معرفی دستگاه جوش تفنگی: از نحوه کار تا انتخاب بهترین مدل

دستگاه جوشکاری تفنگی به انگلیسی Welder Gun که گاهی به آن اینورتر جوش تفنگی یا Handheld Welder هم می‌گویند، یک دستگاه جوش کوچک با قطعاتی شبیه و مشترک به تمام اینورترهاست با این تفاوت که انبر جوش ندارد! این ابزار شبیه به یک دریل یا سشوار صنعتی طراحی شده و به دلیل ظاهر جذاب خود، باعث شده تا بسیاری از جوشکاران خانگی و صنعتی به آن توجه کنند. در دستگاه جوش تفنگی، الکترود مصرفی بجای انبر، بر روی سر خروجی تفنگ نصب می‌شود و قوس جوشکاری را ایجاد می‌کند. این محصول به دلیل داشتن ابعاد جمع و جور، کارآیی و نگهداری ساده و راحتی دارد. 

تفنگ جوش اینورتری از جمله ابداعات جدید در صنعت جوشکاری در جهان است که اغلب با تکنولوژی سوییچینگ IGBT و با جوش کیفیت بالا و در مدل‌هایی با ماکزیمم جریان خروجی بین 100 تا 400 آمپر ساخته می‌شود. دستگاه جوش تفنگی به هدف کارایی بالاتر، جوشکاری با کیفیت و بدون دردسر، سبک بودن و کار راحت‌تر طراحی شده تا مشکل وزن سنگین دستگاه های جوش معمولی را هر چه بیشتر حل کند.

همه می‌دانیم که اینورتر جوش الکترودی دارای 2 قطب خروجی «مثبت +» و «منفی –» بوده و کانکتور کابل و انبر اتصال و انبر جوش دستگاه به این دو قطب دستگاه وصل می‌شود. این مکانیزم در اینورتر تفنگی جوش هم به کار رفته، با این تفاوت که در این ابزار تنها کابل و انبر اتصال وجود دارد. این کابل و انبر در نوع تفنگی به قطب منفی در زیر دسته وصل می‌شود. قطب مثبت دستگاه نیز، در واقع خروجی اصلی لوله تفنگ و بدون داشتن انبر است؛ به طوری که الکترود مستقیم به آن وصل می‌شود. به عبارت بهتر، برای قطب مثبت، سیم و انبر جوش جداگانه وجود ندارد، بلکه در قسمت سر تفنگ، یک مبدل الکترود گیر قرار داده شده که الکترود روی آن پیچ شده، و سپس آن مبدل در قسمت الکترودگیر نوک خروجی تفنگ قرار می‌گیرد.

ابتدا کابل برق دستگاه به پریز متصل می‌شود؛ بعد، انبر اتصال و کابل آن به قطب منفی زیر دسته وصل شده و سپس الکترود مصرفی در جایگاه مخصوص خود و سر تفنگ نصب می‌گردد. وقتی دستگاه روشن شد، به کمک کلید دیمر تنظیم کننده جریان، آمپر خروجی مناسب و دلخواه کاربر برای جوش انواع فلزات انتخاب می‌شود. با اتصال انبر منفی به پایه قطعه کاری و سپس نزدیک کردن نوک الکترود دستگاه به قطعه، با مکانیزمی کاملا شبیه به یک اینورتر معمولی، عمل جوشکاری قوسی انجام می‌گیرد.

اگر چه این دستگاه‌ها جدید هستند و از لحاظ ویژگی‌های فنی و امکانات تا حدی مشابه یک اینورتر خواهند بود، اما دقت کنید که قویترین دستگاه جوش تفنگی هم نسبت به اینورترهای مخصوص جوشکاری MMA همرده در هنگام خروجی گرفتن کمی ضعیف‌تر هستند. به طور کلی چند مشخصه اصلی در یک اینورتر تفنگی جوشکاری مهم است که با یک اینورتر معمولی کمی تفاوت خواهد داشت و فرق اینورتر جوشکاری معمولی و دستگاه جوش تفنگی در جدول زیر دیده می‌شود.

