نکات مهم برای افزایش طول عمر ابزار آلات برقی

برای اینکه دستگاه های برقی مدت زمان بیشتری در کنارتان بمانند و در تعداد روزهای زیادتری وظیفه شان را مثل روز اول انجام دهند، نیازی به دانش پیچیده فنی و دانستن نکات ریز و دشوار نیست. تنها با رعایت چند سر فصل و نکات مشترک تعمیر و نگهداری تمام ابزارهای برقی، می‌توانید دستگاه خود را به خوبی نگهداری کنید. ابزارآلات برقی در هر مدلی و کاربری که باشند، از دریل برقی و سنگ فرز گرفته تا اره گردبر و دیسکی، عمود بر، دستگاه بتن کن و تخریب و غیره... موارد و نکات مهمی در نگهداری دارند که در ادامه بیان می‌گردد. بطور کلی باید گفت که در چند دسته و مورد زیر می‌توان افزایش طول عمر ابزار آلات برقی را اجرایی کرد:

• استفاده درست و صحیح طبق دستورالعمل
• آماده سازی ابزار و سطح کار مورد نظر قبل از شروع
• تمیزکاری، جمع کردن و نگهداری از ابزار پس از پایان کار
• انجام مراقبت و سرویس های دوره ای ابزار
• استفاده از لوازم مصرفی، جانبی و یدکی با کیفیت و فابریک

اولین نکاتی که باید در نظر بگیرید نحوه به کار گرفتن صحیح دستگاه به شکل استاندارد با توجه به آموزش ها، راهنمایی؛ دانش و تجربه فنی است. برخی از این نکات باید از طرف یک فرد آموزش داده شوند؛ پس بنابراین جستجو، پرسش و یادگیری در مورد آن ضروری است. اما برخی نکات دیگر با توجه به منابع متنی، اینترنتی و مقالات و... می‌تواند توسط خود فرد یاد گرفته شود که این نکات را می‌توان در عناوین زیر نام برد.

1 - خواندن دفترچه راهنما

یکی از ساده ترین و رایج ترین اشتباهات کاربران، نخواندن دفترچه راهنما قبل از شروع و اولین بار استفاده از دستگاه برقی است. متاسفانه بسیاری از افراد به غلط فکر می‌کنند ابزارهای برقی تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند و دفترچه راهنما نیز پر از نکات بدون فایده و حوصله سربر است؛ در حالیکه ابدا اینطور نیست! ریشه موارد زیادی از خراب شدن و تمام شدن زود هنگام عمر یک دستگاه برقی، ناشی از عدم توجه به نکات دفترچه راهنما بوده است. در دفترچه راهنما تمام موارد مربوط به مشخصات فنی، نحوه اسمبل و مونتاژ کردن دستگاه و لوازم همراه آن، بسیاری از پرسش های متداول، نکات مربوط به مشکلات عمومی، راه اندازی ابزار، موارد مربوط به استفاده درست و همچنین جدول اطلاعات، شارژینگ و تغذیه برق دستگاه و... درج شده است.

2 - مهار درست و استاندارد دستگاه در دستان کاربر

هر ابزار برقی با توجه به آموزش های داخل دفترچه راهنما و طبق تجارب و دانش فنی باید با نحوه صحیح در دستان کاربر قرار بگیرد. مدل های سلیقه ای و غیر اصولی منجر به فشار بیش از حد به دستگاه، صدمه دیدن قطعات و کم شدن عمر آن خواهد شد. بسیار دیده شده افراد به دلیل تجربه و سابقه کار تصور می‌کنند توان استفاده از دستگاه در شرایط متفرقه و غیر استاندارد را دارند. این موارد ضمن خطر و آسیب به کاربر، امکان کاهش عمر مفید ابزار برقی و ضررهای مالی را دارد. در این راستا می‌توان به چند مورد زیر اشاره کرد

• اره موتوری هنگام استارت و برشکاری نباید بین دوپا قرار بگیرد.
• هنگام سوراخکاری با دریل برقی باید پشت دستگاه قرار گرفت؛ یک دست روی پشت دریل بدنه و با یک دست دیگر از کنار باید کاملا دستگاه مهار شود.
• هرگز با دریل، فرز و تمام دستگاه های برش دهنده و دارای تیغ و صفحه برش نباید با یک دست کار کرد!
• آموزش نیروهای جدید و مبتدی نیز باید کاملا بر اساس اصول درست استفاده از هر دستگاه برقی انجام گیرد.

