معرفی انواع پیچ گوشتی و کاربردهای منحصر به فرد پیچ گوشتی
بدون شک در کیف ابزار هر شخصی می‌توان انواع پیچ گوشتی را پیدا کرد. پیچ گوشتی‌ها به عنوان یکی از ساده‌ترین و پرکاربردترین ابزارها، برای تعمیر یا باز و بسته کردن انواع پیچ‌ها در خانه یا محیط کاری مورد استفاده قرار می‌گیرند. بنابراین حضور انواع پیچ گوشتی در صنایع مختلف خانگی و کارگاهی بسیار ضروری است. به خصوص اگر به صورت حرفه‌ای مشغول به کار هستید، آشنایی با ویژگی‌های هر کدام از پیچ گوشتی‌ها به شما کمک می‌کند تا عملکرد بهتری در حین کار داشته باشید. هر چند که شاید بسیاری از افراد با پیچ گوشتی های عمومی و کلاسیک آشنا باشند اما همین ابزار به ظاهر آشنا و ساده این روزها در انواع جدید و مدل های جذاب و نوینی ساخته می‌شود که کاربری های متنوعی دارد. اگر شما هم قصد شناخت انواع پیچ گوشتی، ویژگی‌ها و کاربردهای آنها را دارید، پیشنهاد می‌کنیم خواندن این مقاله از ابزار مارکت را از دست ندهید.
پیچ گوشتی چیست؟
پیچ گوشتی همیشه جزو یکی از ضروری‌ترین ابزارهای دستی به شمار می‌آید. این ابزار همه کاره و با قدمت چندین هزار ساله، در یک تعریف مختصر، برای باز و بسته کردن انواع مختلف پیچ و اتصالات مورد استفاده قرار می‌گیرد. به طور ساده و کلاسیک، این ابزار از یک دسته و یک میله با نوک و سری تشکیل شده که این نوک اشکال گوناگونی دارد. با قرار دادن سری و نوک پیچ گوشتی در قسمت انتهایی پیچ و چرخاندن آن در جهت موافق یا خلاف عقربه‌های ساعت می‌توان انواع مختلف پیچ‌ها را باز یا بسته کرد. این ابزار با هر شکل و طراحی که ساخته شود، در تمام مدل ها یک نکته و قانون مشترک در کاربری دارد:
- قسمت کارگیر و نوک پیچگوشتی همیشه باید با قسمت انتهای پیچ و کارگیر آن شکلی هماهنگ و مکمل هم داشته باشند و پیوندی کامل باهم برقرار کنند.
کاربردهای پیچ گوشتی
توجه به کاربرد انواع پیچ گوشتی نقش بسیار مهمی در انتخاب مناسب این ابزار دارد. چرا که پیچ گوشتی‌ها در اندازه‌ها، سایزها و جنس‌های متفاوتی به بازار عرضه می‌شوند که هر کدام از آنها می‌توانند در زمینه‌های مختلف کاربرد داشته باشند. به همین جهت بهتر است قبل از خرید این ابزار، علاوه بر توجه به اندازه و سایز پیچ گوشتی، با کاربردهای آن نیز آشنا باشید.
هرگز نمی‌توان یک مدل پیچ گوشتی را برای تمام کارهای خانه و کارگاه بکار برد. از جمله کاربردهای پیچ گوشتی می‌توان به تعمیر وسایل برقی، باز و بست پیچ های ریز و درشت لوازم خانگی و صنعتی، اتصال و جداسازی دو قطعه چوبی، فلزی و ...، باز و بسته کردن پیچ و تعمیر ساعت، محکم کردن قطعات مختلف، نصب تابلو، باز کردن گوشی موبایل، کنسول بازی، کولر، کامپیوتر و لپ تاپ، لوازم الکترونیکی و... بسیاری از عناوین دیگر اشاره کرد. هر کدام از این کارها به نوع پیچگوشتی خاص و مناسب خود نیاز دارد.
