انواع آچار و کاربرد هر کدام
چه یک کاربر تازه کار و خانگی باشید و چه یک نیروی متخصصی حرفه ای در کارخانه ها و کارگاه های صنعتی، داشتن انواع آچار دستی یکی از ملزومات هر کار تعمیر و تولید است. برای اینکه بتوانید کارگاه خود را تجهیز کنید یا یک جعبه ابزار و کیف ابزار کامل با تمامی ابزارهای مصرفی و پر کاربرد در خانه و محیط کاری خود داشته باشید، نیاز است تا انواع آچار را بشناسید. آچارهای دستی دیگر تنها به چند مورد و مدل محدود نمی‌شوند و امروزه تنوع و طراحی بسیار خاص، جذاب و کاربردی دارند. اگر می‌خواهید بدانید که کدام نوع آچار برای نیاز شما مناسب است و در چه شرایطی کاربرد دارد، خواندن این مقاله را از دست ندهید. این مقاله به شما کمک می‌کند تا اطلاعات کافی در رابطه با هر نوع آچاری به دست آورید. ما را در ادامه این مقاله همراهی کنید.
آچار فرانسه
اگر قرار باشد که تنها یک آچار از انواع آچار در جعبه ابزار خود نگهداری کنید، پیشنهاد می‌کنیم که این آچار حتما آچار فرانسه باشد. یکی از پرکاربردترین آچارها برای باز و بسته کردن انواع پیچ و مهره، آچار فرانسه است. ویژگی منحصر به فرد این آچار، قسمت سری قابل تنظیم آن است؛ بنابراین شما می‌توانید دهانه این آچار را به اندازه مورد دلخواه خود باز و بسته کنید. در واقع فک متحرک این آچار، دست شما را برای انجام کارهای مختلف باز گذاشته است. از جمله موارد کاربرد آچار فرانسه می‌توان به باز و بسته کردن شیرآلات در کارهای لوله‌کشی، باز و بسته کردن پیچ و مهره در اندازه‌های مختلف و غیره اشاره کرد. سایزهای آچار فرانسه معمولا با طول بدنه آنها مشخص می‌شود که از اندازه های کوچک 10 سانتی متر (4 اینچ) تا بزرگتر وجود دارند.
آچار آلن
ممکن است برای شما نیز پیش آمده باشد که برای باز و بسته کردن پیچ و مهره صندلی‌های اداری نیاز به آچار پیدا کرده باشید. بهترین آچار برای باز و بسته کردن یا تعمیر این محصولات، آچار آلن است. به صورت کلی این آچار در دو مدل L و T به بازار عرضه می‌شود و سر آن به شکل شش گوش HEX یا شش گوش گرد و ستاره ای Torx طراحی شده است؛ بنابراین برای باز و بسته کردن پیچ و مهره‌های شش گوشه بهترین گزینه است. آچارهای آلن یا به صورت تکی یا به شکل ست آلن چاقویی، ست آچار آلن کارتی و... به فروش می‌رسند. سایز آچار آلن از سایز استاندارد سر آن مشخص می‌شود که از 1.5 میلی متر به بالاتر وجود دارد و طول آچار آلن نیز ممکن کوتاه / متوسط/ بلند / فوق بلند باشد.
برای استفاده از این آچار کافی است تا دسته بلند آن را داخل مهره قرار داده و به سمت مناسب بچرخانید. برخی از آچارهای مدل آلن به صورت دسته کوتاه هستند، بنابراین ممکن است برای استفاده دچار مشکل شوید. در چنین شرایطی پیشنهاد می‌کنیم از میله‌های افزایشی استفاده کنید تا راحت‌تر بتوانید آچار را داخل مهره بچرخانید.
آچار رینگی
یکی دیگر از انواع آچار مدل رینگی یا آچار دو سر رینگ است. دو سمت این آچار به صورت یک حلقه بسته شش ضلعی یا 12 ضلعی طراحی شده است و برای باز و بسته کردن پیچ و مهره‌های شش ضلعی به کار می‌رود. کافی است تا سر رینگی مناسب با سایز مهره را دور آن قرار دهید و با فشار دست به آچار، مهره را بچرخانید. یکی از ویژگی‌های خوب آچار رینگی، طراحی زاویه‌دار قسمت انتهایی دو سر آچار است که با زاویه 15 / 30 / 45 درجه ساخته می‌شود تا کار کردن با آن راحت تر باشد. همچنین برای باز و بسته کردن مهره‌های مربعی و خاص، آچار رینگی 8 ضلعی و آچار رینگی ستاره ای نیز در بازار موجود است.
