سه نظام اتوماتیک بهتر است یا آچاری؟
سه نظام یا مته گیر یک عضو مهم در دریل است که امکان نصب و تعویض مته را فراهم می‌کند. انتخاب سه نظام مناسب بر اساس نوع کاربری و نیاز شما اهمیت ویژه‌ای دارد. برای همین در هر پروژه سوراخکاری یا فعالیت‌های مختلف باید بدانید که آیا برای شما سه نظام آچاری بهتر است یا اتوماتیک؟ در این مقاله از ابزار مارکت به مقایسه این دو نوع سه نظام رایج می‌پردازیم و با بررسی مزایا و معایب آنها، شما را در انتخاب آگاهانه این قطعه پر کاربرد یاری می‌کنیم.
وظیفه سه نظام در دریل چیست؟
سه نظام ها اغلب یک قطعه مخروطی-استوانه‌ای از جنس پلاستیکی یا فلزی هستند که در جلوی دریل برقی قرار گرفته و وظیفه‌ی اصلی آن نگهداشتن محکم مته یا سایر ابزارهای جانبی مانند سنباده، بکس سر دریلی، بیت پیچ‌گوشتی و... است. هر سه نظام 3 فک و محور داخلی از جنس فلزی فولادی دارد که بر اساس قطر و سایز مته، باز و بست می‌شود و آن را نگه می‌دارد. بعد از بسته شدن کامل سه نظام، مته باید طوری محکم شود که از لغزش و دررفتگی آن در حین کار جلوگیری کند.
انواع سه نظام کدامند؟
سه نظام‌ها به‌طور کلی به دو نوع آچاری و اتوماتیک تقسیم می‌شوند اما انواع سه نظام دریل را در مطلبی مورد بررسی قرار داده ایم:
سه نظام آچاری (آچار خور)
این نوع سه نظام قدیمی‌تر بوده و همیشه به شکل دو پارچه یا دو تکه ساخته شده و برای باز و بسته کردن نیاز به آچار مخصوص دارد. نیمه پایینی قسمت بیرونی آن شکل دندانه دار دارد که آج‌های آچار روی این دندانه‌ها قرار می‌گیرد و آن را می‌چرخاند. بدون آچار سه نظام، امکان شل کردن و یا سفت کردن محور های مته گیر آن غیر ممکن خواهد بود.
سه نظام اتوماتیک (خودکار)
این مدل سه نظام با مکانیزم بدون نیاز به آچار باز و بسته می‌شود. سه نظام خودکار گاهی به صورت یک تکه و گاهی دوتکه تولید می‌گردد و تنها با چرخاندن پایه دوم و یا لایه بیرونی آن، محورهای داخلی سه نظام اتوماتیک باز و یا جمع می‌شوند و حتی برای قفل کردن آن نیز نیازی به آچار نخواهد بود.
هر 2 نوع سه نظام‌ها در سایزهای مختلف و استاندارد جهانی بر اساس ظرفیت گرفتن مته‌ها ساخته می‌شوند و تقسیم‌بندی آنها بر اساس ماکزیمم سایز مته‌ای که می‌توانند مهار کنند صورت می‌گیرد؛ بنابراین سایزهای سه نظام دریل های برقی خانگی و صنعتی در بازار به این شکل است:
6 میلی متر / 10 میلی متر / 13 میلی متر / 16 میلی متر.
مثلا یک سه نظام سایز 13 میلی متر می‌تواند انواع مته ته گرد آهن یا الماسه از کمتر قطر 1 میلی متر تا 13 میلی متر را کاملا مهار کند.
مقایسه سه نظام اتوماتیک و آچاری
سهولت در استفاده
باز و بسته کردن سه نظام اتوماتیک به‌صورت دستی و بدون نیاز به آچار انجام می‌شود که کار را بسیار آسان‌تر و سریعتر می‌کند؛ در مقابل سه نظام آچاری برای این کار نیاز به آچار مخصوص دارد که گم شدن آچار می‌تواند روند کار را با مشکل مواجه کند.
قدرت گیرایی مته و ابزارها
سه نظام آچاری به دلیل استفاده از آچار برای محکم کردن، معمولا قدرت گیرایی بالاتری دارد و برای سوراخکاری با مته الماسه روی مصالح ساختمانی و دیوارها احتمال شل شدن و جدا شدن مته در آنها کمتر است. البته سه نظام اتوماتیک هم قدرت گیرایی بالایی دارد و حتی در مدل‌های جدید، فک سه نظام بصورت مکانیزم جغجغه‌ای و پیشرفته قفل می‌شود؛ اما بر اساس تحربیات کاربران توصیه می‌گردد در کارهای فوق سنگین و خصوصا کار با مته الماسه، از نوع سه نظام آچاری استفاده گردد. در واقع در مدل اتوماتیک، دقت اولویت بالاتری نسبت به قدرت گیرایی دارد و برای همین در هنگام کار با مته‌های بسیار کوچک و ریز اعشاری مثل سایزهای مته زیر 1 میلی متر تا 3 میلی متر، سه نظام خودکار دقت بالاتر و بهتری در سوراخ زنی ارائه می‌دهد.
