نحوه کار با الکترود های جوشکاری چگونه است؟
یکی از رایج‌ترین روش‌های جوشکاری که به تجهیزات کمی نیاز دارد و نسبت به سایر روش‌ها ساده‌تر است، جوشکاری الکترود نام دارد. در این نوع جوشکاری به منظورر مشتعل کردن یک قوس به یک مدار الکتریکی کامل نیاز است. در جوشکاری الکترود به منظور جوش دادن قطعات از انواع الکترود استفاده می‌شود. الکترودها در انواع مختلفی وجود دارند که هر کدام بر اساس ویژگی‌ها و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی برای جوشکاری سطوح مختلف مناسب هستند. همچنین تفاوت در الکترودها باعث شده که نحوه انجام جوشکاری با هر کدام از انواع الکترود متفاوت باشد. به همین دلیل افرادی که قصد دارند از این نوع جوشکاری استفاده کنند، باید با نحوه کار با هر کدام از انواع الکترود آشنایی داشته باشند.
مراحل انجام جوشکاری با الکترود چیست؟
همانطور که اشاره شد، جوشکاری الکترود یکی از ساده‌ترین و در عین حال محبوب‌ترین روش‌های جوشکاری به حساب می‌آید. به همین دلیل بسیاری از افراد برای ورود به حوزه جوشکاری، انجام جوشکاری به این روش را آموزش می‌بینند. در این روش جوشکاری مانند سایر روش‌ها مراحل مختلفی وجود دارد که باید به صورت دقیق و اصولی انجام شود تا نتیجه نهایی از بهترین و بالاترین کیفیت برخوردار باشد.
آماده‌سازی دستگاه جوش یا اینورتر
اولین و مهم‌ترین قدم برای شروع جوشکاری الکترود، آماده کردن دستگاه جوش است. برای این کار به یک اینورتر یا دستگاه جوش و دو عدد کابل نیاز است. به طور معمول روی دستگاه‌های جوش دو عدد سوکت تعبیه شده که یکی از آن‌ها برای قطب مثبت و دیگری برای قطب منفی است. برای اتصال کابل‌های به این دو قطب، باید کابل انبردار را به قطب مثبت و کابل گیره‌دار را به قطب منفی متصل کرد. پس از اتصال کابل‌ها دستگاه آماده بوده و می‌توان آن را برای شروع جوشکاری روشن کرد.
آماده‌سازی محل جوش
در این مرحله باید کابل گیره‌دار به سطح کار که معمولا آهن است، متصل شود. اتتصال سیم گیره به آهن باید به نحو صحیح انجام شود تا اتصال دستگاه به درستی برقرار شود. در این مرحله و پیش از شروع کار بهتر است که نوک سیم گیره را روی آهن تست کنید تا از عدم وجود لرزش در آن مطمئن شوید.
انتخاب الکترود مناسب
پس از اطمینان از اتصال گیره به سطح کار و روشن کردن دستگاه در این مرحله باید الکترود مناسب برای جوشکاری انتخاب شود. همانطور که اشاره شد الکترودهای جوشکاری در انواع مختلفی وجود دارند که با توجه به ویژگی‌ها و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی کاربرد متفاوتی دارند. در واقع جوشکار باید با توجه به نوع فلز و حجم جوشکاری بهترین الکترود را انتخاب کرده و مورد استفاده قرار دهد. به عنوان مثال برای خال‌جوش زدن روی سطح کار الکترودهای قطر 3 میلیمتر گزینه مناسب‌تری هستند.
انجام عملیات جوشکاری
در خصوص شروع عملیات جوشکاری الکترود باید به این موضوع اشاره کرد که در این روش جوشکاری برخورداری از اطلاعات و مهارت کافی در مورد نحوه صحیح جوشکاری با الکترود از اهمیت زیادی برخوردار است؛ زیرا در صورتی که در این روش تکنیک‌های جوشکاری رعایت نشود، امکان به وجود آمدن چالش و خسارت‌های سنگین وجود دارد. به عنوان مثال یکی از تکنیک‌های جوشکاری الکترود تعیین کردن فاصله مناسب انبر تا محل جوش است؛ زیرا در صورتی که انبر بیش از حد به محل جوش نزدیک شود، باعث چسبیدن الکترود به سطح کار شده و این احتمال وجود دارد که باعث سوختن دستگاه شود. از طرف دیگر اگر فاصله بیش از حد باشد، نتیجه کار ذوب شدن الکترود و پاشیده شدن سطح آهن خواهد بود.
نحوه کار با الکترودهای مختلف چگونه است؟
همانطور که اشاره شد در جوشکاری الکترود با توجه به نوع فلز و حجم جوشکاری از یک نوع الکترود استفاده می‌شود. در خصوص الکترودهای جوشکاری باید به این موضوع اشاره کرد که نحوه کار کردن و جوشکاری کردن با هر کدام از انواع آن‌ها متفاوت خواهد بود. در واقع در صورتی که جوشکار می‌خواهد نتیجه کار از کیفیت و دقت بالایی برخوردار باشد باید با نحوه کار با انواع الکترودها آشنایی داشته و آگاه باشد که از چه روشی برای کدام نوع الکترود باید استفاده کند. به همین دلیل در ادامه با نحوه کار با برخی از رایج‌ترین الکترودهای جوشکاری آشنا می‌شویم.
الکترود جوشکاری 6013 (E6013)
یکی از پرکاربردترین انواع الکترود جوشکاری است که در دسته الکترودهای روتیلی قرار می‌گیرد. الکترود 6013 دارای پوشش نرمی است که باعث می‌شود جوش یکنواخت ایجاد کرده و همچنین سرعت و کیفیت کار نیز افزایش پیدا کند. قابلیت ذوب سریع و ایجاد جوش بدون ترک و حفره از ویژگی‌های مهم E6013 است. در مورد نحوه کار با این الکترود باید گفت که از روش جوش سربالا باید استفاده کرد.