3 - تناسب صحیح دستگاه با کار

از جمله عوامل و اشتباهاتی که عمر دستگاه برقی را بسیار کم می‌کند استفاده از آن ابزار در موقعیت های متفرقه و نامربوط به آن است. به عنوان نمونه:

• دریل برقی مخصوص سوراخکاری یا پیچ بندی است، از یک دریل و یک سایز مته نباید برای گشاد کردن سوراخ ها بهره برد. بلکه بهتر است از مته سایز بزرگتر استفاده نمود.
• اره عمود بر و اره افقی بر برای سوراخ کردن گرد و در آوردن شکل دایره ای دقیق و کوچک مناسب نیست و بهتر است از مته های گردبر برای این کار استفاده کرد.
• از مینی فرز نمی‌توان توقع برش سنگین و در قطعات ضخیم و بزرگ را داشت.
• هر دریلی یک دامنه مهار سایز مته با طول های مشخص دارد. نباید بر روی یک دریل ساده کوچک یا متوسط، سایز مته بسیار بزرگ یا خیلی بلند نصب شود.
• و...

به طور کلی هیچ گاه از یک ابزار برقی با وظیفه مشخص برای کار دیگری نباید استفاده کرد! بجای این عمل، باید ابزار صحیح و مربوط به آن کار را تهیه کرد.

4 - استفاده از لوازم مصرفی استاندارد

هر ابزار برقی با یکسری لوازم جانبی و مصرفی لازم کار خواهد کرد. مثلا دریل با مته، اره گردبر با تیغه، فرز با صفحه برش و... کار می‌کنند. در هر پروسه کاری باید از قطعات استاندارد با کیفیت و تایید شده مناسب با دستگاه تان استفاده کنید. احتمالا هنگام خرید یک وسیله مصرفی برای دستگاه برقی خود از برخی فروشنده ها این جمله را شنیده اید: «ببر استفاده کن! بهش میخوره!»... همین نوع جملات و خرید یک قطعه مصرفی کم کیفیت و اشتباه، به سادگی ممکن است عمر دستگاه شما را تمام کند!

مثلا مدل و تیپ تیغه الماسه روی اره های گردبر باید کاملا با متریال و جنس قطعه کار هماهنگ باشد؛ نباید از یک تیغ اره چوب برای تمام اجسام استفاده کرد. از یک مته آهن نباید توقع برش چوب، دیوار و بتن داشت و همینطور برعکس. تمامی این مورد باعث فشار بیش از اندازه به دستگاه برقی می‌شود و عمر آن را کم می‌کند.

موضوع تناسب صحیح دستگاه با نوع کار در لوازم مصرفی ابزار برقی هم وجود دارد. مثلا صفحه آهن بر یا سنگ بر مینی و دستگاه فرز برای ساب زنی مناسب نیست و در مقابل، با دیسک ساب آهن و سنگ نباید برشکاری کرد. مته فلز، چوب و دیوار برای قطعه با جنس مربوط به آنها باید استفاده گردد. ضمنا توصیه می‌شود در دریل ها و ابزار های سوراخ کاری، در مواردی که قطر سوراخ زیاد است، ابتدا از مته های کوچکتر استفاده نمایید و بعد به سراغ مته های بزرگتر بروید. بطور مثال برای قطر 32 میلی متر بهتر است ابتدا از مته های کوچک 4، 8، 16 میلی متر و سپس 32 استفاده نمایید.

--- نکته مهم: به طور کلی هر قطعه و لوازم مصرفی ابزار برقی باید با قطعه کاری تناسب کامل داشته باشد.

5 - استفاده از لوازم جانبی همراه دستگاه

یکی از مهجور مانده ترین نکات هنگام کار با ابزار برقی، استفاده نکردن از لوازم جانبی داخل کارتن آنهاست. بسیاری از دستگاه های برقی برشی همراه خود دارای لوله خروجی گرد و غبار، گیره آویز، گیره نگهدارنده، محافط تیغه، خط کش و گونیا و این طور ملزومات هستند. این ابزارها برای کمک به استفاده درست از دستگاه و بهبود کار شخص طراحی شده‌اند. اما اکثر کاربران آنها را درون جعبه دستگاه برقی می‌اندازند و حتی وجودشان را فراموش می‌کنند. یادتان باشد که حتما از آنها در جای مورد نیاز خود استفاده کنید.

