آموزش تعویض مته دریل با چند حرکت ساده + ویدئوی آموزشی

مته دریل یک ابزار مصرفی برای انواع سوراخکاری است. این وسیله اگر چه قدرت و کارایی بالایی دارد، اما در صورت استفاده نادرست، دچار آسیب و شکستگی خواهد شد. یکی از دلایل اصلی شکستن مته دریل قبل از تمام شدن آن، به نحوه تعویض مته دریل مرتبط است. برای اینکه مته ها به خوبی روی هر نوع دریل ساده و چکشی با سه نظام آچاری یا سه نظام اتوماتیک کار کنند، ضمن داشتن کیفیت بالا و مواد مرغوب، باید به شیوه صحیحی روی دریل‌ها نصب شوند.

دوست دارید مثل یک استاد کار و تعمیرکار حرفه ای مته دریل را به سرعت عوض کنید؟ مته های شما بعد از بستن روی سه نظام دریل لنگی دارند؟ مته دریل در جای صحیح خود قرار نمی‌گیرد؟ با این مطلب آموزشی از ابزار مارکت همراه باشید تا در مورد روش تعویض مته دریل به صورت استاندارد و دقیق صحبت کنیم.

مراحل تعویض مته در دریل سه نظام آچار خور و اتوماتیک

هر چقدر سایز و قطر مته کوچکتر باشد، در صورت بستن مته روی دریل به شیوه غلط، امکان شکستن آن در کار بیشتر است. ضمن اینکه مته چوب، مته فلز و مته دیوار و الماسه، با توجه به جنس قطعه‌ی کار و نصب اشتباه مته روی دریل، خطر شکستن دارند. برای همین، یادگیری و آموزش تعویض مته دریل برای هر کاربر مبتدی و خانگی و کاربران حرفه ای و با تجربه یک نیاز و الزام است. به صورت کلی 2 مدل سه نظام روی انواع دریل وجود دارد:

• سه نظام آچاری یا آچار خور
• سه نظام اتوماتیک یا سه نظام خودکار

روش نصب و تعویض مته روی هر دو این سه نظام ها تا حدی شبیه به هم است اما تفاوت‌های کوچکی دارد که در ادامه اشاره خواهیم کرد.

تعویض مته سه نظام آچاری

سه نظام آچار خور یک مدل تمام فلزی است که امروزه بیشتر روی دریل های برقی و سنگین خانگی، کارگاهی و یا دریل های ستونی دیده می‌شود. این نوع سه نظام از دو تکه و 2 قسمت، یعنی یک پایه بیرونی و یک قسمت مته گیر ساخته شده و به همراه خود یک آچار مخصوص دارد. قسمت مته گیر دارای 3 فک داخلی است که مته در درون آن جای می‌گیرد؛ و پایه بیرونی سه نظام نیز یک بخش دندانه دار بوده که دارای 3 سوراخ گرد است و آچار روی آنها قرار می‌گیرد.

برای نصب مته دریل در سه نظام ابتدا باید فک‌های داخلی را تا اندازه‌ی بزرگتر از قطر مته مورد نظر باز کنید. برای این کار، اگر سه نظام نیمه باز بود، براحتی قسمت پایه را با دست به سمت خلاف ساعتگرد بچرخانید تا فک های داخلی به اندازه مورد نیاز و طوری که مته براحتی و آزادانه در داخل سه نظام برود، باز شوند.

اگر سه نظام آچاری سفت و محکم بود، برای باز و بست آن باید از آچار مخصوص کمک گرفت. ضمنا برای افزایش سرعت باز کردن و بستن فک های داخلی سه نظام، می‌توانید از موتور خود دستگاه دریل هم استفاده کنید. برای این کار، ابتدا قسمت پایه را با دست محکم نگه داشته، سپس با کلید و سوییچ دریل (با سرعت پایین موتور و دقت کامل) دستگاه را به سمت چپگرد یا راستگرد روشن کنید. با توجه به جهت چرخش، سه نظام بسته یا باز می‌شود. بعد از باز شدن کامل 3 فک داخلی، مته را در داخل آن قرار دهید.

مهمترین نکته در آموزش تعویض مته دریل این است که مته باید دقیقا در مرکز سه نظام قرار گیرد! 

با رعایت این نکته مهم بالا، بعد از گذاشتن مته در سر جای خود، با سرعت کم و آرام آرام شروع به بستن سه نظام کنید. وقتی فک‌ها به صورت نسبی مته را به خوبی گرفت و دیگر نیروی دست امکان چرخاندن سه نظام را نداشت، حال باید از آچار سه نظام استفاده کرد.