سرعت تعویض مته
با توجه به نداشتن آچار، طبعا سه نظام اتوماتیک در شرایط نرمال سریعتر باز شده و سرعت تعویض مته در آن بالاتر از نوع آچاری خواهد بود. اما اگر حین کار، گرد و خاک به داخل شیارهای سه نظام برود و مته گیر بیش از حد سفت شود یا گیر کند، در آن صورت سه نظام آچار خور به دلیل داشتن آچار، تکیه‌گاه و اهرم فشار بهتری برای باز کردن دارد. سه نظام اتوماتیک به دلیل اینکه تنها باید با دست باز و بست شود، در صورت سفت شدن بیش از حد، مشکلاتی در شل شدن خواهد داشت.
دوام و ماندگاری
سه نظام های آچاری همیشه جنس بدنه تمام فلزی فولادی دارند و با داشتن مکانیزم ساده در طراحی، عموما از دوام و ماندگاری بالاتری برخوردارند. اما سه نظام اتوماتیک هم ممکن است از جنس پلاستیک ساخته شود و هم به دلیل داشتن دنده‌های جغجغه‌ای، احتمال خرابی مکانیزم داخلی و یا شکستن بدنه آن بیشتر است.
تفاوت قیمت سه نظام ها
به‌طور کلی قیمت سه نظام آچار خور کمی پایین‌تر از سه نظام‌های اتوماتیک است و در یک سایز هم اندازه و کلاس ساخت همرده، نوع خودکار قیمت تمام شده بالاتری خواهد داشت.
تفاوت کاربردهای سه نظام آچار خور و خودکار
تقریبا هر 2 نوع سه نظام در اکثر کارها جوابگو خواهند بود، اما اگر می‌خواهید به شکل منطقی و اصولی یکی را انتخاب کنید و هیچ مشکلی در راندمان کاری نداشته باشید، طبق توصیه‌های زیر سه نظام دستگاه را انتخاب کنید:
- با توجه به طراحی و مکانیزم کاری، سه نظام اتوماتیک به دلیل سهولت استفاده و سرعت بالای تعویض مته، برای مصارف خانگی و کارگاهی سبک، سوراخکاری معمولی در چوب، پلاستیک و فلزات نرم خصوصا شغل‌ها و پروژه‌هایی که نیاز به تعویض مته سریع دارند، مثل خدمات نصابی، خطوط تولید و... گزینه ایده‌آلی است. البته دقت کنید که سه نظام اتوماتیک برای محیط های آلوده دارای خاک و یا کاربرانی که مدام با مته الماسه و سوراخکاری سقف و دیوار با تولید گرد و غبار و مصالح ساختمانی کار می‌کنند مشکلاتی خواهد داشت. در این پروژه‌ها امکان پر شدن شیارهای سه نظام خودکار با گرد و خاک و در نتیجه سختی در باز و بست شدن آن وجود دارد.
- در مقابل برای کارهای سنگین و کارگاهی، هر جایی که قطر سوراخ و مته بزرگ بوده و یا سوراخکاری با فشار و بار زیادی بر دریل همراه است، سه نظام آچاری توصیه می‌گردد. همین موضوع باعث شده تا معمولا این سه نظام روی دریل های صنعتی گیربکسی و دریل ستونی و... قرار گیرد.
کدام بهتر است؟ سه نظام آچاری یا خودکار؟
در نهایت انتخاب بین این 2 ابزار جانبی و با توجه به مشاهده تفاوت بین سه نظام اتوماتیک و آچاری به نوع کاربری و نیاز شما بستگی دارد. اگر سرعت بالای تعویض مته بدون ریسک آلوده شدن به گرد و غبار برای شما در اولویت است، سه نظام اتوماتیک گزینه‌ای مناسب خواهد بود؛ در صورت سوراخکاری صنعتی و یا اولویت داشتن قدرت بیشتر حین نفوذ در قطعه و جسم مورد نظر، بهتر است نوع آچاری را تهیه کنید.
تمام مدل‌های این ابزار جانبی در سایزهای مختلف در فروشگاه آنلاین ابزار مارکت وجود دارد. شما می‌توانید برای خرید سه نظام دریل از نوع اتوماتیک و آچاری به وبسایت ما مراجعه کنید و محصول خود را در سریعترین زمان در محل خود دریافت کنید.