هر چند که این ابزارها در مقایسه با اینورترهای بزرگ خانگی و یا دستگاه های صنعتی از قدرت خروجی کمتری برخوردار هستند، اما با توجه به جدول بالا و داشتن وزن کم و ابعاد کاملا جمع و جور، در بسیاری از کاربری‌ها و موقعیت‌های جوشکاری مفید خواهند بود. به طور کلی در هر شرایطی که به دلیل ارتفاع، شرایط سخت، نقاط غیر قابل دسترس و... امکان بردن اینورتر یا ترانس جوشکاری به محل نباشد و دستگاه تفنگی جوش گزینه بهتری باشد، داشتن آن پیشنهاد می‌گردد. از جمله کاربردهای دستگاه جوشکاری تفنگی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تمام جوشکاری‌های خانگی و کوچک کارگاهی
• جوشکاری سریع و فوری (بدون داشتن مشکلات برپا کردن و آماده کردن اتصالات دستگاه)
• جوشکاری در موقعیت های تنگ و دشوار در برخی کارها و صنایع (هوایی، ساختمان سازی و...)

تمام این گروه محصولات تقریبا شبیه به هم هستند و شاید به دلیل برند سازنده، تفاوت‌های ظاهری ریز و درشتی داشته باشند اما اصلی ترین دسته بندی و انواع دستگاه اینورتر جوش تفنگی بر اساس منبع انرژی آن شکل می‌گیرد.

دستگاه جوش تفنگی برقی

این مدل با برق شهر کار کرده و دارای یک کابل بلند 2 متری یا بیشتر با دو شاخه برای اتصال به پریز برق 220 ولت است. قدرت آن نسبت به ماکزیمم آمپر دستگاه بالا بوده و می‌تواند در موقعیت‌های مختلف جوشکاری سودمند باشد.

دستگاه جوش تفنگی گازی

نوع دیگر، دستگاه تفنگ جوشکاری گازی یا نقطه ای به انگلیسی Spot Weld Gun است که انرژی خود را از یک منبع گاز یا یک کپسول گاز می‌گیرد. این مدل‌ها که به شعله افکن هم معروف هستند، به جای ایجاد جرقه از یک حرارت و شعله در نوک خود استفاده می‌کنند. تفنگ گازی جوشکاری در کارهای اتصال دقیق فلزات حساس و ظریف مثل مس، طلا، نقره یا فزات سخت مثل استیل و فولاد و... کاربرد دارد و سایز و مدل نازل خروجی آن بنا به احتیاج کاربر می‌تواند تغییر کند.

مزایای اینورتر جوش تفنگی

نقاط قوت این گروه ابزار بسیار زیاد است. از مزایای دستگاه جوش تفنگی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• جابجایی راحت تر

به دلیل وزن سبک تر، حمل و جابجایی مدل تفنگی بسیار راحت تر از اینورترهای معمولی است.

• جوشکاری سریع

در هر بار استفاده از اینورتر تفنگی جوش نیازی نیست که آن را از نو و کامل برپا کرده و فرآیند وصل کردن تمام اتصالات و کابل‌ها را انجام داد. بلکه می‌توان آن را آماده به کار نگه داشت و هر دفعه تنها با زدن دوشاخه به برق و نصب الکترود، به انجام جوشکاری پرداخت.

• در دست و پا نبودن

هنگام کار با این دستگاه، برخلاف اینورترها، دیگر خبری از زیر دست و پا بودن کنسول و بدنه اصلی دستگاه یا سیم های بلند آن روی زمین نخواهد بود.

• نگهداری و انبارداری

ابعاد جمع و جور اینورتر تفنگی باعث می‌شود تا نگهداشتن دستگاه آسان باشد. فضای کوچکی را اشغال می‌کند و نیازی نیست تا آنها را به انبار و یک مکان مخصوص برد. بلکه مثل یک دریل، می‌توان دستگاه را در گوشه خانه و کارگاه نگه داشت.  

• عدم مشکل داغ شدن انبر جوش

یکی از مشکلات در کار با اینورترهای معمولی و بزرگ، داغ شدن بیش از حد انبر جوش آنهاست؛ در دستگاه تفنگی جوشکاری، به دلیل عدم وجود انبر، این مورد حل شده است.

• کاربری ساده و راحت

کار کردن با این گروه ابزار بسیار آسان بوده و برخلاف برخی اینورترها، هیچ پیچیدگی و سختی ندارد؛ تمام افراد تازه کار در خانه و کارگاه تا افراد حرفه‌ای بدون هیچ مشکلی می‌توانند عمل جوشکاری را با این ابزار انجام دهند.