آچار دو سر تخت
کمتر کسی پیدا می‌شود که در جعبه ابزار خود، آچار دو سر تخت نداشته باشد. کاربرد آچار دو سر تخت با وجود طراحی ساده آن بسیار گسترده است. دو قسمت انتهایی این آچار تخت به صورت C مانند طراحی شده است. سایز بندی این آچار مثل آچار دو سر رینگ به این گونه است که همیشه یک طرف و سری آن نسبت به طرف دیگر سایز کوچک‌تری دارد؛ بنابراین شما می‌توانید از سر کوچک‌تر آن برای باز کردن مهره‌هایی با سایز کوچک یا فضاهای محدود استفاده کنید. سایزهای آچار تخت و رینگ در اندازه هایی از 4 میلی متر به بالاتر ساخته می‌شوند و هر آچار، دو سایز نزدیک به هم خواهد داشت.
آچار یک سر تخت یک سر رینگ
بیشتر افرادی که در مشاغل فنی و مکانیکی مشغول به کار هستند، از آچار ترکیبی برای انجام کارهای خود استفاده می‌کنند. آچار ترکیبی پیوند دو آچار رینگ و تخت بوده که به عنوان آچار یک سر رینگ و یک سر تخت شناخته می‌شود. بنابراین اگر شما هم به دنبال خرید یک آچار چند کاره هستید، آچار ترکیبی می‌تواند یک انتخاب مناسب برای شما باشد. سایز بندی هر دو سر آچار یکسر تخت و یکسر رینگی اندازه مشابه دارد و هر دو سر آچار در یک سایز ساخته می‌شود.
اما آچار ترکیبی تنها سر تخت و رینگ ساده ندارد. امروزه آچار یک سر تخت و یک سر رینگ جغجغه ای ساخته می‌شوند که به جای داشتن رینگ فلزی ساده، یک رینگ جغجغه دارند که می‌توانند با چرخش هرزگرد و با سرعت بالاتر، مهره و اتصال را باز و بست کنند. حتی برخی سازندگان پا را فراتر نهاده و سر رینگ جغجغه ای را به صورت تاشو یا به صورت اهرم دار چپگرد-راستگرد (مثل یک آچار جغجغه بکس) می‌سازند.
آچار بکس
آچار چپقی سوکت دار یا آچار بکس دستی به ابزار می‌گویند که از لحاظ عملکردی شباهت هایی به آچار رینگی دارد. این آچار با یک سر یا دو سر سوکت دار عرضه می‌شود که معمولا به صورت خمیده و زانویی دار ساخته شده و دو سر آن دارای 2 عدد سوکت بکس 6 گوش و 12 گوش است. بنابراین برای باز و بسته کردن پیچ‌ها و مهره های شش گوش در سایزهای مختلف هیچ محدودیتی نخواهید داشت. برای استفاده از آچار بکس کافی است تا قسمت انتهایی این ابزار را که شکل استوانه‌ای دارد، داخل پیچ قرار دهید، سپس با چرخاندن آچار، اقدام به باز و بسته کردن اتصال کنید.
آچار جغجغه‌ای
انواع آچار معرفی شده در بالا، ممکن است امکان تغییر زاویه و جهت چرخش را در حین کار برای شما فراهم نکنند. در چنین شرایطی باز و بسته کردن پیچ و مهره می‌تواند برای شما دردسرساز شود. اما آچار جغجغه ای با طراحی خاص خود کمک می‌کند تا علاوه بر امکان انجام کار در فضاهای محدود، با تغییر زاویه بتوانید به راحتی هر نوع پیچ و مهره‌ای را باز و بسته کنید. این آچار به جرات محبوب ترین ابزار تعمیرکاران و مصرف کنندگان خصوصا جهت استفاده روی خودرو، موتور و دوچرخه بوده در تمامی جعبه بکس ها دیده می‌شود. آچار جغجغه بکس با طول و اندازه های متفاوتی ارائه می‌شود که مهمترین فاکتور آن سایز درایو مربعی (چهارگوش) و سوکت گیر آن بوده که به صورت استاندارد اینچی در سایزهای 1/4 اینچ - 1/3 اینچ - 3/4 اینچ - 3/8 اینچ - 1 اینچ و... ساخته می‌شود. هر چه عدد اینچ و سایز این درایو بزرگتر شود، طول و قدرت آچار بیشتر شده و کاربری آن صنعتی تر می‌شود. در مشاغل فنی، صنایع، تاسیسات و... که نیاز به سرعت بالا و دقت زیاد است، این آچار می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.
