاده از سری های فرچه ای و انواع برس های افشان و برس تخت که مخصوص نصب روی مینی فرز ساخته شده، می‌توان انواع فلزات و سطوح را جلا داد و براق کرد.

• ماسه زنی و سنگ زنی:

از دیگر کاربردهای مینی فرز می‌توان به سنگ کاری و ماسه زنی اشاره کرد. ماسه زنی نوعی ساب و سایش کاری روی بتن و مصالح است که با صفحات مخصوص سنباده مخصوص بتن انجام می‌گیرد. معماران و کسانی که کار دکوراسیون و گچ کاری تزیینی انجام می‌دهند معمولا از این ابزار استفاده می‌کنند.

• سنباده زنی:

سایش کاری، ساب زنی یا سنباده زنی دیگر کاربرد مینی فرز است که با کمک انواع صفحات سنباده، صفحه فلاپ دیسک و... انجام می‌گیرد. برای سنباده زنی، صفحه مورد استفاده باید با جنس قطعه کاری هماهنگ باشد. جوشکاران و آهنگران معمولا برای صاف کردن خطوط جوش خورده و دیگر کاربران مثل نجاران و کابینت سازان و... برای سایش چوب، پلاستیک و... از مینی فرز برای سنباده زنی استفاده می‌کنند. با سنباده زنی توسط مینی فرز می‌توان به راحتی سطوح مختلف را برای رنگ و نقاشی آماده کرد.

• ترمیم و تعمیر کاری:

ابزارهای قدیمی، وسایل و سطوح مختلف به مرور زمان یا بخاطر تصادفات خورده شده و نیاز به تعمیر و ترمیم پیدا می‌کنند. یکی از مهم‌ترین کاربردهای مینی فرز، ترمیم وسایل، خودروها، سطوح فلزی، بتنی و... در کارگاه ها، مکانیکی ها و تعمیرگاه های ماشین است. به طور مثال برای ترمیم لبه‌های چارچوب درب خانه و اتاق، دستگاه مینی فرز به دلیل جثه کوچک خود بسیار کمک‌کننده است و یک مینی فرز برقی ساده با قطر صفحه 115 میلی متر به خوبی جواب این کار را می‌دهد.

• تیز کردن:

از دیگر موارد مصرف مینی فرز می‌توان به تیز کاری ابزارهای مختلف اشاره کرد. با نصب صفحات سنگ و سایش فلزات و مخصوص تیز کردن قطعات می‌توان ابزارآلاتی مانند اره، قیچی، چاقو، تبر، تیغ اور فرز، ابزارهای باغبانی و... که بعد از مدتی کند می‌شوند را مجددا تیز کرد.

همانطور که بالاتر گفتیم این فرزهای کوچک امروزه در انواع بسیار مختلفی ساخته می‌شوند. براساس منبع تغذیه مینی فرزها به سه دسته زیر تقسیم می‌شوند:

مینی فرز برقی

از نام این دسته مشخص است که مینی فرز برقی با نیروی الکتریسیته کار می‌کند و معمولا کابل بلند دارد. اکثر مینی فرزهای بازار در نوع برقی ساخته می‌شوند و با برق 220 ولت ایران هماهنگ هستند. مینی فرز برقی خود چند انواع مختلف دارد که به شرح زیر است:

• مینی فرز برقی ساده

معمولی ترین و پر مصرف ترین  نوع مینی فرز که در بیشتر خانه ها و کارگاه‌ها یافت می‌شود این مدل است. یک مینی سنگ فرز برقی نسبتا کوچک که آپشن‌های خاص زیادی ندارد و اغلب با سایز صفحه 110-115 میلی متر ساخته می‌شود. این مدل ها خوش دست و ارگونومیک هستند و با ابعاد جمع و جور خود برای کارهای طولانی خانگی و کارگاهی مشکلی نخواهند داشت. مینی فرزهای ساده و کوچک برای برشکاری و ساب سنگین مناسب نیستند و تنها توانایی انجام برشکاری معمولی و بدون فشار را دارند.

