معرفی انواع چکش (کاربرد هرکدام و عکس انواع چکش)

همانطور که اشاره شد، امروزه با توجه به اینکه چکش دیگر تنها یک ابزار دستی ساده نیست و در انواع کلاسیک، مدرن و خلاقانه‌ای ساخته می‌شود، می‌توان حدس زد که کاربری آن هم متنوع شده است. مدل چکش‌های نسل جدید هر کدام بر اساس ویژگی‌ها و مشخصات فنی از کاربرد متفاوتی برخوردار هستند. به طور کلی چند فاکتور اصلی در استفاده و تقسیم بندی انواع کاربری هر مدل چکش اهمیت دارد:

• وزن چکش:

وزن یکی از مهمترین عوامل در انتخاب درست نسبت به نوع کاربری است. در بازار امروز از چکش 50 گرم و حتی بیشتر از 5 کیلوگرم نیز وجود دارد.

• ابعاد چکش:

مورد بعدی سایز طول کلی و سایز کله گی یا همان سری چکش است. طول یک چکش ممکن است بسیار کوچک و زیر 20 سانتی‌متر تا بلند و به حدود 1 متر نیز برسد.

• طراحی و شکل سری:

سر ضربه زننده یک چکش عامل اصلی مشخص کردن کاربری و مدل چکش است. شکل‌های متفاوتی همچون گرد، مربع، مستطیل، مخروطی، نوک تیز، دو شاخه و... انواع بسیاری دیگر در تعیین مدل یک چکش بسیار مهم هستند که در ادامه مقاله به طور مفصل به آنها اشاره می‌کنیم.

• جنس سری:

عامل مهم بعدی جنس سر چکش است که امروزه دیگر تنها به شکل سنتی چکش فلزی و فولادی ساخته نمی‌شوند. چکش‌های سر لاستیکی، فیبری، مسی، تفلونی و... از موارد خاص جنس سری چکش محسوب می‌شوند.

• جنس و طراحی دسته:

بنا به وزن، سایز و نوع سر چکش، دسته این ابزار هم بر همان اساس تغییر می‌کند. دسته یک چکش ممکن است کوتاه، صاف یا انحنا دار باشد. جنس آن هم ممکن است چوبی، فلزی آهنی، استیل، فولادی، فایبرگلاس، پلاستیکی و... ساخته شود.

هرکدام از این فاکتورهای اشاره شده بطور مستقیم در مدل و کاربری چکش تاثیرگذار است. نوع متریال به کار رفته در ساخت دسته و سر چکش و شکل و فرم آن، دو مدل چکش را کاملا از هم متفاوت می‌کند. برای همین امروزه در دنیای چکش‌ها کاربری‌های متفاوتی را می‌توان دید که در زیر تنها به چند نمونه از آنها اشاره می‌کنیم:

• چکش ضربه زن میخ
• چکش ضربه زن ورق فلزی
• چکش کوبش موزاییک و کاشی و معماری
• چکش تست اعصاب و مصارف پزشکی
• چکش تخریب
• چکش نجاری و مخصوص چوب
• چکش جوشکاری
• چکش حکاکی و خراطی
• و.... بسیاری از چکش‌های دیگر

با توجه به مطالب گفته شده در بالا، مشخص شد که چکش‌ها بر اساس طراحی و نوع کاربری از تنوع زیادی برخوردار هستند. به همین دلیل برای انتخاب بهترین چکش با توجه پروژه و ماهیت کارمان نیاز به شناخت دقیق انواع چکش‌ها و ویژگی‌ها و کاربردهای هر کدام وجود دارد. از این رو در ادامه با انواع چکش، ویژگی‌ها و کاربردهای آن‌ها آشنا می‌شویم.

