ابزارهای ضروری لوله کشی

قبل از شروع باید بدانید که برای لوله کشی نیاز به تعداد ابزارهای خیلی زیاد یا پیچیده نیست. در واقع شاید تنها باید مهارت استفاده از این لوازم را بدانید تا براحتی از عهده تعمیرات ساده و کوچک لوله و تاسیسات بر آیید. بسیاری از افراد دست به آچار و با تجربه، با کمترین تعداد آچار مشکل خود را حل می‌کنند. ضمن اینکه به یاد داشته باشید بنا به موقعیت و شکل خرابی آن اتصال، ممکن تنها چند ابزار از این لیست مورد نیاز باشد و همیشه تمام آن در شرایط گوناگون مورد نیاز نیست. پروژه‌های تاسیسات و کار با انواع لوله هم مثل بسیاری از شغل‌های دیگر، ابزارآلات تخصصی خود را دارد. برای اتصالاتی از این دست و لوله کشی ساختمان و هر موقعیت دیگر، باید از چندین ابزار مخصوص این کار بهره برد؛ چرا که بدون برخی از آنها امکان لوله کشی استاندارد و درست وجود ندارد. در ادامه به معرفی ابزارآلات ضروری لوله کشی خانگی و حرفه‌ای می‌پردازیم.

اتو لوله کشی

اتو لوله یک دستگاه برقی است که امروزه در بسیاری از عملیات لوله کشی دیده می‌شود. این ابزار برای اتصال لوله های معروف به لوله سبز یا سفید آبرسانی کاربرد داشته که در چند سال اخیر جایگزین لوله های قدیمی فلزی آب شده‌اند. برای این لوله های پلاستیکی که جنس بسیار ضخیم و سایزهای قطر مختلفی هم دارند، باید از حرارت کنترل شده در سر اتصالات استفاده کرد؛ اتو لوله ها، یک المنت حرارتی با چندین نوک گرد کارگیر (معروف به لقمه اتو لوله) مطابق با سایزهای استاندارد قطر لوله ها دارند.

دستگاه به برق متصل شده و روشن می‌شود؛ درجه حرارت آن بین 0 تا 500 درجه سانتیگراد طبق دلخواه کاربر تنظیم می‌گردد؛ سپس قسمت مادگی و نری دو سر لوله سبز و سفید مورد نظر (که قرار است به هم پیوند بخورند)، بر روی لقمه های نری و مادگی با سایز مشخص شده روی راکت المنتی دستگاه برای چند دقیقه نگه داشته می‌شوند. این نگه داشتن لوله پلاستیکی روی لقمه های داغ، متریال و نوک لوله پلاستیکی را آب و نرم کرده و برای اتصال آماده می‌کند. سپس کاربر هر دو سر را از لقمه های دستگاه جدا کرده و به هم می‌چسباند؛ طوری که مادگی و نری لوله به خوبی به هم پیوند بخورند و بعد از سرد شدن یک اتصال محکم و کامل ایجاد گردد.

آچار لوله گیر (آچار شلاقی)

آچار لوله گیر در دو نوع دو دسته و تک دسته در سایزهای مختلف موجود است و همانطور که از نام این آچار پیداست، برای نگهداشتن لوله در کارهای مختلف مانند پیچاندن زانویی، اتصال دو لوله، باز کردن و بست لوله های جامپ کرده و بیش از سفت شده و... به کار برده می شود. هر 2 مدل یک دهانه باز شونده و فک متحرک دارند که میزان کارگیر آن با یک مهره تنظیم می‌شود. انبر شلاقی تک دسته تنها با یک دستگیره کار می‌کند اما آچار شلاقی 2 دسته قدرت اعمال نیرو و گشتاور نهایی بالاتری نسبت به مدل آچار تک دسته دارد؛ برای همین، کاربر می‌تواند تمام نیروی دو دست خود را روی انبر و لوله سوار کند. در نوع دو دسته، یک فک کاملا باز می شود و قدرت تحرک زیادی دارد، پین و مهره چرخشی میزان باز شدن دهانه و فک متحرک را تنظیم می‌کند و در نتیجه، در کار از راحتی بیشتری برخوردار است.

آچار لوله گیر یا با توجه به طول کلی انبر و یا ظرفیت دهانه بر اساس ماکزیمم قطر لوله تعیین اندازه می‌شود. معمولاَ برای کارهای خانگی، آچار لوله گیر سایز فک 1 اینچ و برای کارهای نیمه صنعتی از آچار لوله گیر با ظرفیت دهانه 2 اینچ کافی خواهد بود.