6 - عدم تغییر غیر استاندارد و دستکاری ابزار برقی

هرگز دستگاه برقی را برای هدف و استفاده دیگر دستکاری نکنید! برخی افراد فنی با برشکاری، کج کردن و تغییر دادن غیر اصولی قسمت های مختلفی چون تیغه، گیربکس یا بدنه دستگاه، می‌خواهند از آن وسیله برای کاری دیگر استفاده کنند. این کار کاملا اشتباه است!... چرا که عمر دستگاه کوتاه شده و هم احتمال تعمیر و درست کردن آن از بین می‌رود. مثلا:

• از مینی فرز و دستگاه سنگ فرز برای پولیش کاری استفاده نکنید.
• برای برش چوب بهتر است از اره های گردبر، عمودبر و افقی بر استفاده کنید؛ برخی صفحات فرز چوب بر در بازار مناسب برشکاری تمام چوب ها نیستند.
• از دریل برقی و دریل پیچگوشتی شارژی برای کارهای متفرقه هم زنی مواد استفاده نکنید چرا که براحتی به موتور آنها فشار مضاعف وارد می‌شود.
• مبدل هایی متنوعی که در بازار وجود دارند و در ظاهر ابزار شما را به یک دستگاه تبدیل می‌کنند (مثل پایه تبدیل مینی فرز و سنگ فرز به پروفیل بر / پایه تبدیل دریل به دریل ستونی و...) این موارد تنها برای برخی کارها و موقعیت های موقتی جوابگو خواهند بود. توقعی نداشته باشید که می‌تواند آن دستگاه را با یک مبدل و پایه، بطور دائم به دستگاهی دیگر تبدیل کرد.

روغن کاری و گریس کاری تقریبا در تمام ابزارهای برقی مورد نیاز است و یکی از مهمترین نکات در افزایش طول عمر ابزار آلات برقی به حساب می‌آید. برای این کار باید دقیقا طبق دفترچه راهنما و مشخصات فنی هر دستگاه برقی، در قسمت مورد نظر و مربوطه از ماده گریس و یا مایع روغن استاندارد و صحیح استفاده کرد. 

• روغن کاری ابزارهای برقی معمولا در قسمت گیربکس و قسمت کارگیر آنها انجام می‌شود. اکثر چرخ دنده های این محصولات گریس دارند و نیازی نیست که هر روز میزان این گریس را چک کرد. در دستگاه های روغنی اما روغن زودتر از گریس از بین می‌رود. اگر صدای شدید و خشن و یا تقه تقه شبیه بهم خوردن فلزات شنیدید، حتما گیربکس دستگاه را از لحاظ روغنی و گریس چک کنید.
• همیشه باید میزان گریس و روغن در محفظه گیربکس دستگاه های برقی به صورت دوره ای و چند ماهه چک شود. به عنوان نمونه، بتن کن ها دارای محفظه مخصوص و درب گریس و روغن هستند که می‌توان آنها را با گریس و روغن تایید شده کارخانه و سازنده شارژ کرد.
• برخی ابزارهای برقی نیز در قسمت کارگیر با روغن یا با اسپری های تمیز کننده بهتر کار می‌کنند. مثلا در بتن کن ها و چکش تخریب ها، بهتر است قسمت قلم گیر همیشه مرطوب و روغن زده باشد. یا برخی دریل ها با سه نظام آچاری و اتوماتیک برای روان تر بسته و باز شدن نیاز به روغن کاری و تمیزکاری با اسپری دارند تا گرد و غبار شیارهای سه نظام آنها تمیز شود.

بزرگترین مشکل در ابزارهای برقی تولید حرارت و گرماست. تقریبا تمام دستگاه ها در یک زمان مشخصی شروع به داغ کردن می‌کنند برای همین بهتر است این زمان استفاده را مدیریت کنید. معمولا شیفت کاری و مدت زمان کاار ممتد و همینطور استراحت ابزار در دفترچه راهنما نوشته می‌شود. اما برای هر دستگاهی که دارید بهتر از موارد زیر را در نظر داشته باشید:

• در بتن کن یا چکش تخریب بهتر است وزن زیادی به دستگاه اعمال نکنید چرا که باعث فشار بیش از حد به قطعات، بالا رفتن حرارت و درنتیجه فرسایش قطعات خواهد شد.
• در دریل برقی بهتر است برای سوراخ کردن یک سطح، بیشتر از چند دقیقه آنها را روشن نگه ندارید.
• پمپ های باد فندکی و برقی در هر بار روشن کردن یک بازه محدود حدود 15-20 دقیقه ای دارند. بعد از این مدت به دستگاه استراحت بدهید.
• شیفت کاری مینی فرز و فرز نباید بیشتر از 8 تا 10 دقیقه شود. بهتر است بعد از هر برش و هر 5 دقیقه ساب زدن، به دستگاه استراحت بدهید. 