چکش مهندسی

شبیه‌ترین نسخه به چکش کلاسیک و ابزاری که ما به عنوان چکش می‌شناسیم، در واقع به نام چکش مهندسی شناخته می‌شود. این مدل معمولا دارای یک کله گی ضربه زننده فولادی با یک سر صاف و یک سر گوه شکل نوک تیز است. چکش مهندسی در وزن‌های متنوع 100 گرم به بالا تولید شده و دسته آن از چوب، آهن، فولاد و یا فایبرگلاس ساخته می‌شود. چکش مهندسی یار همیشگی و قدیمی تمام کاربران عمومی و تخصصی بوده و تقریبا در جعبه ابزار هر کاربری یک مدل از آن وجود دارد.

چکش دو شاخ (میخ کش)

این چکش نیز به شکلی طراحی شده که در قسمت ضربه‌زن یک سر صاف دارد برای کوبش میخ و سطوح مختلف دارد؛ اما برخلاف نوع مهندسی، سمت دیگر کله گی آن به دو صورت دوشاخه طراحی شده است. از این سر دوشاخه می‌توان برای بیرون کشیدن میخ از سطوح مختلف استفاده کرد و برای همین به نام چکش میخکش معروف شده‌اند.

چکش برق کاری

از مدل شاید از نظر ظاهری با نوع میخکش تفاوت زیادی ندارد و می‌توان از آن برای ضربه زدن نیز استفاده کرد؛ اما در واقع مهم‌ترین نقطه تمایز آن استفاده از فایبرگلاس در ساخت دسته است که در برابر جریان الکتریکی عایق باشد و بتوان از آن در کارهای برقی استفاده کرد. ضمن اینکه یک سر چکش برق کاری به شکل گرد ضربه زن و ضعیف‌تر از چکش مهندسی و مخصوص قطعات کوبشی برق کشی ساخته می‌شود و سمت دیگر سری آن همیشه به شکل میخکش خواهد بود.

چکش سر توپی یا سر گرد

چکش سر گرد هم دارای یک کله گی فولادی است که یک سمت آن صاف و برای ضربه زدن بوده و سمت دیگر آن شکل توپی یا Ball دارد. از این قسمت کروی شکل برای فرم دهی به فلزات، شکل دهی ورق ها و... استفاده می‌شود. ضمن اینکه می‌توان از آن برای کوبیدن پرچ‌ ها نیز استفاده کرد. به همین دلیل این چکش به نام چکش پرچ نیز شناخته می‌شود.

چکش سر تخت

این مدل چکش به انگلیسی Cross Pein Hammer دارای یک سر تخت و فلت مخروطی به شکل یک گوه کوچک است که برای نفوذ در شیارها و ضربه زنی بین دو قطعه، لبه اجسام و وسایل خاص آهنگری و... استفاده می‌گردد. این چکش گاهی به نام چکش سرصاف نیز شناخته می‌شود.

چکش پونز

یکی از چکش‌های کاربردی است که در صنایع چوبی و ساخت مبلمان کاربرد زیادی دارد. از این چکش می‌توان برای محکم‌کاری و کوبیدن پونز و میخ‌های کوچک استفاده کرد. در قسمت ضربه‌زن این چکش یک شیار وجود دارد که پونز در داخل آن نگه داشته می‌شود.  این مدل چکش دارای 2 سر خمیده با مقطع گرد و تیغه‌های بلند است که توان کوبشی بالایی ندارد و مخصوص ضربه‌های کنترل شده در نقاط تنگ و محدود و ساخت اسباب و اثاثیه سبک و لوازم خانگی است.

چکش ضد جرقه

چکش ضد جرقه دارای یک کله گی از جنس فلز مس، برنج یا آلومینیوم است که حین کار تولید جرقه نمی‌کند و برای کار در محیط ها یا پروژه ها با مواد قابل اشتعال کاربرد دارد. هر دو سر این کله گی ضربه زن هستند و توصیه می‌شود از چکش مسی، چکش برنجی یا چکش آلومینیوم برای کوبش های سنگین و معمولی استفاده نشود و تنها روی سطوح ضربه انجام گردد که جنس و متریال قطعه نسبت به جنس سری چکش ضعیف‌تر باشند. از چکش آلومینیوم برای ضربه زنی محکم اما بدون خطر آسیب به قطعه مذکور نیز استفاده می‌گردد.