جوشکاری سربالا روشی است که در آن فرایند جوش دادن فلز به صورت عمودی و از بالا به پایین انجام می‌شود؛ به همین دلیل بهترین روش برای جوش دادن قطعاتی است که موقعیت عمودی دارند. این روش به دلیل تأثیر جاذبه بر حوضچه جوش به مهارت زیادی نیاز دارد. به همین دلیل استفادده از E6013 به افزایش مهارت به منظور کنترل دقیق کمک می‌کند. از این روش بیشتر در پروژه‌های ساختمانی که به جوش مقاوم نیاز است، استفاده می‌شود.
الکترود جوشکاری 7018 (E7018)
یکی دیگر از رایج‌ترین الکترودهای مورد استفاده برای جوشکاری است که از نوع پوشش‌دار بوده و به دلیل پایین بودن خاصیت قلیایی و هیدروژن، می‌تواند جوش‌های مقاوم و قوی ایجاد کند. به همین دلیل از این الکترود برای جوشکاری سطوح فولادهای کربنی و آلیاژی که مقاومت بالایی دارند استفاده می‌شود.
الکترودهای 7018 در ولتاژ‌های پایین به خوبی کار می‌کنند. در هنگام جوشکاری با این الکترود باید توجه کرد که زاویه نسبت به سطح فلز بین 10 تا 30 درجه باشد؛ در صورتی که زاویه به خوبی رعایت شود می‌توان حوضچه جوش را کنترل کرده و از تشکیل حباب جلوگیری کرد. در زمان جوشکاری با این الکترود باید حرکت پیوسته و آهسته روی سطح با فاصله مناسب را رعایت کرد تا جوش یکنواخت و مقاوم ایجاد شود.
الکترود جوشکاری 6018 (E6018)
E6018 یکی از پرکاربردترین انواع الکترود است که از نوع قلیایی با پوشش کنترل شده آهن است؛ به همین دلیل بهترین انتخاب برای فلزاتی است که در برابر بارهای دینامیکی قرار دارند. جوش این الکترود استحکام کششی بالایی دارد و به همین دلیل در کارخانه‌ها، ماشین‌آلات و تجهیزات که تحت بار دینامیکی هستند و همچنین پوسته‌های مبدل در صنعت فولاد مورد استفاده قرار می‌گیرد. فسفر، گوگرد، سیلیکون، منگنز و کرین از عناصر تشکیل دهنده این الکترود هستند. در مورد نحوه کار با E6018 باید گفت که از انواع روش جوش سربالا، تخت، گوشه، افقی و... می‌توان استفاده کرد.
الکترود جوشکاری 6010 (E6010)
از دیگر الکترودهای متداول در جوشکاری به حساب می‌آید که به دلیل وجود سلولز در ترکیب پوشش آن در دسته الکترودهای سلولزی قرار می‌گیرد؛ جذب رطوبت کم و خاصیت آتش‌زایی باعث شده که برای جوشکاری فولادهای دارای کربن کم یا متوسط از این الکترود استفاده شود. جوشکاری بدنه کشتی، اسکلت فلزی ساختمان‌ها و پل‌ها، بدنه مخازن و انواع لوله و اتصالات از کاربردهای E6010 است. اجرای جوش با استفاده از این الکترود به مهارت بالایی نیاز داشته و می‌توان برای جوش در حالات افقی (تخت) و عمودی از آن استفاده کرد.
الکترود جوشکاری 7024 (E7024)
E7024 در دسته الکترودهای روتیلی قرار می‌گیرد که دارای روکش ضخیم بوده و بهترین گزینه برای جوشکاری فولادهای نرم و فولادهای کم آلیاژ است. از مهم‌ترین ویژگی‌های این الکترود می‌توان به قوس پایدار، جوشکاری آسان، نفوذ عمیق، حوضچه جوش صاف، مقاومت کششی بالا، مقاومت در برابر ضربه و خوردگی، راندمان بالا و قابلیت پر کردن سریع اشاره کرد.
از این الکترود می‌توان در تمام حالا جوشکاری استفاده کرد با این شرط که زاویه آن با سطح 15 تا 30 درجه بوده و از حرکت زیگزاگی برای جوش استفاده کرد. از مهم‌ترین موارد کاربرد E7024 می‌توان به جوشکاری ورق‌های فولادی، لوله‌های فولادی، سازه‌های فلزی پل‌ها و ساختمان‌ها، مخازن تحت فشار، دیگ‌های بخار و مقطع حجیم (ساخت سوله) اشاره کرد.
کلام آخر در مورد نحوه کار با الکترودهای جوشکاری
جوشکاری الکترود یکی از ساده‌ترین و رایج‌ترین روش‌های جوشکاری به حساب می‌آید که برای جوش دادن فلزات مختلف در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش جوشکاری از انواع الکترود استفاده می‌شود که هر کدام از این الکترودها به دلیل برخورداری از خواص فیزیکی و شیمیایی متفاوت، باید به روش خاصی مورد استفاده قرار گرفته و کاربرد متفاوتی دارند. به همین دلیل افرادی که از این نوع جوشکاری استفاده می‌کنند باید شناخت و آگاهی کافی نسبت به انواع الکترودها و روش کار با آن‌ها داشته و بر اساس نوع فلز و حجم جوشکاری بهترین نوع الکترود را انتخاب کرده و مورد استفاده قرار دهند.