• مینی فرز دسته بلند

به نوعی از مینی سنگ فرز گفته می‌شود که بزرگترین نشانه آن دسته و بدنه بلند آن است و اغلب در سایز صفحات 110 تا 150 میلی متر ساخته می‌شود. اگر مینی فرز را به خوبی نشناسید و به سایز صفحه توجه نکنید ممکن است یک مینی فرز دسته بلند را با یک سنگ فرز اشتباه بگیرید! اما مینی فرز دسته بلند اگر چه توان و قدرت بیشتری برای برش زنی و سایش کاری نسبت به مینی فرز کوچک دارد، اما قدرت آن از سنگ فرز آهنگری و سنگبری کمتر است.

• مینی فرز دیمر دار

یکی از بهترین انتخاب برای کاربرانی که نیاز به تنظیم سرعت دارند و از مینی فرز برای پولیش کاری و سایش های دقیق و حساس استفاده می‌کنند، مینی فرز دیمر دار است. این مدل هم به صورت دسته کوتاه و هم دسته بلند ساخته می‌شود و در اغلب مواقع یک دیمر الکترونیکی 6 مرحله‌ای روی بدنه آن نصب شده که امکان تنظیم دور موتور مینی فرز (بطور مثال بین 2000 دور تا 11000 دور بر دقیقه) را به کاربر می‌دهد.

مینی فرز شارژی

در مکان‌هایی که دسترسی به منبع برق ندارید، استفاده از مدل شارژی را به شما پیشنهاد می‌دهیم. مینی سنگ شارژی به جای برق و داشتن کابل با باتری کار می‌کند و به خوبی می‌تواند نیازهای شما را در مواقع کار در ارتفاع و عدم نزدیکی به منابع برقی و بادی رفع کند. این دستگاه‌ اگر چه در محصولات همرده و سایز صفحه هم اندازه نسبت به مدل‌های برقی سنگین‌تر است اما بسیار کاربردی است. مینی فرز شارژی معمولا در سایزهای خیلی کوچک و جمع و جور با قطر صفحه از 75 میلی متر به بالاتر وجود دارند. موتور مینی فرز شارژی یا ذغالی یا از نوع براشلس (بدون ذغال) است و به انرژی بالا و قوی نیاز دارد؛ برای همین باتری و منبع تغذیه مینی سنگ شارژی از نوع صنعتی و لیتیومی ساخته شده و در اکثر اوقات با ولتاژ 18 ولت و 20 ولت ارائه می‌شود؛ اما در برخی موارد خاص و خیلی کوچک نیز مینی فرز شارژی 12 ولت هم وجود دارد.

مینی فرز بادی یا مینی فرز پنوماتیک

در صنعت و بازار ابزار نوعی از این دستگاه ها به عنوان مینی فرزهای بادی وجود دارند که با کمپرسور هوا کار می‌کنند. به این معنا که برای راه‌اندازی این دستگاه نیازی به باتری یا موتور الکتریکی نخواهید داشت. این دستگاه به طور محسوسی وزن سبک‌تری نسبت به سایر انواع مینی فرز دارد. همچنین قدرت یک مدل آن در محصولی همرده با مینی فرز برقی کمتر است. مینی فرز بادی مصرف کارگاهی دارد و در انواع تعمیرگاه های خودرو و تعمیرات بدنه و صافکاری ماشین برای برشکاری و ساب فلزات جزو یکی از اصلی ترین ابزارآلات استادکار و مکانیک است. به دلیل وزن سبک و خوش دستی عالی مینی فرز بادی امکان کار ممتد با آن فراهم است و در سایز صفحه 50 تا 125 میلی متر ساخته می‌شود. ضمن اینکه امکان نصب سایزهای مختلف صفحه روی آنها وجود دارد و برای کار نیاز به فشار هوای زیادی نیاز ندارد. فشار باد استاندارد 6 تا 8 بار برای آنها کافی بوده و مصرف باد آنها نیز چندان زیاد نیست.