چکش صافکاری

این چکش که نوعی دیگری از مدل‌های سبک است، مخصوص تعمیرگاه‌ها و صافکاری‌های خودرو بوده به منظور وارد کردن ضربه و صاف کردن قسمت‌های آسیب دیده بدنه اتومبیل به کار گرفته می‌شود. سر چکش صافکاری به شکلی طراحی شده یک مرکز نازک و دو سر تخت صاف گرد با مربع و یا سر آجدار کوچک دارد. ضربات این چکش ظریف هستند و به صورت کنترل شده کار فرم دهی بدنه ماشین و صافکاری را انجام می دهند.

چکش جوش

چکش جوشکاری سایز بزرگی ندارد و سبک است و با یک دسته پلاستیکی و یه سری فلزی با دو لبه نازک طراحی شده که هر دو طرف قسمت ضربه‌زن آن شکل مخروطی و تبری دارد. این چکش که یکی از ابزارهای کاربران جوشکاری است و به منظور برداشتن سرباره‌های جوش و از بین بردن پوسته‌های به وجود آمده بعد از جوشکاری و تکاندن گل جوش مورد استفاده قرار می‌گیرد.

چکش آجر

قسمت ضربه‌زن در این نوع چکش دو سمت دارد که یک سمت آن سر صاف کوبشی و سمت دیگر آن بلند و نوک تیز و تخت مشابه یک قلم بنایی است. از این قسمت نوک تیز برای خرد کردن و تقسیم کردن آجر به دو نیم استفاده می‌گردد و براحتی در آجرها ایجاد شکاف می‌کند.

چکش زمین‌شناسی

در مورد ساختار چکش زمین‌شناسی باید گفت که در قسمت ضربه‌زن این چکش یک قسمت تیز و بلند وجود دارد که از آن برای حفاری در محوطه‌های تاریخی و باستانی استفاده می‌شود. با استفاده از این چکش می‌توان خاک را به آرامی کنار زده و همچنین سنگ‌های ریز و کلوخ را خرد کرد و عمل حساس کنده کاری را با دقت بالا انجام داد.

چکش دیوار خشک

زمانی که طراحی این چکش را مشاهده می‌کنید به شباهت آن با تبر پی می‌برید. از چکش دیوار خشکه یا به انگلیسی Drywall Hammer به منظور نصب دیوارهای پیش ساخته استفاده می‌گردد. یک سمت سری این چکش به شکل تخت و تیز لبه دار طراحی شده و برای ایجاد شکاف در دیوار خشک استفاده می‌شود؛ و سمت دیگر آن با سطح شبکه بندی شده برای کوبش میخ در دیوار خشک بدون آسیب زدن به سطح آن است.

چکش سقفی

ظاهر این چکش با سایر چکش‌ها متفاوت است؛ در واقع این چکش به نحوی طراحی شده که قسمت دسته و ضربه‌زن آن بدون اتصال و یکسره هستند. از چکش سقفی یا Roofing Hammer برای نصب شینگل و ورق پوششی سقف های شیب دار استفاده می‌گردد. سر این چکش یک بخش پهن و یک بخش نازک دارد؛ بخش نازک و تیز شبیه چکش میخکش بوده اما با 2 لبه نامساوی طراحی شده است. از این لبه ها علاوه بر میخ کشی، به منظور جا دادن، ثابت کردن، جداسازی و تنظیم لبه ورق شینگل بام خانه استفاده می‌شود. بخش پهن نیز دارای جای میخ شینگل بوده که هنگام نصب و ضربه زدن، میخ را در آن قرار می‌دهد و سپس روی ورق شینگل می‌کوبند.

