تفنگ میخکوب چیست؟ و طرز کار تفنگ میخکوب بتن

همانطور که اشاره شد کار اصلی تفنگ میخکوب برای اتصال انواع ورق فلزی و بتنی به یکدیگر و نصب محکم انواع قطعات، ورق، تخته با جنس های مختلف چوبی، پلاستیکی، فلزی و... روی سطوح فلزی و بتنی است. به طور کلی می‌توان گفت این ابزار برای کاربران زیر بسیار مفید است:

- کارگاه ها و سایت های ساختمان سازی و عمرانی

- نصاب های برقکاری، کابل و سیم کشی

- نصاب های کار راویز و کناف، سقف کاذب

- نصاب های بست، لوله و خرطومی

- نصاب های آسانسور و درب های ضد سرقت و ایمنی

- نصب داربست و سازه های فلزی و بتنی بزرگ

- اتصال توری، کفی و دیواره در دکوراسیون داخلی روی گچ و سیمان و...

و به طور خلاصه نصب انواع قطعات و پلیت آهنی و فولادی و... به یکدیگر و به بتن ها، از جمله کاربردهای عمومی و اصلی تفنگ میخکوب هستند. اما استفاده از تفنگ میخکوب تنها به این موارد محدود نمی‌شود؛ در مدل های پیشرفته تر این محصولات، امکان نصب گل میخ، گل پیچ روی بتن و ورق فلزی هم به وجود آمده است. در واقع در تفنگ های جدید میخکوب، پذیرش میخ های زائده دار فراهم شده و دیگر مثل قدیم فقط میخ های مستقیم و میخ های واشر دار مثل NK که برای صرفا اتصال دو قطعه به یکدیگر به کار می‌رفتند، تنها میخ های مصرفی این ابزارها نیستند. در بیشتر تفنگ میخکوب های شارژی این قابلیت توسط سازندگان گنجانده شده و برای نصب گل میخ و گل پیچ می‌توان از آنها استفاده کرد.

برای اینکه بهتر بار نحوه کار و شناخت تفنگ میخکوب بتن آشنا شویم و فرق های آنها را بفهمیم بهتر است به معرفی انواع آن بپردازیم. تفنگ میخکوب از لحاظ کارکرد و ساختار فنی به 3 دسته تقسیم می‌شود. در واقع نوع تغذیه، مکانیزم داخلی ضربه زنی و قدرت ضربه این سه تیپ را از هم جدا می‌کند.

تفنگ میخکوب چاشنی خور

محبوب ترین یا به نوعی اولین مدل تفنگ میخکوب احتراقی که به صنعت عرضه شد، میخ کوب چاشنی خور بزرگ دو دستی است. سیستم کاری مدل اولیه این میخکوب دقیقا شبیه به تفنگ های قدیمی گلنگدنی بود و مخزن و خشاب شلیک آن تنها با 1 عدد سوزن شارژ می‌شود و از چاشنی منفجره ریلی به عنوان منبع قدرت استفاده می‌کند. ترکیب مکانیزم گلنگدن و مواد منفجره، چکش دستگاه را با چاشنی باروت دار مثل یک تفنگ مسلح کرده و بعد با ماشه، شلیک می‌کند.

تفنگ های میخکوب چاشنی خور بزرگ در بازار در اغلب موارد شبیه به هم هستند و در اکثر موارد و در ظاهر به شکل یک اسلحه نیمه سنگین اتوماتیک ساخته می‌شوند و هنگام کار به دو دست احتیاج دارند. اما مدل جدیدتر تفنگ میخکوب چاشنی خور هم به بازار آمده، که به نام تفنگ میخکوب مستقیم معروف است و شبیه به یک تفنگ کمری یا یک میله بلند طراحی شده و امکان کار با یک دست را دارد. دقت کنید که هر مدل تفنگ، میخ و چاشنی مربوط به خود را می‌طلبد؛ برخلاف میخکوب چاشنی خور بزرگ، که مخزن میخ و چاشنی آن جدا بوده و معمولا میخ آج دار NK در سایزهای 1 تا 7 سانتی متر مصرف می‌کند، تفنگ میخکوب چاشنی دار مستقیم و یکدستی، میخ های مصرفی متفاوتی دارد. این مدل معمولا با نوع میخ+چاشنی سرهم شارژ می‌شود و انواع چاشنی میخ های یکسره مثل میخ نوع Z برای کار با تفنگ میخکوب شارژی کمری مناسب است.

