تفاوت پمپ آب جتی و بشقابی (بررسی 10 تفاوت مهم)

پمپ آب وسیله‌ای مکانیکی است که با افزایش فشار، آب را پمپاژ می‌کند و باعث جابه‌جایی آن می‌شود. پمپ‌های آب به طور کلی به دو دسته دینامیکی و جابه‌جایی مثبت تقسیم می‌شوند. هر پمپ آب دارای مشخصات فنی‌ای است که دانستن چیستی آن‌ها به انتخاب پمپ آب مورد نظر و بهتر فهمیدن ادامه این مقاله کمک می‌کند. در ادامه به دو تا از مهم‌ترین مشخصات فنی هر پمپ می‌پردازیم:

دبی

احتمالا تا به الان بر روی پمپ‌های آب یا داخل مشخصات فنی آن‌ها، علامت Q یا عبارت دبی به چشم‌تان خورده است. این کمیت به معنای میزان یا حجم عبور سیال از یک مقطع در واحد زمان می‌باشد و معمولا با یکای متر مکعب در ثانیه یا لیتر در دقیقه (Lit/min) نمایش داده می‌شود. مشخصا هر چه دبی پمپ بیشتر باشد، حجم آب بیشتری می‌توان تامین کند و برای مساحت‌های بیشتر مناسب است.

هد

هد یا فشار پمپ نشانگر میزان ارتفاعی که یک پمپ می‌تواند سیال را بالا ببرد اشاره می‌کند. هد با علامت اختصاری H نمایش داده می‌شود و دارای یکای متر (m) یا فوت (ft) می‌باشد. هر چه هد بیشتر باشد، قادر است حجم آب را به طبقات و ارتفاع بیشتری ببرد و آبرسانی کند.

پمپ جتی، نوعی پمپ آب سانتریفیوژی است که با استفاده از مکانیزم خود مکش، آب را انتقال می‌دهد. پمپ آب جتی دارای ورودی کوزه‌ای شکل است و با جنس‌های بدنه پلاستیکی، چدن و استیل ساخته می‌شود. این پمپ آب با توان‌های 0.5، 1، 2 و 3 اسب بخار موجود است و دارای پروانه، اجکتور، دیفیوزر، نازل ونتوری، سیل مکانیکی، بلبرینگ و واسطه است که داخل پوسته پمپ قرار می‌گیرد. چرخش سریع پروانه باعث ایجاد خلاء در بخش ابتدایی پمپ می‌شود که در نتیجه منجر به مکش سیال به سمت پروانه می‌شود. پروانه با چرخش، سیال را به سمت خروجی پمپ هدایت می‌کند تا سیال با سرعت بالا از لوله بالا برود. این مکانیزم پمپ آب جتی منجر به هد بالای آن شده و طرفداران زیادی بین صنعتگران، کشاورزان و مصارف خانگی پیدا کرده است.

پمپ آب بشقابی، نوعی پمپ آب سانتریفیوژی است که به دلیل ورودی بشقابی شکل آن، با این نام شناخته می‌شود. پمپ آب بشقابی در دو مدل یک پروانه و دو پروانه ساخته می‌شود که با افزایش تعداد پروانه هد و دبی پمپ افزایش پیدا می‌کند. این پمپ آب دارای پروانه، سیم پیچ، روتور، شفت، بلبرینگ، پروانه فن و درپوش فن است که همگی این‌ها داخل پوسته قرار می‌گیرند. پمپ آب بشقابی با استفاده از نیروی گریز از مرکز آب را جابه‌جا می‌کند. در واقع موتور باعث چرخش روتور و شفت می‌شود که این چرخش به پروانه منتقل شده و آن را می‌چرخاند. با چرخش پروانه آب به سمت خروجی که در بالای پمپ قرار دارد می‌شود و آب را به سمت بالا پرتاب می‌کند. پمپ آب بشقابی معمولا برای صنایع مختلف، کشاورزان، ساختمان‌های مسکونی و تجاری مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بعد از معرفی پمپ آب بشقابی و جتی احتمالا تا الان متوجه تفاوت‌های این دو باهم شده‌اید. تفاوت پمپ آب جتی و بشقابی باعث تفاوت در کاربرد و استفاده این دو شده که در نتیجه انتخاب بین این دو را بسیار حائز اهمیت کرده است. در این بخش به 10 مورد از تفاوت پمپ آب جتی و پمپ آب بشقابی می‌پردازیم تا انتخاب هوشمندانه‌ای داشته باشید.