بطور کلی هرگاه هنگام کار با دستگاه احساس گرمای زیاد در بدنه کردید، به ابزار استراحت بدهید. اگر این مدت بسیار کوتاه بود و ابزار برقی شما بسیار زود داغ می‌کند، احتمالا نیاز به سرویس و چک کردن قطعات آن دارید.

زمان سرویس دوره ای هر دستگاه برقی به میزان استفاده و نوع دستگاه برقی ربط دارد. اما همیشه بهتر است قبل رسیدن از به نقطه اوج استهلاک این کار را برای دستگاه تان انجام دهید. برخی تعمیرات، تعویض و سرویس های دوره ای مثل تعویض سه نظام، ذغال و... در اکثر اوقات توسط خود کاربر قابل انجام است؛ اما برای باقی کارها مثل تعویض بلبرینگ و دنده، گریس کاری و... باید از یک تکنسین کمک گرفت. حال این سوال مطرح است که چه زمانی برای چه دستگاه برقی باید کار سرویس توسط کاربر و یا نمایندگی تعمیرات مجاز انجام گیرد؟ تعمیر و سرویس دوره ای هر ابزار برقی چه زمانی است؟ در جواب باید گفت که برای برخی دستگاه‌ها می‌توان از علامت‌های زیر به عنوان راهنما کمک گرفت: 

• دریل و سنگ فرزی که به صدا افتاده است.
• اره عمودبری که تیغه را نگه نمی‌دارد یا کج می‌برد.
• اره دیسکی یا اره فارسی بری که دقیق نمی‌برد.
• دریلی که مته را نگه نمی‌دارد و یا دچار لنگی شده است.
• پمپ بادی که زود داغ می‌کند و یا به خوبی وسیله را باد نمی‌زند.
• کمپرسور بادی که خیلی زود مخزن آن خالی می‌شود و بطور مداوم و در مدت زمان کوتاه روشن می‌شود.
• مینی فرز یا سنگ فرزی که گیربکس آن با کمترین فشار داغ می‌کند یا صدا می‌دهد.
• هر ابزار برقی که در قسمت موتور دارای جرقه‌های شدید است.
• و...

این موارد همگی نشان از نیاز ابزار به بررسی، تعمیر و سرویس دوره ای دارند. تمام لوازم تعمیری و یدکی ابزارآلات برقی باید طبق برند دستگاه به صورت فابریک یا با لوازم تایید شده استاندارد جایگزین شوند. استفاده از لوازم یدکی متفرقه عمر دستگاه را کم خواهد کرد.

موضوع مهم بعدی برای افزایش طول عمر دستگاه های برقی نگهداری، جمع آوری و انبار کردن درست آنهاست. چند عامل و فاکتور محیطی و کاری برای رسیدن به این هدف وجود دارد:

رطوبت

بزرگترین دشمن ابزارآلات برقی رطوبت هوا یا مستقیم است. تماس آب و نمناک بودن سطوح یا دستگاه بدون شک به سیم پیچی داخلی و یا دنده ها و فلزات درونی و بیرونی گیربکس مثل تیغه، سه نظام و... آسیب خواهد زد. همیشه لوازم برقی را در جای خشک استفاده کرده و در جای بدون رطوبت نگهداری کنید.  

گرد و خاک

غبار و خاک های محیط کار یا حاصل از استفاده از دستگاه برقی نیز به ابزار صدمه می‌زند. همیشه به شیارهای خنک کننده هوای عبور روی بدنه دستگاه توجه داشتید باشد چرا که سنگریزه و خاک ممکن است از آن جا به داخل دستگاه رفته و به موتور و قطعات داخلی آسیب بزند.

ضمن اینکه برای دستگاه های سنباده، ساب، برش و... که خاک اره و گرد و غبار زیادی دارند، همیشه از کیسه ذرات و یا دستگاه مکنده خاک و جاروبرقی استفاده کنید.

جدا سازی

همیشه بعد از کار، قسمت های روغنی و وسیله های مرطوب را از دستگاه جدا کنید. قسمت های برقی و خشک را به صورت جداگانه در یک بخش و قسمت غیر خشک و یا آغشته به روغن را در بخش دیگر نگهداری کنید. اگر امکان جدا کردن این قطعات وجود ندارد، سیم و کابل را جمع کرده، بعد قسمت های روغنی را خشک کرده و سپس دستگاه را طوری قرار دهید که مواد نم دار به قسمت های برقی و نامربوط وارد نشوند.