تفنگ میخکوب گازی 

نوع دوم و بروز شده این ابزارآلات، سیستم تغذیه گازی دارد. در تفنگ میخکوب گازی، به جای چاشنی باروت تکی و چندتایی، یک عدد باتری و کپسول گاز قرار گرفته است و میزان توان لازم برای کار این نوع میخکوب ها با گاز مشتعل شده کارتریج مهیا می‌گردد. باتری که در درون تفنگ میخکوب قرار دارد انرژی لازم برای جرقه زدن و مشتعل کردن گاز را آماده می‌کند و این گاز قابل اشتعال بعد از ایجاد نیرویی بالقوه، سبب پرتاب شدن میخ به سمت هدف می‌شود. به دلیل عدم نیاز به منابع مختلف تغذیه مثل چاشنی تکی، این محصول به راحتی در همه مکان‌ها و به شکل ممتد قابل استفاده است و همچنان بخاطر داشتن قدرت کوبش بالا، از عهده انجام کارهای سنگین برخواهد آمد.

تفنگ میخکوب شارژی

جدیدترین مدل تفنگ میخکوب بتن نوع شارژی است که از اختراعات و ابداعات حرفه ای مهندسان و طراحان در این شاخه ابزار محسوب می‌شود. سیستم کارکرد تفنگ میخکوب شارژی نه چاشنی مواد منفجره دارد و نه کارتریج گاز! نه موتور دارد، نه گلنگدن دستی و نه نیازی به انرژی برق و باد!... این دستگاه تنها با یک باتری شارژی کار می‌کند و می‌تواند خشاب تکی، 20 عددی و 40 عددی با نوع میخ های مصرفی متنوع داشته باشد.

مکانیزم ضربه زنی تفنگ میخکوب شارژی با کمک انرژی پتانسیلی فنر جمع شونده عمل می‌کند. به این ترتیب که نیروی باتری، چرخ دنده های داخل دستگاه را می‌چرخاند و این چرخش باعث جمع شدن 2 فنر بسیار قوی در گیربکس خواهد شد. بعد از جمع شدن این دو فنر، ضامن داخلی آنها را نگه می‌دارد. به ترتیب انرژی فوق العاده قوی کششی جمع شده در فنرها آماده رها کردن خواهد بود. بعد از مسلح کردن و گذاشتن میخ مربوطه، با کشیدن ماشه و یا زدن دکمه شلیک، ضامن و نیروی فنر آزاد شده و ضربه قدرتمندی به میخ وارد می‌شود و آن را در جسم می‌کوبد. سپس دوباره فنر و ضامن به جای خود برمیگردد و تفنگ برای ضربه بعدی آماده می‌شود. در هر بار شلیک این سیکل به سرعت تکرار شده و امکان کوبش پشت سر هم میخ ها به وجود می‌آید و برخلاف میخکوب چاشنی خور تکی، از مسلح کردن دستی گلنگدن هم خبری نخواهد بود.

قدرت هر کدام از این مدل های تفنگ میخکوب به نحوه کارکرد و البته نوع میخ و چاشنی آنها مربوط می‌شود. سازندگان تفنگ های میخکوب به تدریج مدل های پیشرفته‌تری تولید می‌کنند و امروزه در هر 3 مدل مکانیزم، امکان تنظیم قدرت و کار با انواع میخ وجود دارد.

