پیستوله برقی بهتر است یا پیستوله بادی؟

پیستوله رنگ پاش چه نوع بادی باشد و چه برقی، جزو یکی از محبوب‌ترین ابزارهای حرفه‌ای برای رنگ‌آمیزی به شمار می‌آید. بدیهی‌ترین تفاوت آنها تغذیه دستگاه است که پیستوله رنگ برقی مجهز به موتور الکتریکی با توان بر اساس وات بوده و با انرژی برق یا باتری (در پیستوله های شارژی) کار می‌کند؛ و پیستوله بادی نیز با یک موتور داخلی و به کمک تغذیه انرژی باد توسط یک پمپ و کمپرسور هوا و بر اساس واحد فشار باد (بار یا PSI) کار می‌کند. پیستوله بادی بنا به دلایلی که در ادامه گفته خواهد شد، در بازار کشور محبوبیت و فروش بالاتری نسبت به پیستوله برقی دارد. اما این بدین معنا نیست که پیستوله بادی قابلیت‌های فنی بالاتری نسبت به پیستوله برقی داشته باشد چرا که نوع برقی و شارژی نیز ابزارهای مناسبی هستند.

در واقع در پاسخ به این سوال که پیستوله برقی بهتر است یا پیستوله بادی؟ باید گفت که نوع کار و شرایط موجود، جنس قطعه کار، میزان دقت و حساسیت، ساعات شیفت کاری، قدرت و میزان پاشش و رنگ خروجی و... بسیار اهمیت دارد؛ چرا که در صورت انتخاب درست، نتیجه نهایی کار در هر دو دستگاه مطلوب خواهد بود.

نوع پروژه رنگ‌آمیزی و مکان اجرای آن می‌تواند روی روش حمل و نقل و جابجایی این دو دستگاه تاثیر بگذارد. به صورت کلی رنگ‌کاری در دو مکان زیر انجام می‌گیرد:

• کارگاه رنگ و خطوط تولید:

یکی از اصلی‌ترین تفاوت پیستوله برقی با پیستوله بادی مکان اجرای رنگ‌آمیزی است. در صورتی که کار رنگ را در محیط کارگاهی انجام می‌دهید، پیشنهاد می‌شود که حتما از پیستوله بادی استفاده کنید. به این دلیل که تمامی مراحل رنگ در کارگاه انجام می‌گیرد؛ در نتیجه دیگر نیازی به جابجایی پیستوله بادی و تجهیزات سنگین آن نخواهید داشت و پیستوله بادی معمولا در کاربری طولانی، خطوط تولید در کارخانه و خط نقاشی و رنگ خودرو، وسایل و... گزینه مناسب تری است. هنگام کار با یک پیستوله بادی حین رنگ آمیزی در یک کارگاه و کارخانه، تنها کافی است تا خود گان پیستوله و شلنگ را جابجا کنید و در اکثر مواقع نیازی جابجایی کمپرسور هوا نیست. بهتر است شلنگ خریداری شده بلند و استاندارد باشد و بر اساس مواد موجود در محیط جنس لاستیکی و یا فلزی تهیه گردد.

• پروژه خانگی و عمومی:

اگر برای انجام رنگ‌آمیزی مجبور هستید که به خارج از محیط کارگاهی خود بروید یا در خانه و محل های عمومی کار کنید، می‌توانید از هر دو نوع پیستوله برای کار خود استفاده کنید. اما ممکن است این سوال نیز برای شما پیش بیاید که در چنین شرایطی پیستوله برقی بهتر است یا پیستوله بادی ؟

در پاسخ به این سوال باید بگوییم که انتخاب پیستوله بادی یا برقی در خانه بستگی به میزان استفاده شما دارد. اگر پروژه های نقاشی شما بسیار محدود و شمار کمی دارد نیازی نیست که حتما پیستوله بادی تهیه شود چرا که در آن صورت برای کمپرسور نیز باید هزینه کرد. در این حالت یک پیستوله برقی نیست کفایت خواهد کرد. ازطرف دیگر، برای حمل پیستوله بادی نیاز دارید تا علاوه بر خود دستگاه، تجهیزات مربوط به آن مانند کمپرسور هوا را نیز به محل پروژه ببرید؛ بنابراین اگر کار رنگ‌آمیزی در خانه و محیط بیرونی در بین طبقات یک ساختمان باشد، حمل و نقل و جابجایی تجهیزات مربوط به پیستوله بادی کار بسیار دشواری خواهد بود. در چنین شرایطی بهتر است پیستوله برقی را جایگزین پیستوله بادی کنید.

پیستوله برقی و بادی از لحاظ تغییر تنظیمات و شرایط پاشش با یکدیگر تفاوت‌های مشخص و بزرگی دارند. به عنوان مثال در پیستوله برقی امکان تغییر تنظیمات در مقایسه با پیستوله بادی بسیار کمتر است. پیستوله برقی یک موتور با توان تا ماکزیمم 1500 وات خواهد داشت و در برخی مدل ها سرعت موتور توسط دیمر بالا و پایین می‌شود. پیستوله های برقی تماما «کاسه زیر» یا سیفونی ساخته می‌شوند و قدرت موتور دلیل اصلی رساندن رنگ از مخرن به نازل است و نازل نیز امکان تغییر حالت پاشش را خواهد داشت.