انواع مینی فرز از نظر سایز صفحه

همانطور که بالاتر مشاهده کردید یکی از موارد تمایز بین مینی فرزها سایز صفحه آنهاست. ماکزیمم قطر صفحه ای که امکان نصب روی یک مینی فرز دارد را سایز صفحه آن می‌گویند. رایج‌ترین سایز صفحه مینی سنگ فرز خصوصا در برقی‌ها اندازه قطر 110 تا 115 میلی‌متر است اما در میان مینی فرز بادی و شارژی کوچک قطر 50 میلی متر، 75 میلی متر و در میان مینی فرزهای بزرگ و دسته بلند سایز 125 میلی متر و 150 میلی متر هم وجود دارد. برای هر کاربری مختلف مثل برش، برس کاری، سایش و پولیش انواع قطعات فلزی آهنی و غیر آهنی، بتنی و سنگی، پلاستیک، شیشه و... تمامی این سایز صفحات ساخته می‌شوند.

مثل هر دستگاهی، مینی فرز هم در انواع مختلف خود اجزاء اصلی و فرعی دارد. در ادامه اجزاء مینی فرز برقی نام برده می‌شود اما مینی فرز شارژی و بادی نیز (به جز قسمت منبع تغذیه) در اکثر مواقع بخش‌هایی شبیه به همین مینی فرز برقی دارند. از اجزاء مینی سنگ فرز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بدنه
• موتور
• گیربکس
• سوییچ
• دیمر (برای مینی فرز دیمر دار)
• کابل (مینی فرز برقی)
• شفت
• محافظ صفحه
• دسته کمکی
• قفل کن شفت
• مهره زیر و رو صفحه گیر
• و...

شناخت مشخصات فنی دستگاه کمک می‌کند تا علاوه بر خرید بهتر، راحت‌تر بتوانید با این دستگاه کار کنید. از جمله مشخصات فنی بهترین مینی فرز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

موتور

قدرت موتور براساس وات اندازه‌گیری می‌شود و نشان‌دهنده بیشترین قدرتی است که دستگاه می‌تواند با آن کار کند. هرچقدر که میزان قدرت دستگاه بالاتر باشد، وزن و صدای آن بالاتر می‌رود. موتور مینی فرز های برقی دارای 2 قسمت آرمیچر و بالشتک مسی است و با دامنه گسترده‌ای در توان موتور بین 600 وات تا 2000 وات تولید می‌شوند. هر چقدر توان موتور بیشتر شود میل به کاربری کارگاهی و صنعتی شدن در آن بیشتر می‌شود.

گیربکس

در قسمت جلو و سر مینی فرز یک بخش فلزی با نام گیربکس یا جعبه دنده وجود دارد. این قسمت در اکثر اوقات با پوسته آلومینیومی ساخته شده و در درون آن چرخ دنده های مینی فرز که شامل دنده آرمیچر و دنده پهن و اصلی مینی فرز است قرار دارد و علاوه بر این 2 قسمت، شفت فولادی و کوتاه مینی فرز نیز از آن بیرون آمده است. صفحه سنگ فرز بر روی این شفت و محور نصب می‌گردد. ترکیب و چرخش این دو دنده، باعث چرخش سرعت بالای محور شده و عمل چرخیدن و گردش صفحه سنگ انجام می‌گیرد.

معمولا بر روی تمام گیربکس ها و کله گی مینی فرز یک شستی و دکمه قرار دارد که از آن برای قفل کردن و نگهداشتن محور استفاده می‌شود. کاربر با فشار دادن این دکمه، محور را قفل کرده و بنابراین براحتی می‌تواند صفحه سنگ را عوض کند.

متعلقات مینی فرز و جنس قطعات

مینی فرز در هر نوعی که باشد، یعنی چه برقی، چه شارژی و چه بادی، یکسری متعلقات و لوازم جانبی دارد که با جنس‌های مختلفی ارائه می‌شوند. دسته کمکی، صفحه گارد محافظ، ذغال، مهره زیر و رو، باتری و شارژر و... از جمه این لوازم هستند که معمولا بر روی تمام مینی فرزها وجود دارد. در برخی مینی فرزهای برقی دسترسی به ذغال در بیرون از دستگاه امکان پذیر است اما در بسیار از این ابزارها متاسفانه ذغال ها در داخل بدنه و دستگاه بوده و برای تعویض آن نیاز به باز کردن دستگاه است.

بدنه مینی فرز از پلاستیک فشرده با عایق دوبل و ایمن در مقابل جریان برق ساخته می‌شود. سوییچ دستگاه یا حالت کشویی داشته یا با حالت ماشه‌ای و از جنس پلاستیک و ضد نفوذ گرد و غبار تولید می‌شود. بلبرینگ های آرمیچر و گیربکس فلزی آلومینیومی هم تا حد ممکن ضد نفوذ خاک و گرد و غبار ساخته شده و عمر طولانی دارند.