لوله بر

ابزار لوله بر یک وسیله کلاسیک و قدیمی است که در مدل‌های مختلف جهت برش انواع لوله های فلزی، مسی، فولادی و یا پلاستیکی ساخته شده است. لوله برها می‌توانند به شکل صنعتی و کارگاهی، به عنوان لوله بر پایه دار و یا لوله بر گیوتینی ساخته شوند؛ این مدل‌ها خانگی نبوده و جهت شغل لوله کشی و مصرف زیاد و سایزهای استفاده دارند. اما مدل کوچکتر که به لوله بر دستی غلتکی یا رولی نیز معروف است، یک وسیله ساده مجهز به پیچ تنظیم شونده، چند نگهدارنده و تیغه رولی است که با چرخیدن دور لوله، آن را می‌برد. مدل‌های مختلف لوله بر دستی می‌توانند در ظرفیت سایز لوله 1 میلی متر تا 170 میلی متر ارائه شوند.

قیچی لوله بر

برای برش دادن لوله های سبز و سپید پلاستیکی پلیمری و پلی پروپیلن که جای خود را به لوله های فلزی قدیمی داده‌اند، این قیچی استفاده زیادی دارد. قیچی لوله بر یک ابزار دستی با دسته‌های فلزی و 2 تیغه پهن استیل است که در 2 تیپ ساده و اتوماتیک ساخته می‌شود. به دلیل طراحی و برندگی بالای لبه تیغ، این ابزار می‌تواند در یک حرکت سریع، لوله سبز را ببرد. قطر لوله بین تیغه ها قابل تنظیم است و حداکثر ظرفیت و قطری که هر مدل این قیچی می‌تواند ببرد ممکن است برابر 32 میلی متر تا 75 میلی متر ساخته شود.

لوله خم کن

در موقعیت های متفاوتی، ممکن است یه لوله کش بخواهد لوله مصرفی را خم کند؛ انجام این عمل بدون داشتن ابزار مخصوص و با توجه به حساس بودن لوله چندان ساده نیست؛ چرا که خطر آسیب به لوله و شکستن و ترک برداشتن آن وجود دارد. برای این کار از لوله خم کن دستی یا برقی استفاده می‌گردد. نوع برقی صنعتی است اما خم کن لوله دستی، معمولا یک وسیله کوچک با دو دسته و یک کارگیر شیار دار است. لوله فلزی یا پلاستیکی در درون شیار ابزار قرار گرفته و با فشار دست، براحتی و بدون آسیب تا درجه و زاویه دلخواه کاربر خم می‌شود.

استاپر لوله

مورد بعدی یک وسیله مخصوص تست لوله‌های نصب شده، برای چک کردن توان تحمل، عدم نشتی و اتصال صحیح لوله است. استاپر، ابزاری فلزی به همراه یک لاستیک ارتجاعی است که بعد از اتصال لوله، در درون آن قرار می‌گیرد. سپس با تنظیم فلکه آن، لاستیک سر استاپر باز شده و درون لوله را کیپ می‌کند. بعد از آن کاربر آب را از یک سمت باز کرده و لوله از آن سمت پر می‌شود، در حالیکه همزمان استاپر اجازه عبور آب را نمی‌دهد. به این ترتیب توان تحمل فشار لوله متصل شده، دوام اتصالات و نشتی آن بررسی می‌گردد.

برقو لوله

بعد از برش لوله، یکی از مشکلات عمومی، داشتن پلیسه، لبه ناهموار و یا بهم چسبیدن و تاشدن نوک لوله است. این مساله باعث هنگام چسباندن، جوش دادن و به‌هم وصل کردن دو تکه لوله و اتصالات، اذیت کننده خواهد بود. ضمن اینکه قطر داخلی واقعی لوله را هم به‌هم می‌ریزد. برقو لوله، یک ابزار دستی تک شاخه، یا 3 شاخه است که هر شاخه آن، با توجه به قطر لوله، این مشکلات را حل می‌کند. سر برقو در درون لوله قرار می‌گیرد و با فشار و چرخاندن، نوک بریده شده و داخل لوله را کالیبره می‌کند. بنابراین بعد از برش یک سایز لوله، دو تکه لبه‌های یکسانی خواهند داشت.  