به طور کلی برای ضربه زنی فوق العاده قوی و کار با میخ های مستقیم معمولی یا واشری غیر پرچی مثل میخ TB - NK - ENK و... روی پلیت های فلزی یا بتنی بسیار ضخیم، بهترین دستگاه، تفنگ میخکوب چاشنی خور بزرگ است. کوبش با این نوع میخکوب قدرت را در اولویت اول قرار می‌دهد و دقت و تمیزی کار در اولویت های بعدی قرار می‌گیرند. ضمن اینکه قدرت کوبش به انتخاب درست چاشنی هم ربط دارد؛ در بازار چاشنی های مگنوم، مدیوم و سنگین با رنگ های زرد، قهوه ای، قرمز، مشکی و... وجود دارند که هر کدام از آنها میزان انفجار و ضربه از کم تا شدید ایجاد کرده و در نهایت میخ را با قدرت متفاوتی خواهند کوبید.

اما اگر از نوع میخکوب چاشنی خور کمری یا تفنگ میخکوب مستقیم استفاده می‌کنید، باید به تهیه و خرید میخ های از نوع یکسره یعنی ترکیب چاشنی+میخ سر هم مثل نوع Z بپردازید. این میخ ها چاشنی سر خود دارند و نیازی به تهیه چاشنی و ماده منفجره جداگانه نخواهند داشت.

برای استفاده کنترل شده تر و ضربه منظم تر اما همچنان پر قدرت، می‌توان از تفنگ میخکوب گازی استفاده کرد. این میخکوب ها هم از همان میخ‌های نوع چاشنی خور بهره می‌برند اما امکان شارژ میخ بیشتر از 1 عدد را دارند و این موضوع یک مزیت نسبت به نوع چاشنی خور تکی خواهد بود. البته که کارتریج گاز در میخکوب گازی هم مصرف طولانی تری داشته و برخلاف میخکوب چاشنی دار، نیازی به خرید همیشگی چاشنی و بار گذاری مدام برای هر شلیک نخواهد بود.

برای نصب گل پیچ، گل میخ، بست لوله، خرطومی و... در دیوار، کف، سقف و مصالح ساختمانی نه چندان ضخیم، شاید بهترین گزینه میخکوب شارژی باشد. اشتباه نکنید! این دستگاه ها اصلا قدرت کمی ندارند، بلکه تنها در مقایسه با تفنگ میخکوب چاشنی خور، برای رسیدن به عمق بتن و فلزات بسیار ضخیم مناسب نیستند. در واقع نصاب های لوله و خرطومی، سیم کشی برق، اتصالات بست و خدماتی و... که تنها به چند میلی متر نفوذ روی سطوح نیاز دارند و قطعات مصرفی آنها مثل بست لوله و... هم متریال قوی ندارد، متقاضی اول تفنگ میخکوب شارژی خواهند بود. سرعت عملکرد بالا و کوبش 1 میخ در هر 1 ثانیه مهمترین مزیت این تیپ بوده و تنظیم و کنترل کار با آنها نیز ساده تر است. میخ های مصرفی تفنگ میخکوب شارژی بنا به نیاز کاربر انتخاب می‌گردد اما عمومی ترین میخ های این مدل نوع X خواهد بود.

با این که اساس کار تفنگ میخکوب ها یکسان است اما منبع قدرت آنها تفاوت دارد و مثلا در نوع چاشنی خور و گازی، به دلیل وجود مواد منفجره و قابل اشتعال، خطر وجود برخی حوادث وجود خواهد داشت. برای همین منظور تفنگ های میخکوب با کمک ماشه و ضامن، امکان کنترل ایمنی دارند. استفاده از ضامن یکی از راه های امن برای استفاده از تفنگ میخکوب چاشنی خور است که معمولا در سر ابزار قرار گرفته و عملکرد آن به گونه ای است که تنها با فشار نوک تفنگ به سطح قطعه، شلیک میخ صورت می‌گیرد. این موضوع باعث می‌شود تا با اشاره تصادفی انگشت و دست کاربر به ماشه، خطا و شلیک ناخواسته‌ای اتفاق نیفتد.