انواع پیچ گوشتی از نظر کاربرد
بعد از شناخت کلی پیچ گوشتی و آشنایی با کاربرد این ابزار مهم، حال نوبت به آشنایی با انواع مختلفی از پیچ گوشتی می‌رسد. شناخت کافی نسبت به این ابزار به شما کمک می‌کند تا با توجه به نیاز خود، پیچ گوشتی مناسب را تهیه کنید. انتخاب نادرست پیچ گوشتی می‌تواند علاوه بر بروز حادثه، باعث از دست رفتن پیچ شود و آسیب مالی و جانی شود. مهمترین قسمت در طراحی که پیچ گوشتی ها را از هم متفاوت می‌کند شکل نوک آن است. این شکل نوک و سری در هر طراحی، سایزهای منحصربفرد خود را دارد. برای همین در ادامه به طبقه‌بندی و انواع پیچگوشتی از نظر ساختار پرداخته‌ایم:
پیچ گوشتی دو سو
پیچ گوشتی دوسو که به آن Flat یا گاهی Slotted Screwdriver هم گفته می‌شود، به جرات محبوب ترین نوع پیچگوشتی دستی است. این ابزار گاهی با نام‌های دیگری از جمله پیچ گوشتی تخت و پیچ گوشتی پهن در بین تکنسین‌ها نیز شناخته می‌شود. پیچ گوشتی دو سو با ساختار ساده خود، یک دسته، یک میله و یک نوک یا سر تخت دارد و برای باز و بسته کردن انواع پیچ‌های دوسو مورد استفاده قرار می‌گیرد. سری این پیچ گوشتی به صورت خط صاف طراحی شده است و برای استفاده کافی است تا نوک این ابزار را داخل شکاف قرار دهید. سایزهای پیچ گوشتی دو سو بر اساس (طول ابزار x عرض نوک) و با واحد میلی متر یا اینچ عرضه می‌شود. به طور مثال یک پیچگوشتی دوسو سایز 3x100 به این معناست که طول آن 100 میلی متر و عرض نوک آن 3 میلی متر است. معمولا مهمترین عدد همان عرض نوک پیچگوشتی دوسو است که در سایزهای 2 تا 10 میلی متر وجود دارد.
پیچ گوشتی چهار سو
بعد از پیچ گوشتی دو سو، رایج‌ترین مدل از انواع پیچ گوشتی، پیچ گوشتی چهار سو است که بدون شک، یک نمونه از آن در هر خانه‌ای یافت می‌شود. این پیچ گوشتی در دنیا با نام پیچ گوشتی فیلیپس یا Phillips Screwdriver شناخته می‌شود. از لحاظ ظاهری، سری این پیچ گوشتی شکل صلیبی و چهار پر مانندی دارد که برای باز و بسته کردن پیچ‌های چهار قسمتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع نام‌گذاری این ابزار، براساس کاربرد پیچ گوشتی چهار سو بوده و شکل ظاهری پیچ آن نیز تاثیر مهمی در نام این ابزار داشته است.
نوک ضربدری این ابزار کمک می‌کند تا با ایجاد گشتاور بیشتر، کنترل بهتری روی کار داشته باشید؛ در نتیجه می‌توانید بدون سر خوردن سری، پیچ مورد نظر را باز و بسته کنید. سایز این پیچگوشتی ها مثل نوع دوسو، به صورت (طول پیچ گوشتی x سایز نوک) عرضه می‌شود؛ اما در پیچگوشتی چهارسو، سایز نوک آن گاهی بر اساس استاندارد Phillips و با عدد PH ارائه شده و گاهی با همان واحد میلی متر عرضه می‌شود. بر اساس میلی متر معمولا سایز 1.5 تا 10 میلی متر از مدل های عمومی پیچ گوشتی چهار سو است. اما اگر جایی دیدید که پیچگوشتی چهارسو با این سایزهای نوک مثل: PH0 - PH1 - PH2 - PH3 و ... ارائه شده به این معناست که هر کدام از این عددها برابر با یک عدد و سایز میلی متری و به شرح زیر است:
PH0 = 2.5mm / PH1 = 3mm / PH2 = 3.5mm / PH3 = 5mm
پیچ گوشتی ضربه خور
پیچ گوشتی ضربه خور یا چکشی نوع دیگری از پیچ گوشتی‌های رایج در بین کاربران فنی است که بر خلاف موارد قبلی، تفاوت در انتهای دسته آن دیده می‌شود. سر دسته این ابزار به گونه‌ای طراحی شده است که امکان ضربه زدن با چکش را برای شما فراهم می‌کند. در انتهای دسته پیچ گوشتی ضربه ای یک قطعه فلزی فولادی یا آهنی سخت قرار گرفته است تا بتوانید در صورت نیاز با چکش یا هر وسیله محکم دیگر به سر آن بکوبید. دقت کنید که هنگام خرید، بدنه داخلی این نوع پیچ گوشتی حتما از جنس آلیاژ فولادی باشد، چرا که این موضوع تاثیر مستقیمی روی طول عمر این ابزار دارد. پیچ گوشتی های ضربه در همه شکل های سری دوسو، چهارسو و... ساخته می‌شوند اما معمولا سایزهای بزرگی دارند و در برابر ضربه مقاوم هستند. از این پیچ گوشتی ها برای باز کردن پیچ های در شرایط سخت و دشوار و خاص، مثل پیچ شکسته، آسیب دیده، زنگ زده و اکسید شده و... استفاده می‌گردد.