ضمن اینکه ایمنی دستگاه جوش تفنگی به مراتب بسیار بالاتر از یک اینورتر جوشکاری است.

معایب اینورتر جوش تفنگی

اما در کنار تمام این مزایا، برخی نقاط منفی هم در بین مدل‌های دستگاه جوش تفنگی دیده می‌شود.

• خستگی کاربر

اگر چه دستگاه تفنگی جوش از یک دستگاه اینورتر معمولی سبک تر است، اما وزن آن در مقایسه با انبر جوش در اینورترها بسیار سنگین‌تر به حساب می‌آید. به دلیل همین سنگینی، معمولا کار خیلی طولانی با این گروه ابزار امکان پذیر نیست و موجب خسته شدن دست کاربر می‌شود.

• زمان کاری

زمان کارکرد در این تفنگ‌ها محدودتر از اینورترهای قویتر جوشکاری است. به دلیل داشتن فن خنک کننده کوچکتر از اینورترها در این دستگاه‌های تفنگی، افزایش حرارت در کار ممتد سریعتر اتفاق می‌افتد. در نتیجه چرخه کاری آنها پایین‌تر بوده و خصوصا در آمپراژ بالاتر، باعث می‌شود دستگاه جوش تفنگی زودتر داغ کند.

• خطر پاشش ذرات جوش به دستگاه

از آنجا که در این مدل ابزار، بجای انبر جوش، خود دستگاه هنگام جوشکاری به محدوده کار و قطعه نزدیک است، امکان پاشیدن ذرات و جرقه های جوش و الکترود به روی دستگاه و آسیب زدن به آن وجود دارد.

• محدودیت کاربری

این تفنگ‌های جوش برای کار سنگین و اتصال دو فلز قوی و بسیار ضخیم مناسب نیستند و معمولا برای جوشکاری صنعتی و کارگاهی توصیه نمی‌شوند. ضمن اینکه قطر و سایز بزرگ الکترودها برای کار با آنها چندان مناسب نیست و در بهترین حالت بهتر از از الکترود با قطر بزرگتر از 3 میلی متر استفاده نشود.

برای خرید اینورتر جوش تفنگی لازم است که ابتدا به نیازمندی خود، سپس به چند فاکتور یعنی کیفیت، مشخصات فنی و امکانات ویژه دستگاه نگاه کنید. اگر تنها برای کارهای کوچک و موقتی جوشکاری بدون نیاز همیشگی و روزمره به یک دستگاه جوش نیاز دارید، انتخاب آنها توصیه می‌شود. برای خرید بهترین دستگاه جوش تفنگی دقت کنید که:

- عدد ماکزیمم آمپراژ آن چندان پایین نباشد.

- جنس انبر اتصال مرغوب بوده و مبدل الکترود گیر نیز از جنس 100 درصد مسی باشد.

- کابل برق و کابل اتصال تا جای ممکن بلند و ضخیم باشد.

- دیوتی سایکل و چرخه کاری آن بالا باشد.

- وزن بیش از حد سنگین و اضافه نداشته باشد.

- تمام اتصالات براحتی نصب و جدا شوند.

- برخی از مدل‌های دستگاه تفنگ جوشکاری دارای امکان ویژه نصب انبر جوش و کابل هم هستند؛ به این صورت که در قسمت سری تفنگ آنها می‌توان یک مبدل کابل جوش و انبر متصل کرد. این مشخصه به کاربردهای بیشتر دستگاه کمک می‌کند.

- ضمانت و گارانتی رسمی شرکتی داشته باشد.

شما می‌توانید برای خرید اینورتر جوشکاری در انواع مختلف تفنگی مثل اینورتر جوشکاری تفنگی وینر 130 آمپر مدل 1011 و معمولی از برندها خارجی و ایرانی به فروشگاه آنلاین ابزار مارکت مراجعه کنید. در این سایت تخصصی با پشتیبانی و مشاوره فنی رایگان می‌توانید به انتخاب صحیح خود برسید و دستگاه را با ضمانت اصالت کالا و گارانتی اصلی درب محل دریافت کنید.