در تفنگ میخکوب شارژی هم پروسه ایمن سازی انجام شده است. ضامن سر ابزار اجازه شلیک بدون قطعه کار را نمی‌دهد؛ ضمن اینکه در تیپ شارژی از آنجا که گلنگدن دستی وجود ندارد، بیشتر از دکمه رها سازی و شلیک به جای ماشه استفاده شده، چرا که تسلط کاربر روی قطعه کاری را بیشتر می‌کند.

اشاره کردیم که کار با انواع تفنگ میخکوب طبق مکانیزم کاری آنها تفاوت دارد. برای همین در ادامه مطلب نحوه کار تفنگ میخکوب بتن چاشنی خور و شارژی را توضیح می‌دهیم:

در میخکوب بتن تکی چاشنی خور، ابتدا میخ در قسمت داخل لوله (جان) به صورت دستی و به شکل صحیح قرار می‌گیرد؛ بعد، چاشنی باروت دار به صورت تکی و یا ریل 10 عددی در قسمت خشاب پایینی گذاشته می‌شود. در مرحله بعدی، مسلح کردن تفنگ با گلنگدن دستی و معمولا تاشو انجام می‌شود. سپس باید رها سازی ضامن انجام گیرد که این کار با فشار نوک دستگاه روی ورق بتن یا فلز یا قطعه کار انجام خواهد و به این ترتیب دستگاه آماده شلیک است. در همان حالت فشار همزمان به نوک دستگاه، با کشیدن ماشه، عمل شلیک و کوبش میخ انجام می‌شود. ضربه بسیار قدرتمند تفنگ میخکوب چاشنی دار برای فرو کردن میخ های بسیاری قوی به داخل بلوک بتنی ضخیم و یا اتصال محکم ورق های پلیت و فلز به بتن بزرگترین مزیت آن است؛ اما مهمترین مشکل تفنگ میخکوب چاشنی خور اولیه این است که برای هر شلیک باید عمل پروسه مسلح سازی از ابتدا انجام شود.

اما نحوه کار تفنگ میخکوب شارژی بسیار تفاوت دارد. در واقع عملیات دستی در این تیپ به میزان زیادی کم شده و روش کاری آن بیشتر به صورت خودکار و شبیه به تفنگ میخکوب های بادی و برقی است. از آنجا که خشاب تفنگ میخکوب شارژی 20 و یا 40 عددی است، در ابتدا تنها کافیست این خشاب پر شده و باتری تفنگ میخکوب شارژی هم باید از میزان انرژی مناسبی برخوردار باشد. بعد از انجام این دو مرحله، دستگاه با چراغ ها نشان خواهد داد که برای شلیک آماده است. حال با گذاشتن نوک ضربه زن روی سطح کار و زدن دکمه شلیک، این عمل کوبش به خوبی انجام خواهد گرفت و مکانیزم داخلی آن دو مرتبه میخکوب را به صورت اتوماتیک برای شلیک بعدی مسلح می‌کند. برای همین نیازی به کشیدن گلنگدن، خشاب گذاری چاشنی و میخ نخواهد بود.

مثل تمامی دستگاه های صنعتی، ایمنی در کار با تفنگ میخکوب هم جایگاه بسیار ویژه‌ای دارد. غیر از بدیهیاتی چون پوشیدن لوازم ایمنی مثل کلاه، عینک، دستکش و ...، رعایت برخی نکات خاص هنگام استفاده از این ابزارآلات ضروری است.