پیچ گوشتی ساعتی
نقطه مقابل پیچ گوشتی ضربه خور شاید پیچ گوشتی ساعتی باشد که پیچ گوشتی دقیق هم معروف است. این مدل با ابعاد بسیار کوچک خود برای باز و بسته کردن پیچ‌های ریز و ظریف در تمام دستگاه های و وسایل کوچک و حساس استفاده می‌شود. این نوع از پیچ گوشتی‌ها برخلاف پیچ گوشتی‌های معمولی، دسته ظریف و نازکی دارند که می‌توانید به راحتی هر نوع پیچ ریزی را با آن باز یا بسته کنید؛ حتی بسیاری از آنها تنها با نیروی انگشت کار خواهند کرد. پیچگوشتی ساعتی در انواع مختلف دوسو، چهارسو، آلنی، ستاره ای ساخته شده و کاربرد بسیار زیادی در تعمیرات لوازم الکترونیکی، دیجیتال، کامپیوتر، ساعت مچی و دیواری و... دارد. سایزهای این مدل در شکل نوک با همان استاندارد پیچ گوشتی های معمولی اما ابعاد بسیار کوچکتر ساخته می‌شوند.
پیچ گوشتی آلنی
اگر شخص فنی باشید، مطمئنا اسم این پیچ گوشتی را بارها شنیده‌اید. یکی از پرکاربردی‌ترین پیچ گوشتی‌ها برای باز و بسته کردن پیچ‌های شش قسمته، پیچ گوشتی آلنی HEX یا شش سو است. طراحی سری این پیچ گوشتی به گونه‌ای است که به خوبی داخل پیچ های آلنی قرار می‌گیرد؛ در نتیجه شما می‌توانید با اعمال کمترین فشار با نیروی گشتاور بالایی، پیچ مورد نظر را باز یا بسته کنید. سایز این پیچ گوشتی ها بر اساس همان سایز ساده آچار آلن یعنی میلی متر ساخته شده از کوچکترین عدد مثل 1.2 میلی متر تا 13 میلی متر وجود دارد.
پیچ گوشتی ستاره ای
نوع دیگری از پیچ گوشتی های نسبتا خاص، مدل پیچگوشتی ستاره ای Torx Screwdriver است که سری آن به صورت یک ستاره 6 پر (گاهی 5 پر) ساخته می‌شود. این ابزار مخصوص پیچ های ستاره ای روی وسایل و لوازم مختلف است که این وسایل با پیچ ستاره ای بیشتر در گروه محصولات دیجیتال و الکترونیکی (مثل لپ تاپ، کنسول بازی و...) دیده می‌شوند. سایز نوک پیچ گوشتی ستاره ای با استاندارد جهانی و حرف T انگلیسی ارائه می‌شود و سایزهای آن معمولا از T5 تا T50 وجود دارد. نوک پیچ گوشتی ستاره ای ممکن است با طراحی مدل «بدون سوراخ» و یا مدل «ستاره ای سوراخ دار» باشد که هر کاربر بر اساس نوع پیچ ستاره دستگاه خود باید مدل درست آن را تهیه کند.
سایر پیچ گوشتی ها
غیر از این موارد گفته شده در بالا که بیشترین استفاده را در بین کاربران داشته، مدل های خاصی دیگری از پیچ گوشتی دستی هم در دنیا و داخل کشور وجود دارند که کاربرد منحصر بفردی از خود ارائه می‌دهند. نوک این پیچ گوشتی ها بر اساس نیاز کاری و خاص به شکل های متنوعی ساخته می‌شود که از آنها می‌توان به پیچ گوشتی مثلثی یا سه گوش، پیچ گوشتی تایپ Y یا سه شاخه، پیچ گوشتی تایپ U یا دو شاخه، پیچ گوشتی چهار گوش یا مربعی و ... اشاره کرد.
انواع پیچ گوشتی از نظر نیرو محرکه
همانطور که در بالا به آن اشاره کردیم، پیچ گوشتی‌ها براساس نوع کاربرد، سری‌های متفاوتی دارند. این ویژگی باعث می‌شود تا عملکرد هر کدام از آنها نیز متفاوت باشد. چرا که برای باز کردن هر نوع پیچی باید از پیچ گوشتی مخصوص آن استفاده کرد. اما پیچ‌گوشتی‌ها براساس نیرو محرکه نیز دسته‌بندی‌های متفاوتی دارند. در صورتی که نیروی مورد نیاز برای باز و بست پیچ با دست به اندازه کافی نباشد، مجبوریم از دستگاه پیچ گوشتی استفاده کنیم. دستگاه های پیچ گوشتی برقی، شارژی و بادی برخلاف نوع دستی دیگر نوک یکپارچه و میله ندارند؛ بلکه با بیت پیچگوشتی یا سر پیچ گوشتی فلزی کوتاه و بلند کار می‌کنند. در ادامه به بررسی انواع پیچ گوشتی براساس نیروی محرکه می‌پردازیم:
پیچ گوشتی ساده یا دستی
معمولی‌ترین نوع پیچ گوشتی‌ها، پیچ گوشتی‌های ساده هستند که با نام پیچ گوشتی‌های دستی نیز شناخته می‌شوند. همانطور که در قسمت های بالا به آنها اشاره کردیم، این گروه ابزار به شکل دو سو، چهار سو و... غیره ساخته می‌شوند. اما امروزه پیچ گوشتی های دستی تنها به صورت ساده و کلاسیک دستی ساخته نمی‌شوند. در مدل های جدید برخی تولید کنندگان به تولید پیچ گوشتی دستی جغجغه ای و مجهز به هرزگرد روی آورده اند که این مدل ها نیازی به نیروی مضاعف دست کاربر ندارند و به صورت خودکار با فشار کمی خواهند چرخید. پیچ گوشتی های جغجغه ای مثل نوع شارژی و برقی، از بیت پیچ گوشتی استفاده می‌کند و کار با آنها به مراتب راحت تر از نوع پیچ گوشتی ساده دستی است.
