بهترین روغن برای کمپرسور باد چیست؟

مثل ماشین ها و خودروها و تمام دستگاه های مکانیکی که با روغن کار می‌کنند و نیاز به نوع مشخصی از این ماده دارند، کمپرسور باد نیز ابزاری است که برای روان بودن در کار به روغن مخصوص پمپ باد احتیاج دارد. اما بهترین روغن کمپرسور باد چیست؟ برای کارایی بهتر یک پمپ هوا چه روغنی استفاده می‌شود؟ انواع روغن برای پمپ باد کدامند؟ و چطور باید بهترین روغن پمپ هوا را انتخاب کرد؟ ما در این مطلب قصد داریم تا اطلاعات جامعی را در رابطه با روغن‌های مخصوص کمپرسور و انواع آن‌ها در اختیار شما قرار دهیم.

بسیاری از افراد بر این باورند که روغن مصرفی در پمپ باد تنها برای روان‌تر شدن قطعات دستگاه کمپرسور استفاده می‌شود. اما باید بگوییم که این تنها یکی از موارد اهمیت روغن کمپرسور است. از جمله موارد اهمیت این روغن می‌توان به نکات زیر اشاره کرد:

• یکی از مهم‌ترین وظایف روغن کمپرسور، انتقال گرمای دستگاه به بیرون است. چرا که با روشن شدن دستگاه، انرژی برق به گرما تبدیل می‌شود؛ در نتیجه افزایش گرمای دستگاه باعث می‌شود تا طول عمر پمپ باد کاهش پیدا کند.
• روغن کمپرسور باد با کاهش دمای دستگاه، باعث کاهش اصطکاک قطعات دستگاه می‌شود. این ویژگی باعث می‌شود تا علاوه بر افزایش طول عمر اتصالات و تسمه‌ها، جلوی هرگونه احتمال نشتی در دستگاه گرفته شود.
• گرد و غبار وارد شده به سیستم، براده‌های ناشی از سایش فلزات و غیره می‌توانند منجر به آلودگی دستگاه شوند. در چنین شرایطی روغن کمپرسور با شستشوی قطعات دستگاه، باعث افزایش طول عمر کمپرسور می‌شود و این براده‌ها از سیستم مکانیزه پمپ بیرون می‌آورد.

همان‌طور که در بالا به آن اشاره کردیم، عدم توجه به تعویض روغن کمپرسور می‌تواند دستگاه را با مشکلاتی مانند افزایش دما، افزایش استهلاک دستگاه و کاهش طول عمر دستگاه مواجه کند؛ بنابراین نیاز است تا برای دستگاه خود روغن مناسبی خریداری کنید.

البته توجه به این نکته ضروری است که شما نمی‌توانید برای دستگاه خود از هر نوع روغنی استفاده کنید. برای انتخاب بهترین روغن مناسب کمپرسور باد می‌توان به پارامترهای زیر اشاره کرد:

• فشار بخار روغن
• نقطه ریزش روغن
• توجه به ویسکوزیته یا گرانروی (Viscosity به معنای مقاومت مایعات در برابر جاری شدن است)
• نقطه جوش و انجماد
• ماکزیمم میزان جذب گرمای قطعات پمپ
• میزان مقاومت در برابر زنگ و اکسید

کمپرسورها از نظر مصرف و نیازمندی روغن به دو دسته «پمپ باد روغنی» و «پمپ باد بدون روغن» دسته‌بندی می‌شوند. همان‌طور که از نام کمپرسورهای بدون روغن مشخص است، این ابزار برای کار کردن نیازی به روغن ندارد. چرا که قطعات این دستگاه به صورت پوشش ضد اصطکاکی مانند تفلون طراحی شده‌اند؛ بنابراین دسته تنها کمپرسورهای روغنی برای کار کردن نیاز به روغن دارند. برای اطلاع از نوع کمپرسور خود می‌توانید به کاتالوگ  و مشخصات فنی دستگاه مراجعه کرده یا نوع کمپرسور خود را از فروشنده بپرسید.