اول اینکه حتما نوع دستگاه و میخ باید مناسب هم باشند و به اصطلاح به‌هم بخورند. میخ چاشنی دارهای یکسره مدل Z معمولا تنها برای برخی تفنگ میخکوب های چاشنی خور کمری قابل استفاده بوده و اکثر مدل های محبوب بازار میخکوب چاشنی خور تکی و گازی بزرگ، مدل میخ TB، NK، ENK و واشر دار استفاده می‌کنند. ضمن اینکه با توجه به مدل ابزار، باید به طول و سایز میخ های مصرفی هم دقت کرد. میخ های سایز 1.2 تا 7.2 سانتی متر که به میخ 1، 2، 3، 4، تا 7 معروف هستند از جمله پرکاربرد ترین ها به حساب می‌آیند.

بر اساس نوع کاربری و جنس قطعه کاری باید تیپ تفنگ میخکوب و نوع میخ را انتخاب کرد. حتما توجه کنید که میخکوب های بادی تغذیه شونده با کمپرسور و پمپ هوا یا میخکوب های برقی و شارژی که میخ نوع اسکا، تی پو و غیره... می‌خورند، مناسب کارهای پلیت فلزی، کار روی بتن و... این طور مصارف مخصوص تفنگ میخکوب نیستند.

تعمیر و نگهداری و خصوصا تمیزکاری تفنگ میخکوب اهمیت بسیار زیادی دارد!... به طور مثال خشاب باروت و گاز در میخکوب های چاشنی خور و احتراقی به دلیل اشتعال، مستعد آلوده شدن و دوده گرفتن هستند؛ برای همین باید همیشه این قسمت ها را تمیز کرد. توصیه می‌شود با هر 200 بار کوبش و ضربه، تفنگ میخکوب گلنگدنی و گازی باز و تمیز شود. با اسپری و فرچه های داخل جعبه، باید دوده های قسمت ضربه زن، محفظه احتراق و... کاملا تمیز و شسته شود و سپس با پارچه تنظیف خشک شود. یا در میخکوب های شارژی، قطعات فلزی داخلی مثل چرخ دنده ها و ضربه زن باید روغن کاری شوند.

ضمن اینکه مهره ماسوره تفنگ میخکوب چاشنی خور هم بعد از حدود 200 بار شلیک باید تعویض گردد. این مهره ماسوره به تدریج زیر فشار ضربات جمع شده و کارایی خود را از دست می دهد.

عمده ایراد تفنگ های میخکوب در کار، گیر کردن میخ یا پوکه میخ و چاشنی استفاده شده در لوله و خشاب دستگاه است. در میخکوب های چاشنی خور و گازی که ضامن نوک دارند، حتما باید عمل کوبیدن به صورت قائم روی قطعه کار انجام شود و نوک ابزار زاویه نداشته باشد.

در تفنگ میخکوب شارژی، سیستم هشدار خود دستگاه وجود ایراد در خشاب، جان لوله و... را با کمک چراغ ها اعلام می‌کند. ضمن اینکه این مدل‌ها به دلیل اصطکاک مکانیکی قطعات داخلی و فنرهای جمع شونده فلزی، حرارت بیشتری تولید می‌کنند و برای همین شیفت کاری محدود دارند؛ بعد از هر یکبار خالی شدن خشاب یا تعداد 20 عدد شلیک پشت سر هم، باید حدود 15-20 دقیقه به دستگاه جهت خنک شدن استراحت داد.

در مطلب امروز مروری بر انواع تفنگ میخکوب داشتیم. به این سوال پرداختیم که تفنگ میخکوب چیست؟ و چاشنی و میخ تفنگ میخکوب ها چه تفاوتی باهم دارند؟... هنگام استفاده و کار با میخکوب چه نکاتی را باید رعایت کرد و کاربرد و طرز کار تفنگ میخکوب بتن و فلز به طور دقیق در کجاست؟

شما می‌توانید برای خرید تفنگ میخکوب و انواع میخکوب بادی، برقی و شارژی از برترین برندهای بازار به همراه ضمانت اصالت کالا و گارانتی در کنار مشاوره و راهنمایی فنی و تخصصی به فروشگاه آنلاین ابزار مارکت مراجعه کنید.