آچار چرخ
همان‌طور که از نام آچار چرخ مشخص است، از این آچار در مکانیکی‌ها برای باز و بسته کردن پیچ و مهره‌های چرخ وسایل نقلیه استفاده می‌شود. این آچار مانند حرف انگلیسی X طراحی شده است و در سایزها و سری‌های مختلفی در بازار موجود است. برای استفاده کافی است تا سری مناسبی را روی آچار قرار دهید و سپس نسبت به تعویض چرخ اقدام کنید. آچار چرخ می‌تواند برای پنچرگیری خانگی و تعویض تایر ماشین در خانه هم استفاده شود.
آچار هندلی
آچار سرعتی یا آچار دسته هندلی در واقع نوعی از متعلقات آچارهای بکس به شمار می‌آید که طراحی منحصربفردی دارد. آچار هندلی جهت باز کردن سریعتر مهره و پیچ ها با عملکرد بسیار عالی خود باعث شده است تا اکثر فنی‌کارها در مشاغلی مانند مکانیکی یک مدل از این آچار را استفاده کنند. آچار هندلی شبیه به هندل های ماشین های قدیمی طراحی شده و به دلیل مرکز برجسته و تغییر شکل داده شده آن، چرخاندن مهره و پیچ را با سرعت بالاتری انجام می‌دهد. ضمن اینکه کاربر می‌تواند قدرت و گشتاور اعمالی برای باز و بست اتصال را با کمک این دسته هندلی افزایش دهد.
آچار چکش خور
در مواقعی که نیاز است تا با نیروی بسیار زیاد، پیچ و مهره‌ها را باز و بسته کنید، آچار چکش خور به عنوان یکی از انواع آچار ضربه‌ای می‌تواند بسیار کارساز باشد. آچار ضربه ای یا آچار چکش خور نوعی آچار رینگی یکطرفه است که سر دوم آن برای ضربه زدن و وارد آوردن نیروی چکش استفاده می‌شود. برای استفاده کافی است تا ابتدا پیچ و مهره مورد نظر خود را آماده کنید، سر رینگی آچار را روی آن مهره قرار دهید و سپس به کمک سر صاف این آچار، ضربه‌ای محکم به پیچ وارد کنید. از این آچار در تاسیسات آب و گاز، لوله کشی، مهره های جامپ کرده و گیر کرده و... استفاده می‌شود.
آچار ترکمتر
یکی از ابزارهای دقیق و آچارهای خاص که مخصوص خودرو و اتصالات خاص مکانیکی است، آچار ترکمتر نام دارد. آچار گشتاور سنج یا آچار تورک متر ظاهری بسیار شبیه (تا 99 درصد) به آچار جغجغه دارد اما کاربری آن کاملا با آچار جغجغه ای متفاوت است. در صنعت خودروسازی و تعمیرات ماشین و صنایع مختلف هوافضا و... برخی اتصالات آنقدر دقیق هستند که میزان شل/سفت بودن آنها در کارکرد و راندمان دستگاه تاثیر گذار است. آچار ترکمتر این امکان را برای شما فراهم می‌کند تا بتوانید یک اتصال را تا میزان مشخص و استاندارد مطابق با آن دستگاه و ماشین و قطعات سفت کنید. بر روی آچار ترکمتر (برخلاف آچار جغجغه ای) درجه بندی های دقیق بر حسب واحد نیوتن N، پوند-اینچ، کیلوگرم-فورس و... وجود دارد که می‌توان آن را تنظیم کرد و سپس از ترکمتر برای محکم کردن کنترل شده و میزان سفتی مهره بهره برد. به محض رسیدن مهره و اتصال به میزان تنظیم شده، آچار ترکمتر با یک صدا یا نشانگر، کاربر را مطلع می‌کند. این آچار در انواع مختلفی مانند مدل آچار ترکمتر عقربه‌ای، ترکمتر دیجیتالی و... ساخته شده و در سایزها و گشتاورهای مختلفی وجود دارد.