واشر کش

ابزارهای پکینگ و واشرکش، گروهی از ابزار دستی هستند که شبیه به پیچ گوشتی، درفش و سوزن های صاف و سرکج ساخته می‌شوند. واشر کش لوله ابزاری نوک تیز بوده که با سر هلالی، مستقیم یا سر کج می‌تواند انواع واشر لاستیکی و پکینگ های آب بندی و عایق را در داخل یک قطعه و قسمتی از لوله (که دسترسی سخت و تنگی دارد) جا بیندازد یا در بیاورد.

حدیده و دسته

اگر کار شما با نوع فلزی و لوله های فولادی باشد، یکی از اصلی‌ترین ابزارهای ضروری لوله کشی حدیده است. حدیده لوله یا در سایزهای بزرگ با دسته بلند و یا درسایزهای کوچک خانگی وجود دارد. 2 یار همیشگی یعنی دسته حدیده در کنار مهره حدیده، ترکیبی را می‌سازند که از آن برای تراشیدن رزوه خارجی لوله فلزی استفاده می‌شود. حدیده لوله با ایجاد شیار مارپیچی و دنده‌ای منظم، امکان اتصال لوله فلزی با اتصالات بهم را فراهم می‌کند.

گیره لوله

برای برشکاری، حدیده زنی و کار با کیفیت بالا روی لوله ها، بهتر است لوله در جای محکم و درستی ثابت باشد. انواع گیره های لوله با 2 فک ثابت و متحرک که قسمت کارگیر آنها به شکل گرد و دایره ساخته شده، برای این هدف بکار می‌روند. گیره لوله با تنظیم قطر بین فک ها، هر سایز دلخواهی را مهار کرده و با کمترین آسیب به سطح خارجی لوله، آن را مهار کند. انواع گیره رومیزی و گیره صحرایی جزوی از گروه ابزار هستند.

جدا از ابزارهای تخصصی که برای لوله کشی وجود دارد، برخی از گزینه‌های دنیای ابزار هستند که شاید مشخصا تنها برای کار لوله و تاسیسات نباشند اما در این مشاغل نیز کاربرد دارند. از جمله ابزارهای عمومی که از آنها می‌توان در کار لوله کشی نیز بهره برد می‌توان موارد زیر را نام برد.

آچار فرانسه

آچار فرانسه یکی از محبوب‌ترین ابزارهاست که وجود آن نه تنها در کار لوله کشی، که برای بسیار از کارهای دیگر واجب است. این آچار بدنه تمام فلزی فولادی داشته و یک دسته بلند و یک فک تنظیم شونده دارد. دو لبه فک روی مهره های شش گوش قرار گرفته و می‌تواند آنها را باز و بست کند. با داشتن یک آچار فرانسه که فک آن به اندازه و سایز مورد نیاز مهره تنظیم می‌گردد، در بسیاری از اوقات نیازی به خرید آچار تخت تکی نیست. آچار فرانسه با ابعاد و اندازه های متفاوت در بازار موجود است که سایزهای آن بر اساس طول آچار و معمولا به اینچ (یا گاهی میلی متر) تعیین می‌گردد. برای تعمیر لوله ها معمولا یک آچار کوچک مثل طول 4 یا 6 اینچ و یک آچار فرانسه بزرگ مثل 10 اینچ یا 12 اینچ برای انجام تمامی کارهای سنگین تر کافی است و از عهده باز کردن بسیاری از مهره ها بر می‌آید.

آچار تکی و ست آچار

این آچار ها یک ابزار ساده تمام فلزی یکپارچه هستند که معمولا دو سر دارند و هر کدام شماره و سایز خود را خواهند داشت. آچار تکی انواع گوناگونی دارد اما محبوب‌ترین آنها از سه نوع تشکیل می شوند:

• آچار یک سر تخت و یک سر رینگ
• آچار دو سر تخت
• آچار دو سر رینگ

هر سایز این آچارها با توجه به سایز مهره انتخاب شده و در شماره های مختلف، هم به صورت تکی و ست آچار فروخته می‌شوند. پیشنهاد می شود در صورت تمایل و با توجه به بودجه ای که دارید، بجای خرید چند سایز آچار بصورت تکی، به فکر تهیه یک سری و ست آچار مثلا 8 تا 21 عددی باشید تا انواع آنها را در جعبه ابزار خانگی خود داشته باشید. چرا که این آچارها علاوه بر لوله کشی و تاسیسات، در انواع تعمیرات خانگی، ماشین شخصی و... نیز کاربرد بسیار زیادی دارند.