1. دبی یا حجم آب

پمپ آب بشقابی نسبت به پمپ آب جتی با توان یکسان، دبی حجمی بیشتری دارد. برای مثال اگر دو پمپ آب جتی و بشقابی با توان 1 اسب بخار را فرض کنیم، پمپ آب بشقابی دبی 110 لیتر بر دقیقه دارد در حالی که پمپ آب جتی توان دبی 58 لیتر بر دقیقه، که اختلاف بسیار قابل توجه‌ای می‌باشد. این مزیت پمپ بشقابی باعث شده است که آن را برای واحدهای بزرگ و میزان آبدهی بالا مناسب سازد.

2. هد یا ارتفاع آب

درست است که دبی پمپ آب جتی کمتر از پمپ آب بشقابی است، ولی مزیتی که پمپ آب جتی دارد که آن را پراستفاده می‌کند، هد آن است. هد یا ارتفاعی که پمپ می‌تواند آب را بالا ببرد در پمپ آب جتی بیشتر است و به اصطلاح میزان طبقات بیشتری می‌تواند آب را بالا ببرد. برای مثال در توان یکسان، اگر پمپ آب بشقابی بتواند آب را تا یک یا دو طبقه بالا ببرد، پمپ آب جتی می‌تواند تا 3 الی 4 طبقه این‌کار را کند. اگر بخواهیم دقیق‌تر مثال بزنیم باید دو پمپ آب با توان 1 اسب بخار را فرض کنیم. پمپ آب جتی 1 اسب هد 45 متر هد دارد ولی در مقابل پمپ آب بشقابی 1 اسب بخار هد 32 متر را دارد. این ویژگی پمپ آب جتی را برای ساختمان‌های مسکونی با طبقات بیشتر بسیار مناسب کرده است.

3. صدای تولیدی

از دیگر تفاوت‌های مهم پمپ آب جتی و بشقابی میزان صدای این دو است. پمپ آب جتی به دلیل مکانیزم و ساختاری که دارد صدای زوزه‌ای شکل و بلندی تولید می‌کند. این در حالی است که پمپ آب بشقابی صدای بسیار کمتری دارد. در نتیجه، در صورتی که قصد خرید پمپ برای خانه‌ای ویلایی دارید یا اینکه آپارتمان مسکونی شما دارای موتور خونه یا فضایی مخصوص برای پمپ آب نیست از پمپ آب بشقابی استفاده کنید. در صورتی که قصد استفاده از پمپ آب جتی دارید، حتی آن را داخل جعبه عایق صوتی یا فضایی قرار دهید که آلودگی صوتی نداشته باشد و باعث آزارتان نشود.

4. ساختار داخلی و شکل ظاهری

ساختار داخلی از دیگر پارامترهای فرق پمپ آب جتی و بشقابی است. پمپ آب جتی دارای ساختار داخلی متفاوتی است و شامل اجزای دیفیوزر، نازل ونتوری و اجکتور می‌باشد. در مقابل در پمپ آب بشقابی این اجزا وجود ندارد و به جای آن‌ها از روتور، شفت و اجزای دیگر برای پمپاژ و انتقال آب استفاده شده است. این تفاوت در ساختار، باعث شکل ظاهری متفاوت این دو نیز شده است.

5. مکانیزم

تفاوت ساختار و اجزای این دو پمپ علاوه بر شکل ظاهری، در مکانیزم این دو نیز شده است. پمپ آب جتی با ایجاد خلاء آب را مکش می‌کند و پکیج اجکتور و نازل ونتوری باعث افزایش سرعت آب و کاهش فشار می‌شود. این در حالی است که در پمپ بشقابی، روتور و شفت باعث چرخش سریع پروانه و هدایت آب به سمت بالا می‌شود. البته هدایت آب در پمپ آب جتی نیز به وسیله پروانه انجام می‌‌شود ولی نوع پروانه‌ها متفاوت است.

6. مصرف انرژی

پمپ آب جتی به دلیل استفاده از سیستم خود مکش، مصرف انرژی بیشتری نسبت به پمپ آب بشقابی دارد. در نتیجه اگر مصرف انرژی برای شما مهم است و نیازی به هد بالا و مکش آب ندارید، استفاده از پمپ آب بشقابی گزینه بهتری برایتان خواهد بود.