تعویض قطعات و تعمیرپذیری

ضمن اینکه دیگر قطعات اصلی هر مینی فرز نیز براحتی توسط کاربر یا تکنسین حرفه ای و تعمیرکار مینی فرز قابل جداسازی بوده و امکان تعمیر آنها وجود دارد. به جز تعویض صفحه و یا تعویض ذغال ها، برای تعویض یا تعمیر اکثر قطعات باید به نمایندگی‌ها و تعمیر‌گاه‌های رسمی مراجعه کرد. البته توجه به این نکته نیز ضروری است که برای تعویض این قطعات باید تجربه و تسلط بالایی داشته باشید. چرا که تعویض خودسرانه قطعات ممکن است به سایر قسمت‌های دستگاه آسیب وارد کند.

طراحی مینی فرزها

قبل از خرید انواع مینی فرز توجه به این نکته ضروری است که طراحی و اندازه دستگاه باید به گونه‌ای باشد که در دست شما راحت قرار بگیرد تا در هنگام کار کردن طولانی با آن احساس خستگی نکنید. همانطور که اشاره شده مینی فرزها یا بدنه کوچک و جمع و جور دارند و یا یه صورت دسته بلند ساخته می‌شوند. همچنین پیشنهاد می‌شود به دنبال دستگاهی باشید که مجهز به دسته‌های ضد لرزش باشد. دسته کمکی برخی از مینی فرزها قابلیت کم کردن ویبره و لرزش یا Anti Vibration دارند. این مدل ها بدون انتقال ارزش برشکاری و سایش به دست کاربر امکان کار دقیق‌تر را فراهم می‌آورند.

وزن مناسب

همان‌طور که قبلا به آن اشاره کردیم، از این دستگاه برای انجام کارهای سبک استفاده می‌شود؛ در نتیجه کاربر نیاز به دستگاهی دارد که وزن کمی داشته باشد تا راحت‌تر و ظریف‌تر بتواند کار برش یا سایش را روی سطوح مختلف انجام دهد. مینی فرزهای بادی با وزن کمتر خود نسبت به برقی ها کار طولانی تری ارائه می‌دهند و سنگین ترین آنها کمتر از 2 کیلوگرم است. اما مینی فرزهای برقی از حدود 1 کیلوگرم به بالاتر تولید می‌‌شوند و معمولا توان بالاتر آنها وزن بیشتری دارد. این مساله در مینی فرز شارژی هم دیده می‌شود و وزن باتری باعث سنگین‌تر شدن آنها نسبت به مینی فرز برقی می‌شود. اما به جز وزن باید ابعاد دستگاه را هم در نظر گرفت که نوع بادی و شارژی از این لحاظ خوش دست تر و کوچکتر هستند اما مینی فرز های برقی ابعاد بزرگتری دارند.

برای استفاده از مینی فرز هم مثل تمام ابزارآلات، رعایت بسیاری از نکات ایمنی و فنی مهم خواهد بود. عدم رعایت یک مورد و نکته ساده باعث اتفاقات ناگوار برای کاربر و یا آسیب به قطعه و دستگاه خواهد شد.

- برخلاف سایز ظاهری و کوچک دستگاه، مینی فرزها قدرت و سرعت بسیار بالایی دارند؛ بنابراین هنگام کار باید حتما از عینک ایمنی استفاده شود تا چشمان شما در برابر جرقه‌ها و تکه‌های کار محافظت شود.

-  هنگام کار با مینی فرز توصیه می‌شود که به هیچ عنوان محافظ گارد صفحه را از محور و شفت جدا نکنید. کار کردن با این دستگاه بدون محافظ برای صفحات بزرگ‌تر کار بسیار خطرناکی است و اصلا توصیه نمی‌شود.

- مینی فرزها معمولا صدای کمی ندارند، برای همین استفاده از گوش گیر و گوشی صداگیر در حین کار کمک می‌کند تا جلوی آسیب‌های احتمالی به شنوایی گرفته شود.