در این مرحله، آچار مخصوص سه نظام را روی یکی از 3 سوراخ قرار دهید. دندانه های آچار را با دندانه‌های سه نظام آچارخور هماهنگ کنید، سپس (در حالیکه با دست دیگر دستگاه را به خوبی مهار کرده‌اید) اقدام به چرخاندن پایه بیرونی و دندانه دار سه نظام با کمک آچار کنید. آچار را به سمت ساعتگرد بچرخانید تا مته سفت شود. این مرحله نیروی زیادی می‌خواهد و دستگاه و قسمت مته گیر باید کاملا مهار شده باشند. آچار را به سمتی بچرخانید که 3 محور داخلی سه نظام هر بیشتر محکم شوند؛ در این مرحله ممکن است سه نظام تنها به اندازه چند میلی متر بچرخد و جابجا شدن آن خیلی به چشم نیاید، اما همین چند میلی متر سبب استحکام کامل مته در سه نظام خواهد شد.

برای باز کردن مته، دقیقا باید خلاف جهت گردش همین مرحله را انجام داد. اما ممکن است یک سه نظام بعد از سوراخکاری به دلیل گرد و خاک، براده و... بسیار سفت شده باشد و با آچار براحتی باز نگردد. برای حل این مشکل، قبل از باز کردن سه نظام، باید از روغن، اسپری های تمیز کننده و روان کننده، تفنگ باد پاش و... برای تمیز کردن آن استفاده کرد. هرگز از آب برای تمیز کردن سه نظام استفاده نکنید!

تعویض مته دریل سه نظام اتوماتیک

روش تعویض مته دریل بدون آچار بیشتر در سه نظام های خودکار استفاده می‌گردد. سه نظام اتوماتیک یک وسیله با بدنه فلزی یا پلاستیکی یک تکه یا 2 تکه است که دارای سه فک داخلی فولادی بوده اما برخلاف مدل آچاری، بر روی بیرون بدنه خود هیچ دندانه و سوراخی ندارد و از آچار نیز بی نیاز است.

نکات و مراحل فنی تعویض مته در دریل اتوماتیک تا حد زیادی شبیه به نوع آچاری است؛ به این معنا که در این مدل هم ابتدا سه نظام باید کامل باز شود و مته نیز باید در مرکز سه نظام قرار بگیرد. اما از آنجا که در این مدل، هیچ آچاری وجود ندارد، روش باز و بست فقط با نیروی دست یا خود دریل انجام می‌شود.

برای نصب مته در سه نظام خودکار، بعد از باز کردن و قرار دادن مته در مرکز، با چرخاندن پایه پایینی یا بدنه بیرونی سه نظام، فک های داخلی را به هم نزدیک کنید تا مته به طور موقت سفت و ثابت شود. در مرحله بعد:

• اگر سه نظام از نوع 2 تکه بود، قسمت پایه آن را با یک دست محک گرفته، و قسمت بالایی را با دست دیگر بچرخانید.
• اگر سه نظام اتوماتیک از نوع یک تکه بود، تنها با چرخاندن لایه بیرونی، فک ها سفت خواهند شد.

در این مدل سه نظام ها معمولا بعد از سفت کردن آن، چند صدای کلیک و تقه داخلی و جغجغه ای به نشانه‌ی سفت شدن مته گیر شنیده خواهد شد. توصیه می‌شود بعد از شنیدن این صدا، از سفت کردن بیشتر سه نظام اتوماتیک خودداری کنید.

برای باز کردن سه نظام اتوماتیک هم، باید خلاف جهت بستن، آن را چرخاند؛ اما مثل مدل آچاری، ممکن است به دلیل گیر کردن براده یا گرد و غبار، مته گیر بسیار سفت شده باشد. برای حل این موضوع، باید با کمک روغن، اسپری تمیز کننده و یا فشار باد، ابتدا سه نظام را تمیز کرده و سپس آن را باز کرد. گاهی اوقات برای باز کردن یک سه نظام خودکار و بیش از اندازه سفت شده و به اصطلاح جامپ کرده، حتی به گیره رومیزی، انبر قفلی و روش های کارگاهی جهت باز کردن و تعمیر آن نیاز است.

در هر دو حالت باز کردن و بستن مته در سه نظام اتوماتیک، می‌توان از نیروی موتور دستگاه هم استفاده کرد، اما هنگام چرخاندن دریل برای سفت کردن مته، باید مراقب بود که به سه نظام آسیبی وارد نشود.

ویدیوی آموزش تعویض مته در دریل برقی و شارژی

در این مطلب از روش های نصب و تعویض مته در دریل برقی و شارژی گفتیم. همانطور که می‌بینید نصب مته در سه نظام اتوماتیک و آچاری باهم کمی تفاوت دارد، برای همین با توجه به نوع دستگاه، باید در بستن مته روی دریل کاملا دقت کرد.

شما می‌توانید برای خرید سه نظام در انواع مختلف آچار خور و اتوماتیک از برندهای مختلف و در سایز بندی گوناگون به فروشگاه آنلاین ابزار مارکت مراجعه کرده و برای تمام دریل های برقی و شارژی، مدل سه نظام با کیفیت و استاندارد خود را تهیه کنید.