پیچ گوشتی برقی
یکی دیگر از انواع دسته‌بندی‌های پیچ گوشتی براساس نیروی محرکه، پیچ گوشتی‌های برقی هستند. این مدل از پیچ گوشتی‌ها برخلاف پیچ گوشتی‌های ساده با نیروی جریان الکتریکی کار می‌کنند و نیاز به بیت پیچ گوشتی دارند. بنابراین موتور قدرتمند این پیچ گوشتی‌ها باعث آسان‌تر شدن کارها می‌شود، چرا که می‌توانید با صرف انرژی و زمان کم، هر نوع پیچی را باز و بسته کنید.
از جمله مدل‌های پیچ گوشتی برقی می‌توان به مدل سه نظام دار (شبیه به دریل سوراخ‌کاری) و یا مدل کلاچی با بیت گیر استاندارد شش گوش 1/4 اینچ اشاره کرد. این مدل از پیچ گوشتی‌ها به دلیل موتور قدرتمند و قدرت بسیار بالای خود، هم در بخش خانگی و هم در بخش صنعتی مانند خودروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
پیچ گوشتی شارژی
کاربرد پیچ گوشتی شارژی مانند پیچ گوشتی برقی است اما به جای برق از باتری استفاده می‌کند. پیچ گوشتی شارژی یکی از محبوب ترین و پر فروش ترین لوازم شارژی برای تمام کاربران خانگی و تعمیرات کارگاهی است؛ چرا که این امکان را می‌دهد تا بتوانند در بازه زمانی بسیار کوتاه و با مصرف کمترین نیرو، تعداد زیادی پیچ را با گشتاور بالا باز و بسته کنند. هرچقدر که ظرفیت باتری پیچ گوشتی شارژی بالاتر باشد، مدت زمان بیشتری می‌توانید از آن استفاده کنید. این مدل پیچ گوشتی نیز با بیت گیر 1/4 اینچ مجهز شده و نیاز به سر پیچ گوشتی های کوتاه و بلند دارد.
پیچ گوشتی بادی
پیچ گوشتی بادی شاید خاص ترین نوع پیچ گوشتی است که از طریق دریافت هوا و توسط فشار یک کمپرسور باد کار می‌کند. با اتصال این ابزار به پمپ هوا، می‌توانید در مدت زمان بسیار کوتاهی، هر نوع پیچی را بدون صرف انرژی زیاد باز و بسته کنید. کاربرد اصلی پیچ بند بادی در مکانیکی و تعمیرگاه های خودرو و وسایل متفاوت است. به همین دلیل از پیچ گوشتی بادی برای انجام کارهای سنگین مانند خط مونتاژ، خطوط تولید، خودروسازی و... غیره استفاده می‌شود. پیچ گوشتی بادی نیز با بیت گیر استاندارد ارائه می‌شود اما قدرت ارائه شده آن مستقیما به توان خروجی موتور و میزان مصرف باد بستگی دارد.
جمع‌بندی مقاله معرفی انواع پیچ گوشتی
در این مطلب پیچ گوشتی و کاربرد آن را مورد بررسی قرار دادیم و نگاهی عمیق به پرسش داشتیم که پیچ گوشتی چیست؟ و انواع آن کدامند؟ همانطور که دیدید امروزه انواع مدل پیچ گوشتی های بسیار زیاد و مختلفی در بازار ابزار وجود دارند که هر کدام از آنها مختص یک نوع نیاز و کاربری است. چنانچه نیاز به اطلاعات بیشتری در رابطه با انواع پیچ گوشتی‌ها داشتید یا تصمیم به خرید پیچ گوشتی دستی، خرید پیچ گوشتی برقی و شارژی و یا خرید پیچ گوشتی بادی دارید، می‌توانید به فروشگاه آنلاین و وبسایت تخصصی ابزار مارکت مراجعه کنید.