- در هنگام برشکاری عجله نکنید. بر روی قطعه مسلط باشید و کار نفوذ به قطعه را با نرمی و حوصله انجام دهید. هرگز از صفحات متفرقه و نامربوط به یک جنس برای برش دادن آن قطعه کاری استفاده نکنید!

- برش زنی و ساب زنی با مینی فرز احتیاج به یک صفحه تیز، استاندارد و با کیفیت دارد. از هر صفحه با هر کیفیتی استفاده نکنید چرا که امکان پارگی، شکستن و پرت شدن قطعات صفحه به سمت سر و صورت وجود دارد.

- برخی از کاربران به ساختن لوازم جانبی غیر استاندارد برای نصب روی شفت و محور جهت انجام کارهای متقرقه می‌کنند. این حرکات به هیچ عنوان پیشنهاد نمی‌شود چرا که سرعت بالای مینی فرز ممکن است باعث آسیب شود.
- هنگام ساب و سایش رو قطعه مسلط باشید و ترجیحا از سرعت زیاد استفاده نکنید.

- دستگاه مینی فرز در صورت قرار گرفتن در دست ها باید کاملا مهار شود. به هیچ عنوان قطعه کار را به مینی فرز نزدیک نکنید! بلکه دستگاه را به قطعه نزدیک کنید.

- به ماکزیمم سرعت چاپ شده روی صفحات سنگ و سرعت دستگاه مینی فرز دقت کنید. عدم هماهنگی بین این دو، کیفیت کار را پایین خواهد آورد.

- هنگام تعویض صفحه حتما دستگاه را خاموش و از منبع تغذیه قطع کنید.

هر سازنده‌ای از مکانیزم و فناوری تولید موتور در ساخت مینی فرز استفاده می‌کند. بنا به برقی بودن یا بادی و شارژی بودن مینی فرز، موتور هر مدل فرق می‌کند. مینی فرزهای برقی با توجه به توان خروجی ممکن است سرعت های متفاوتی داشته باشند که این سرعت در حالت آزاد و بدون بار از حدود 7000 دور به بالاتر و تا نزدیک به 13000 دور هم وجود دارد. بنابراین موتور قرار گرفته در این مینی فرزها باید با توجه به این سرعت ساخته شود و در نتیجه طراحی آرمیچرها در هر مدل متفاوت خواهد بود.

یا مثلا در انواع مینی فرز شارژی، موتور به دو دسته ذغالی و یا بدون ذغال (براشلس) تقسیم می‌شود. موتور براشلس با عمر مفید طولانی تر، قدرت بیشتری را در مقایسه با موتور ذغالی ارائه می‌دهد و به این ترتیب قدرت مینی فرز شارژی براشلس بیشتر خواهد بود. ضمن اینکه موتور مینی سنگ شارژی براشلس تولید حرارت و گرمای کمتری دارد و برای کار طولانی گزینه مناسب‌تری است.

در این مقاله از اینکه مینی فرز چیست؟ گفتیم و بررسی کردیم که انواع مینی فرز کدام است؟ با توجه به نکات گفته شده حالا می‌توان فهمید که هر مینی فرز چه تفاوتی با دیگری دارد و انواع مینی فرز برقی، شارژی و بادی در کجا و چطور استفاده می‌شوند. مطابق با مشخصات فنی مینی فرزها در هر نوع و مدل، یک کاربر باید انتخاب درستی داشته باشد. به یاد داشته باشید که در مینی فرز های برقی هر چقدر دستگاه بزرگتر و قویتر شود، استفاده از آن در خانه و کارهای کوچک سخت تر خواهد شد. اگر در مکانی به مینی فرز نیاز دارید که منبع برق نزدیک وجود ندارد، بهترین گزینه مینی فرز شارژی است و در صورت داشتن کارگاه و تعمیرگاه و یا داشتن کمپرسور باد می‌توان گزینه مینی فرز بادی را در نظر گرفت.

شما می‌توانید برای خرید مینی فرز برقی و مینی فرز شارژی و یا خرید مینی فرز بادی در انواع و اقسام مدل ها با گارانتی و خدمات پس از فروش از برندهای معتبر داخلی و خارجی به فروشگاه آنلاین و وبسایت تخصصی ابزار مارکت مراجعه کنید.