تمیزکاری اصولی و درست ابزارهای برقی بعد از کار یکی از بخش های مهم افزایش عمر مفید آنهاست. اکثر ابزارهای برقی دارای شیارها، تیغه و... قسمت های زیر و مهمی هستند. دقت کنید که نباید برای پاکسازی آنها تنها به یک گردگیری ساده با پارچه روی بدنه بسنده کرد. هر دستگاهی نیازمند وقت گذاری و تمیزکاری دقیق است. 

• بهتر است بعد از اتمام کار یا پایان روز کاری ابزار های استفاده شده را با فشار باد تمیز کنید و گرد و خاک را از ابزار بزدایید و اگر نیاز به روغن کاری دارند حتما این کار را انجام دهید.
• همواره بدنه و دستگاه خود را قبل و بعد از کار با پارچه تمیز کنید. این کار به افزایش طول عمر ابزار برقی بسیار کمک می‌کند.
• نظافت را با یک دستمال مرطوب و مواد شوینده بسیار کم انجام دهید. از تماس رطوبت با قطعات داخلی دستگاه جلوگیری کنید.
• پدستگاه های برقی که در محیط های آلوده پر از گرد و خاک و یا محیط های کاری شیمیایی و سمی کار می‌کنند نیاز به مراقبت و توجه بیشتری دارند.

• دقت کنید ابزار هایی که به برق وصل هستند را حتما از برق جدا نمایید و هرگز برای بلند کردن و جابجایی از کابل آن استفاده ننمایید.
• سیم و کابل را همیشه بعد از کار جمع کنید و آن را روی زمین راه نکنید.
• در برخی شغل های با محیط بسیار گرم مثل کوره های کارخانه های آجر، شیشه سازی و... که با آتش و گرما سر کار دارند، دستگاه برقی بسیار زود داغ می‌شود! توصیه می‌شود این ابزارها قبل از شروع کار در این محیط ها در شرایط سرد نگهداری شوند. همچنین از چند دستگاه همزمان استفاده شود که به ابزار برقی فشاری نیاید.
• ابزار برقی مورد استفاده را قبل خاموش شدن و توقف کامل بر روی زمین نگذارید به این خاطر که جذب گرد و غبار را افزایش داده و عمر دستگاه را کاهش می دهد.

• قبل از شروع کار همیشه سلامت دستگاه خود را چک کنید؛ اگر کابل و سیم برق ایراد دارد آن را تعمیر یا تعویض کنید. همینطور بلبرینگ ها، ذغال و موتور دستگاه خود را قبل از کار تست کنید. مطمئن شوید که از هر نظر آماده و سالم است.
• اطمینان حاصل کنید که لوازم جانبی مثل گیره نگهدارنده، گیره آویز، محافظ تیغه و صفحه؛ تیغه گیر، مته گیر، کولت و... روی بدنه و قسمت های دستگاه به خوبی محکم باشند، چرا که هر نوع سقوط اتفاقی حین کار، به دستگاه آسیب زده و عمر آن را کم خواهد کرد.

همانطور که خواندید در این مقاله از نکات مهم برای افزایش طول عمر ابزارهای برقی گفتیم. اینکه چطور می توان با رعایت چند نکته ساده، مدت زمان بیشتری از دستگاه های برقی در خانه و کارگاه استفاده کرد. با رعایت این موارد گفته شده در طیف وسیعی از ابزارهای برقی، عمر مفید آنها بالاتر خواهد رفت و نیازی به هزینه اضافه و ضرر مالی نخواهد بود. اما به یاد داشته باشید که تنها توجه به این نکات کافی نیست! قبل از مراقبت اصلی و همیشگی از این ابزارها، ابتدا باید با توجه به برند و ساخت ابزارآلات برقی، مدل و محصولات با کیفیتی را تهیه کرد. برای این کار شما می‌توانید برای خرید ابزارهای برقی و شارژی در انواع مختلف و از برندهای معتبر و درجه یک ایرانی و خارجی به فروشگاه آنلاین ابزارمارکت مراجعه کنید. تمام عناوین و دستگاه‌ها در سایت تخصصی ابزارمارکت بصورت اورجینال و با ضمانت اصالت و سلامت کالا ارائه شده و در سریعترین زمان ممکن (در هر جایی از ایران) بدست شما خواهد رسید.