همان‌طور که قبلا به آن اشاره کردیم، قطعات داخلی کمپرسور در اثر کار کردن به یکدیگر ساییده می‌شوند. در چنین شرایطی روغن کمپرسور به روان‌تر کار کردن دستگاه کمک می‌کند. همچنین به مرور زمان ممکن است ذرات گرد و غبار محیط و ذرات ناشی از سایش قطعات دستگاه، وارد روغن شوند. روغن ناخالص می‌تواند باعث خط افتادن سیلندر کمپرسور و ساییده شدن سایر قطعات دستگاه شود. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم که به صورت دوره‌ای نسبت به تعویض روغن دستگاه اقدام کنید. عدم عوض کردن روغن در کمپرسور به پایین آوردن راندمان، داغ کردن تجهیزات، استهلاک بیشتر پمپ و آسیب به قطعات داخلی آن منجر می‌شود. روغن پمپ باد مثل روغن مکانیکی هر دستگاه دیگری عمر محدود و مشخصی دارد و نمی‌توان یک روغن را برای همیشه در کمپرسور استفاده کرد.

به صورت کلی روغن مناسب برای پمپ باد در دو نوع طبیعی و مصنوعی در بازار موجود است که در انواع حجم های مختلف بطری و گالن نیم لیتری و 1 لیتری به بالا و یا بشکه های بزرگ ارائه می‌شود. بهترین نوع روغن برای کمپرسورهای باد از نوع روغن‌های مصنوعی هستند. اما در صورتی که از دستگاه خود به ندرت استفاده می‌کنید، می‌توانید روغن طبیعی را جایگزین روغن مصنوعی کنید.

روغن‌های طبیعی، استاندارد یا مینرال

روغن‌های طبیعی کمپرسورها بر پایه مواد معدنی تولید شده و در بازار با نام‌های دیگری از جمله روغن‌های استاندارد یا مینرال نیز شناخته می‌شوند. این روغن‌ها از لحاظ قیمتی نسبت به روغن‌های مصنوعی ارزش پایین‌تری دارند؛ در نتیجه بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند که برای کمپرسور خود از این نوع روغن استفاده کنند. اما برای کاربردهای حساس و صنعتی پیشنهاد می‌کنیم که از روغن‌های مصنوعی استفاده کنید. چرا که روغن‌های طبیعی نسبت به روغن‌های مصنوعی طول عمر کمتری دارند.

در صورتی که برای کمپرسور خود از روغن طبیعی استفاده می‌کنید، بهتر است هر از چند گاهی نسبت به تعویض فیلتر روغن آن اقدام کنید. به این دلیل که روغن‌های طبیعی نسبت به روغن‌های مصنوعی زودتر بخار می‌شوند؛ بنابراین ممکن است مقداری روغن وارد هوای فشرده شود. به صورت کلی در شرایط غیر حساس، بهترین روغن برای پمپ باد خانگی، روغن طبیعی است. اما برای کاربردهای حساس به هیچ عنوان روغن طبیعی را پیشنهاد نمی‌دهیم.

روغن مصنوعی یا سینثتیک

روغن‌های نوع مصنوعی یا سینثتیک Synthetic مخصوص کمپرسورها، بر پایه مواد نفتی و مصنوعی تولید شده‌اند. این روغن‌ها نسبت به روغن‌های طبیعی طول عمر بالاتری دارند. همچنین در مقایسه با روغن‌های طبیعی از پایداری بالاتری نسبت به بخار شدن برخوردار هستند. به علاوه توانایی این روغن‌ها در جذب گرما بسیار بالاتر است؛ بنابراین با توجه به ویژگی‌های مثبت این نوع از روغن‌ها، پیشنهاد می‌شود که اگر در هفته به میزان 3 شیفت یا بیشتر از پمپ باد استفاده می‌کنید از روغن‌های مصنوعی به جای روغن‌های طبیعی بهره ببرید.

به غیر از دسته‌بندی روغن‌ها بر اساس طبیعی یا مصنوعی بودن، روغن‌های مناسب پمپ باد براساس ویسکوزیته (گرانروی) بر اساس استاندارد SAE و به چند نوع مثل SAE20 و SAE30 و SAE40 و... طبقه‌بندی می‌شوند. هر چه عدد بالاتر رود، مثلا در روغن‌های SAE 30 گرانروی یا ویسکوزیته بالاتر بوده و از گرمای کمتری نسبت به روغن‌های SAE 20 برخوردار هستند. توجه به این نکته ضروری است که برای کمپرسور باد بهتر است از روغن پمپ باد مخصوص دستگاه خود استفاده کنید. اگرچه کمپرسور باد با هر نوع روغنی کار می‌کند، اما این موضوع می‌تواند روی طول عمر دستگاه شما تاثیر منفی بگذارد. چرا که هر روغنی از غلظت و ویسکوزیته متفاوتی برخوردار است.