آچار شلاقی
آچار شلاقی، جزو جدا ناپذیر ابزارهای یک لوله‌کش است. اگر شما هم برای انجام کارهای سنگین و پیچیده به دنبال یک آچار مناسب می‌گردید، آچار شلاقی یا آچار لوله‌گیر بهترین انتخاب برای شما خواهد بود. به خصوص برای در انجام کارهایی که نیاز به سرعت و دقت بالایی دارید، کار با این آچار برای شما بسیار آسان و راحت خواهد بود. آچار شلاقی به صورت کلی در 2 مدل تک دسته و دو دسته ساخته می‌شود و هنگام انتخاب یک آچار لوله گیر باید به طول آچار و سایز و میزان باز شدن دهانه آن توجه کرد. انواع آچار شلاقی دارای یک فک دندانه دار فولادی و یک مهره تنطیم روی دسته هستند که سایز فک را با توجه به قطر لوله تنظیم می‌کنند.
انبر قفلی
یکی از پرکاربردترین آچارها در مشاغل مختلف، انبر قفلی بوده که از دو فک ثابت و متحرک تشکیل شده است. در هنگام کار با این ابزار، ابتدا باید با تغییر اندازه فک متحرک، زاویه مورد دلخواه خود را جهت باز و بسته کردن پیچ‌ها تنظیم کنید. برای این منظور کافی است تا پیچ انتهایی دسته این آچار را چرخانده تا اندازه مورد نظر شما به دست بیاید. سپس انبر را روی قطعه قرار دارد و دسته را ببندید. بعد از آن باید ضامن قفل کنید را فعال کنید تا قطعه و اتصال به خوبی در میان فک های آچار قفل شود. انبر قفلی با توجه به طول آچار و شکل طراحی فک ها در انواع مختلفی مثل انبر قفلی فک منحنی، سیم چین دار، جوشکاری، ورق گیر، نوک تیز و... ساخته می‌شود.
کاربرد آچار قفلی در مشاغلی مانند تاسیسات، تعمیرات، و به طور کلی اتصالاتی که دچار تخریب، آسیب و شکستگی شده اند و یا برای بستن و باز کردن اجسام با شکل های هندسی نامنظم مثل شیر آب و... بالاست. در انبر قفلی با محکم کردن فک‌های آچار، امکان لغزش آچار در حین باز و بسته کردن پیچ به حداقل و صفر می‌رسد؛ در نتیجه شما می‌توانید به راحتی هر نوع پیچ از جمله پیچ‌های هرز و آسیب دیده را باز و بسته کنید.
آچار دندانه ای
آچار تمساحی یا آچار دندانه ای یکی از قدیمی ترین ابزارهاست که امروزه تولید بسیار محدودی دارد. طراحی V شکل دندانه‌های انتهایی این آچار، آن را به آچار دندانه‌ای معروف کرده است. همچنین به دلیل تشابه ظاهری این آچار با دهان تمساح، برخی آن را با نام آچار تمساحی نیز می‌شناسند. به کمک آچار دندانه‌ای می‌توانید پیچ و مهره‌های مربعی و شش گوشه را به راحتی باز و بسته کنید.
آچار طبلی یا آچار درام
بعد از مدتی استفاده از آلات موسیقی، این وسایل از کوک خارج می‌شوند؛ بنابراین نیاز است تا هر از چند گاهی، به کمک یک آچار مخصوص به نام آچار طبلی یا آچار درام، زه و میله‌های آلات موسیقی خود را سفت کنید تا دوباره ابزار شما قابل استفاده باشد. با توجه به کاربرد آچار طبلی، این آچار در گروه آچارهای تخصصی قرار می‌گیرد؛ بنابراین برای استفاده در موارد عمومی مانند باز و بسته کردن پیچ‌ها مناسب نیست. آچار درام از ادوات تخصصی مربوط به ابزارآلات موسیقی است و تنها کاربرد آن جهت کوک کردن درام و جاز بوده و استفاده دیگری ندارد.