در بین این 3 نوع، بهتر است آچارهای یکسر تخت و یکسر رینگ تهیه نمایید؛ چرا که در این صورت ابزار شما امکان استفاده در حالت‌های مختلفی خواهد داشت. سر تخت آچار در موارد عادی به کار می‌آید و سر قسمت رینگی، در در برخی شرایط سخت و نقاط دشوار که مهره در دسترس کامل نیست، بهتر از قسمت تخت آچار عمل می کند و سر مهره ها حین باز و بست خورده نمی‌شود.

انبر قفلی

انبر قفلی یکی دیگر از ابزارهای دستی فوق العاده قدرتمند برای گرفتن محکم اتصالات و وسایل است. این انبر یک بدنه فولادی آلیاژی با فک های دندانه دار (کوتاه یا بلند) روکش شده دارد. ساختار آن به این شکل است که حین کار، با کمک یک فنر ارتجاعی قوی، فک انبر را می‌بندد و قفل می‌کند تا قطعه‌ی مهار شده در فک ها از جای خود تکان نخورد. آچار قفلی در جایی که نیاز به نیروی زیاد است، مخصوصا وقتی که می‌خواهید اطمینان داشته باشید مهره، لوله یا هر جسم دیگری که قصد گرفتن آن را دارید رها نمی شود، یکی از بهترین ابزارهاست.

سایزهای انبر قفلی هم بر اساس طول آچار به اینچ یا میلی متر تعیین می‌شود. ضمن اینکه نوک های کارگیر می‌تواند حالت منحنی کوتاه و ساده، نوک بلند، نوک پهن و... داشته باشد.

کمان اره

اره کمانی یا کمان اره شاید ساده ترین ابزار برای کار لوله کشی است. یک کمان اره خوب و مناسب، معمولا هم دستگیره های ارگونومیک دارد و هم تیغه بسیار تیز و با کیفیتی روی آن سوار می‌شود. ساختمان این نوع اره ساده است اما برشکاری با آن معمولا نیاز به صبر و حوصله و کمی تجربه دارد. دسته این اره ها دارای چند مدل است که بسته به قیمت از ساده و پلاستیکی تا فلزی موجود بوده از این وسیله می‌توان برای برش انواع لوله های پلاستیکی، PVC، لوله فلزی و... استفاده کرد.

در کنار تمام این موارد گفته شد در بالا، عملیات لوله کشی به چندین لوازم مصرفی نیز احتیاج دارد. این اجناس ممکن است عمومی باشند و یا تنها برای موارد تاسیسات و اتصالات لوله مصرف شوند. اما در گروه ابزارهای مصرفی لوله کشی هم سایز و مشخصات فنی آنها اهمیت دارد؛ پس نکته مهم این است که همواره با توجه به نوع کار خود هر کدام را انتخاب کرده و البته همیشه بهترین کیفیت و مرغوب ترین کالا را تهیه کنید. از ابزارآلات مصرفی ضروری لوله کشی می‌توان موارد زیر را نام برد.

• چسب لوله (چسب لوله PVC و پلیکا – چسب حرارتی – چسب لوله های فلزی و...)
• نوار تفلون
• بست کمربندی
• بست لوله (بست لوله سبز و سپید – بست لوله آهنی، لوله آب، گاز و...)

در این مطلب در مورد انواع ابزارآلات ضروری لوله کشی در منزل صحبت کردیم. کاملا بدیهی است که این ابزارها غیر از کار نصابی تاسیسات صنعتی و حرفه‌ای، تعمیرات اتصالات ساختمانی، لوله و شبکه آب، سینک ظرفشویی، سرویس بهداشتی و حمام در خانه و... موارد استفاده دیگری هم دارند و به کمک کاربران می‌آیند. شما می‌توانید برای خرید انواع آچار و خرید اتو لوله کشی با متعلقات به صورت اورجینال از برندهای معتبر ایرانی و خارجی به فروشگاه آنلاین ابزار مارکت مراجعه نمایید. ضمنا می‌توانید هنگام تهیه محصولات از مشاوره رایگان فنی بهره ببرید و ابزار خود را در سریعترین زمان ممکن درب محل دریافت کنید.