روغن استفاده شده در کمپرسورهای باد موتور یخچالی از نوع روغن‌های برودتی هستند. مقدار روغن و نوع روغن برودتی مورد نیاز در پمپ باد یخچالی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. چرا که می‌تواند علاوه بر افزایش میزان صدای کمپرسور، روی رطوبت موجود در هوای فشرده تاثیر مستقیم بگذارد. در صورت خریداری این نوع روغن باید آن را هر 6 ماه یکبار تعویض کنید.

روغن کمپرسور باد در مدل‌های روتاری و اسکرو از نوع کمپرسور گرید 68 است. این مدل کمپرسور معمولا استفاده و عرضه کمتری دارد و بیشتر برای کارگاه های بزرگ و صنعتی استفاده می‌شود. اگر شما هم قصد خرید این مدل روغن را دارید، پیشنهاد می‌کنیم که روغن خود را از برندهای معتبر مثل شل تهیه کنید. روغن پمپ باد روتاری در مقایسه با روغن کمپرسور پیستونی عمر مفید بالاتری دارد، پرتی و هدر رفتگی کمتری دارد و مصرف آنها بهینه تر است.

بیشتر نوع پمپ های موجود در بازار از نوع پیستونی و تسمه‌ای است. برای این پمپ بادها انواع و اقسام روغن مثل روغن‌های VDL 68، VDL 100 و SAE 40 استفاده می‌شود. همچنین در برخی پمپ‌ها می‌توانید روغن‌های 10 یا 40 هیدرولیک را جایگزین این مدل از روغن‌ها کنید. روغن پمپ باد پیستونی و تسمه‌ای میزان امنیت بیشتری دارد و اگر چه عمر مصرف آن با توجه به میزان کار و استفاده کاربر تعیین می‌شود اما بهترین گرینه برای کمپرسورهای روغنی عمومی است.

یکی از دغدغه‌های اصلی هر دارنده کمپرسور بادی، زمان تعویض روغن کمپرسور است. چرا که عدم تعویض به موقع روغن دستگاه می‌تواند مشکلات بسیار زیادی از جمله فرسایش قطعات و خرابی دستگاه را به دنبال داشته باشد. اگرچه زمان مناسب تعویض روغن در هر کمپرسور متفاوت است، اما بهتر است بعد از هر 300 تا 500 ساعت کار، نسبت به تعویض روغن دستگاه خود اقدام کنید. اما اگر میزان استفاده شما از کمپرسور بسیار کم است، تنها کافی است تا هر 6 ماه یکبار و حداقل و در کمترین حالت سال یکبار نسبت به تعویض روغن پمپ هوا اقدام کنید. البته توجه به این نکته ضروری است که زمان تعویض روغن بستگی به نوع کمپرسور و نوع روغن شما دارد. بنابراین بهترین کار این است که طبق زمان اعلام شده در دفترچه، روغن دستگاه را عوض کنید.

اندازه مخزن روغن دستگاه، نشان‌دهنده میزان روغن مورد نیاز در کمپرسورها است. چرا که ریختن بیش از اندازه روغن درون کمپرسور می‌تواند به قطعات داخلی دستگاه شما آسیب وارد کند. برای اطمینان از میزان روغن دستگاه خود می‌توانید به دفترچه محصول مراجعه کنید. ضمن اینکه هر کمپرسور روغنی دارای یک گیج روغن و نشانگر میزان روغن موجود در مخزن آن است. هر گیج روغن کمپرسور باد یک خط یا نقطه قرمز نشانه دارد که ماکزیمم ظرفیت ریختن روغن و حداقل روغن موجود در دستگاه را نشان می‌دهد. هیچگاه نباید مخزن روغن را تا لب و کاملا پر کرد و همیشه باید حداقل میزان روغن مورد نیاز در مخزن را برای دستگاه فراهم آورد.

در این مطلب از انواع روغن کمپرسور باد گفتیم و اینکه برای انتخاب بهترین روغن پمپ باد باید به چه نکاتی را به خاطر داشت. عدم توجه به کیفیت و میزان روغن کمپرسور می‌تواند مشکلات بسیار زیادی را برای دستگاه شما ایجاد کند و سرویس دوره‌ای و تعویض روغن طبق زمان بندی درست، می‌تواند طول عمر مفید دستگاه کمپرسور باد را تضمین کند.

ابزار مارکت به عنوان فروشگاه اینترنتی ابزار و یراق آلات می‌تواند شما را در خرید روغن مناسب پمپ باد و یا خرید کمپرسور هوا به طور تخصصی راهنمایی کند.