آچار فیلتر بازکن
یکی دیگر از انواع آچار مخصوص خودرو می‌توان به آچار فیلتر باز کن اشاره کرد. از آنجایی که فیلترهای وسایل نقلیه بسیار متنوع هستند، این آچار در چند مدل مختلف در بازار به فروش می‌رسد که از آنها می‌توان به آچار فیلتر باز کن زنجیری، آچار فیلتر روغن کاسه ای، آچار فیلتر باز کن تسمه ای و... اشاره کرد. این ابزار کاربردی به مکانیکی‌ها و نمایندگی‌های تعمیر خودرو کمک می‌کند تا بتوانند فیلتر روغن مدل های مختلف خودرو را در سریع‌ترین زمان ممکن تعمیر یا تعویض کنند.
آچار آبگیر
همان‌طور که از نام این نوع آچار مشخص است، از آن برای آبگیری شیرآلات در سینک و دستشویی استفاده می‌شود. این آچار به شکل حرف T انگلیسی طراحی شده است و با دو شاخه کارگیر خود در قسمت کف شوی سینک قرار گرفته و آن را باز می‌کند. اگر چه که این آچار هم در تولیدات محدودی ساخته شده و امروزه سینک های ظرفشویی به صورت پیچ دار ساخته می‌شوند.
آچار شمع
برای تعمیر شمع خودرو از آچار مخصوص آن یعنی آچار شمع استفاده می‌شود. آچار شمع به عنوان یکی از انواع آچار تخصصی، ظاهری شش گوش HEX داشته و سر آن بسیار شبیه یک سوکت بکس بلند است. سوکت بکس شمع و آچار شمع از فلز بسیار مقاوم آلیاژ فولادی ساخته شده و معمولا در سایزهای مشخصی مثل 16 میلی متر و 21 میلی متر جهت باز کردن و بستن شمع های انواع ماشین و خودروها، موتور اره زنجیری بنزینی، در مکانیکی و تعمیرگاه ها به کار می‌رود. در جدیدترین تولیدات، آچار شمع تاشو ساخته شده که کار نفوذ و دسترسی به شمع و اتصال داخل ماشین را بسیار ساده تر می‌کند.
آچار پدال
برای تعمیر پدال دوچرخه، آچار مخصوصی با همین نام طراحی شده است. از لحاظ ظاهری سر دو طرفه این آچار شباهتی به حرف U انگلیسی دارد. طراحی کارگیر این آچار باعث شده است تا کار تعمیر پدال دوچرخه ها براحتی انجام بگیرد و باز و بستن آنها که با آچارهای معمولی مشکل است، با آچار پدال به سادگی انجام شود.
آچار سوکت زن
آچار سوکت زن یا انبر فیش زن به ابزاری می‌گویند که برای اتصال سری کابل شو و پرس کردن بست و فیش سیم برق، کابل تلفن و سیم های مشابه کاربرد دارد. این آچار شبیه به یک انبر دست ساخته شده اما کارگیر آن دارای چند جایگاه برای گرفتن فیش ها و سری های کابل برق یا تلفن است. کاربر با قرار دادن یک فیش و سری سایز مناسب در یکی از این جایگاه های فک آچار و با فشار دو دسته آن، بست سر سیم برق یا کابل تلفن را سفت و پرس می‌کند.
نگاه پایانی به مطالب مربوط به شناخت انواع آچار
یکی از دغدغه‌های اصلی افراد فنی کار این است که از آچار مخصوص برای باز و بسته کردن یا محکم کردن انواع پیچ و مهره استفاده کنند. این موضوع ما را بر این داشت تا شما را با انواع آچار و کاربرد هر کدام از آنها آشنا کنیم، تا برای باز و بسته کردن هر پیچ و مهره از آچار مخصوص استفاده کنید؛ این ویژگی باعث می‌شود تا سرعت کار شما افزایش پیدا کند.
حال شما می‌توانید با توجه به نیاز کاری خود، لیستی از انواع آچار مورد نیاز خود را تهیه کرده و با مراجعه به فروشگاه اینترنتی و تخصصی ابزار مارکت به خرید انواع آچار در مدل ها و کاربری متنوع از برندهای داخلی و خارجی با ضمانت اصالت کالا و مشاوره رایگان بپردازید.