چکش لاستیکی

همانطور که از نام این نوع چکش می‌توان متوجه شد، از پلاستیک برای ساخت قسمت ضربه‌زن آن استفاده شده است. به همین دلیل از این چکش برای ضربه زدن به سطوحی استفاده می‌شود که نباید آسیب ببینند. چکش لاستیکی دارای یک سر رابری از جنس پلی اورتان یا TPR بوده و به طور معمول در شرایطی که یک سطح نباید آسیب ببیند مورد استفاده قرار می‌گیرد. کاشی کاری، نصب موزاییک و سرامیک‌کاری از جمله مصارف چکش لاستیکی است.

چکش فیبری و تفلونی

چکش فیبری نوع محکمتری از چکش لاستیکی است که برای نواختن ضربات قوی‌تر اما همچنان بدون آسیب به سطح استفاده می‌گردد. سر چکش تفلونی یا فیبری قطر کوچکتری از چکش لاستیکی دارد و قابل تعویض است. از این چکش برای فرم دهی ورق‌ها، نصب پارکت و کفپوش، منبت کاری، ضربه به مغارها و... استفاده می‌گردد.

چکش شنی

چکش کوبه شنی نسل جدیدی از چکش های لاستیکی پلی اورتان یا کامپوزیت هستند که داخل سر آنها بجای توخالی بودن یا تماما لاستیکی بودن، با ساچمه و گلوله های فولاد پر شده است. چکش سر شنی در مقایسه با یک چکش با سر یکپارچه و توپر، ضربه نرم‌تر و غیر ناگهانی دارند و باعث می‌شود تا نیروی کوبش چکش پخش شود و به ناگهان روی جسم وارد نشود. از این چکش برای تعمیرات حساس مکانیکی، صافکاری، جدا کردن قطعات ظریف مثل سیلندر بدون آسیب زدن به آنها و... استفاده می‌گردد.

چکش رفلکس یا معاینه

یکی از انواع چکش است که کاربرد صنعتی ندارد و در پزشکی و ارتوپدی به کار گرفته می‌شود. مورد مصرف این چکش برای ضربه زدن به زانو و تشخیص تست و اعصاب است. قسمت ضربه‌زن آن طراحی مثلثی یا گرد داشته و از جنس ترموپلاستیک بسیار نرم و قسمت دسته نیز معمولا یک میله نازک از جنس استنلس استیل است.

چکش اضطراری

چکش اضطراری را احتمالا در اتوبوس‌ها، داخل واگن مترو و برخی ماشین‌ها دیده اید. این نوع چکش‌ها کوچک بوده و یک دسته پلاستیکی و یک سری استوانه آلومینیومی دارند که در قسمت نوک ضربه‌زن آن‌ها از الماسه کوچک استفاده شده است. اصلی‌ترین کاربرد این چکش شکستن شیشه در مواقع ضروری و اضطراری است؛ به طوری که برخورد الماسه آن می‌تواند شیشه را خرد کند. بیشترین کاربرد این چکش‌ها در واگن‌های قطار، مترو، اتوبوس‌ها و غیره است تا در مواقع اضطراری بتوان با استفاده از آن شیشه‌ها را شکست.

یکی از ساده‌ترین و در عین حال کاربردی‌ترین ابزارهایی که هزاران سال است توسط بشر مورد استفاده قرار می‌گیرد، چکش است. اما در این مقاله مشاهده کردید که انواع چکش چه تفاوت‌های زیادی با هم دارند. اینک هر کدام از این مدل‌ها ویژگی‌های منحصر به فرد داشته و به همین دلیل از کاربردهای متفاوتی برخوردار هستند.

شما می‌توانید برای خرید چکش در انواع متنوع مطابق با کار و نیازتان به فروشگاه ابزارمارکت مراجعه کرد و تمامی محصولات را با ضمانت اصالت و کیفیت کالا خریداری کنید.