7. فشار آب

سرعت و ارتفاع آب در پمپ‌های جتی بیشتر از پمپ‌های بشقابی است. این موضوع منجر به فشار آب بیشتر در طبقات شده است و در صورت استفاده از پمپ آب جتی طبقات بالا نیز از فشار آب خوبی برخوردار می‌شوند. در مقابل، پمپ آب بشقابی فشار آب مناسبی برای طبقات کمتری به ارمغان می‌آورد.

البته اگر قصد دارید فشار آب را در پمپ‌های بشقابی بیشتر کنید، اینکار به وسیله اضافه کردن پروانه انجام می‌شود. ولی در پمپ‌های جتی افزایش فشار نیاز به انجکتور بیشتر است که باعث آسیب به پمپ می‌شود، در نتیجه احتمالا باید پمپ‌های جتی قوی‌تری خریداری کنید.

8. سیالات قابل انتقال

پمپ آب بشقابی برای انتقال آب و حلال‌های مشابه با آب و سیالات غیر خورنده و غیر اسیدی مناسب است. ولی پمپ آب جتی علاوه برا این سیالات، توانایی پمپاژ سیالات قابل اشتعال نیز دارد که آن را برای بسیاری از کارهای صنعتی مناسب می‌کند.

9. کاربرد

با توجه به تفاوت‌های ذکر شده، کاربرد پمپ آب بشقابی و جتی و محل استفاده از آن‌ها متفاوت خواهد بود. پمپ آب جتی به دلیل مکانیزم مکشی که دارد، می‌تواند آب را از نقاط عمیق مکش و سپس پمپاژ کند. این ویژگی پمپ آب جتی، آن را به پمپی مناسب برای مصارف صنعتی و تامین از چاه‌های آب تبدیل کرده است. علاوه بر این، به دلیل هد بالا، برای ساختمان‌ها مرتفع و آبیاری نقاط با ارتفاع زیاد، بسیار مناسب است. از جمله کاربردهای پمپ آب جتی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آپارتمان‌های بلند و مرتفع
• استفاده‌های صنعتی
• مصارف باغبانی و کشاورزی
• تامین آب و آبیاری از چاه‌ها
• انتقال سیالات خورنده در صنایع

در مقابل، پمپ آب بشقابی دبی بالایی دارد و صدای کمتری نیز تولید می‌کند. این مزیت پمپ آب بشقابی آن را گزینه‌ای مناسب برای مصارف خانگی و محل‌های مسکونی می‌کند تا آلودگی صوتی کمتری داشته باشد و بتواند به میزان کافی به واحد‌ها آب برساند. از جمله کاربردهای پمپ آب بشقابی مصارف زیر است:

• آپارتمان‌های مسکونی تعداد طبقات کم
• خانه‌های ویلایی
• آبیاری در مشاغل کشاورزی و باغبانی
• مصارف نیمه صنعتی

10. قیمت

پمپ آب جتی به علت ساختار پیچیده‌تری که دارد معمولا دارای قیمت بالاتری نسبت به پمپ آب بشقابی است. البته قیمت هر پمپ آب به نسبت قدرت، برند، ساختار داخلی و جنس بدنه متفاوت خواهد بود و لزوما این مقایسه یکسان نخواهد بود.

انتخاب بین پمپ آب جتی و بشقابی بستگی به شرایط و نیازهای خاص شما دارد. هر دو نوع پمپ مزایا و معایب خود را دارند. اگر به پمپاژ آب از عمق زیاد نیاز دارید و دنبال رساندن آب به ارتفاع بالا هستید ولی از طرفی سر و صدا و دبی آب برای شما مهم نیست، پمپ جتی ممکن است گزینه مناسبی باشد. اما اگر به دبی بالا، مصرف انرژی و صدای کمتر نیاز دارید، پمپ بشقابی انتخاب بهتری است.

امیدواریم خواندن این مقاله به شما کمک کرده باشد تا به خوبی به تفاوت پمپ آب جتی و پمپ آب بشقابی آگاه شده و بتوانید خرید پمپ آب مناسب نیازتان را به خوبی انجام دهید.