اما پیستوله بادی امکانات و کارایی بیشتری را در اختیار شما قرار می‌دهد و معمولا روی بدنه آن چندین مهره و دکمه تنظیم شونده وجود دارد که می‌توانید علاوه بر تعویض حالت پاشش، متغیرهای دیگری مثل میزان مصرف رنگ، میزان انرژی و فشار هوا، میزان فشار رنگ، زاویه پخش رنگ و... را براحتی و با دقت بیشتری تنظیم کنید. پیستوله بادی در سه حالت پیستوله بادی تحت فشار یا بدون کاسه / پیستوله بادی سیفونی یا کاسه زیر / پیستوله بادی گرانشی یا کاسه رو ساخته می‌شود که هر کدام ویژگی و مشخصات فنی خود را خواهد داشت.

از لحاظ کیفیت و دقت پاشش رنگ، بدون شک در محصولات همرده و صنعتی پیستوله بادی گزینه‌ی بهتری نسبت به پیستوله برقی است. البته این نکته را فراموش نکنید که هر دو ابزار به خوبی از انجام وظایف خود برمی‌آیند اما با این حال پیستوله بادی به دلیل امکانات بیشتر، تنوع ساختار گسترده تر و مدل های حرفه‌ای تر، گزینه بهتری برای اجرای رنگ‌آمیزی در شرایط حساس و فوق دقیق از جمله رنگ‌کاری خودرو، سازه‌های فلزی و... به شمار می‌آید.

به طور کلی دقت و کیفیت پاشش توسط نازل و سوزن پیستوله انجام می‌گیرد. در یک پیستوله برقی این دامنه تغییرات نازل محدودتر است و شاید تنها بتوان زاویه پاشش و گاهی میزان مصرف رنگ را تا حدودی کنترل کرد. اما در یک پیستوله بادی حرفه ای، انواع حالات پاشش رنگ مثل انتخاب پاشش زاویه تنگ تا زاویه باز، خط مستقیم، نقطه ای، گرد و... وجود دارد و با انواع مهره ها و ولوم های تنظیم می‌توان به نوع رنگ آمیزی دلخواه رسید. در پیستوله رنگ پاش بادی، پاشش ماده و مایع با میزان فشار باد کمپرسور و ورودی در ارتباط مستقیم است و می‌توان به طور همزمان میزان فشار باد و میزان پخش رنگ را هم تنظیم نمود.

یک تفاوت پیستوله برقی با پیستوله بادی در نوع استفاده از هواست. همانطور که از نام پیستوله برقی مشخص است، این دستگاه فاقد پمپ هوا بوده و برای کار از یک موتور برقی استفاده می‌کند. برخلاف پیستوله بادی، امکان تنظیم فشار هوا در نوع برقی وجود ندارد و برای تغییر میزان فشار پاشش رنگ تنها می‌توان به دیمر تنظیم سرعت موتور و میزان فشار ماشه توسط کاربر بسنده کرد که شاید در نقاشی های خیلی دقیق این شرایط ایده آل نباشد. در واقع این سرعت موتور است که میزان قدرت برای انتقال رنگ به بیرون را تعیین می‌کند. ممکن است البته در بعضی مدل های پیشرفته پیستوله برقی ممکن است یک مهره تنظیم جریان رنگ هم وجود داشته باشد که کار را آسان تر خواهد کرد.

اما به شکل اصولی، مساله فشار ماده عبوری بیشتر در یک پیستوله بادی اهمیت دارد. فشار هوا کمپرسور + فشار رنگ خروجی دو پارامتر و ترکیبی هستند که تمامی کاربران رنگ آمیزی صنعتی و کارگاهی مدام با آن سر و کار دارند. از آنجا که یک پمپ باد عمومی ممکن است بین 4 بار تا 12 بار قدرت و فشار خروجی داشته باشد، یک پیستوله رنگ بادی باید بتواند این میزان فشار هوا را گرفته و به یک خروجی و پاشش رنگ مناسب کاربر تبدیل کند. در نتیجه معمولا تنظیمات و میزان فشار هوا موجود در پیستوله بادی نسبت به پیستوله برقی بیشتر است. به همین جهت پیستوله بادی ها از لحاظ فشار در چندین مدل HVLP یا حجم بالا-فشار پایین / LVLP یا حجم پایین-فشار پایین / RP و... ساخته می‌شوند و از این لحاظ تنوع بیشتری نسبت به نوع برقی دارند.

میزان رنگ مصرفی در هر دو پیستوله بستگی به مشخصات فنی، سایز و نوع نازل و سوزن، توانایی و تجربه رنگ‌کار دارد. ممکن است یک فرد حتی در صورت استفاده از حرفه‌ای‌ترین پیستوله بادی هم رنگ زیادی را هدر بدهد اما یک فرد دیگر حتی با پیستوله برقی نه چندان با کیفیت، صرفه جویی بیشتری در رنگ داشته باشد. با این حال از آنجا که پیستوله بادی با تنظیم های بیشتری همراه است، در حالات پاشش متفاوت و سایز نازل هم اندازه با یک پیستوله برقی و به شرط استفاده صحیح، میزان رنگ کمتری را مصرف می‌‌کند. ضمن اینکه کیفیت خود رنگ، میزان غلظت، سطح کار بتنی، چوبی، فلزی، مثل بدنه خودرو و... در مصرف رنگ اهمیت بالایی خواهد داشت.

اما در نهایت قطعه اصلی در مصرف رنگ سایز نازل خواهد بود که هر چه قطر پاشش خروجی بیشتر باشد، مصرف ماده را بالاتر می‌برد و یک پیستوله بادی با نازل و سوزن جنس برنجی و دقیق دست بالاتری در هدر ندادن رنگ دارد. خروجی پیستوله ها با واحد لیتر بر دقیقه نشان داده می‌شود و پیستوله های برقی معمولا با خروجی رنگ بالاتر (مثلا 0.7 لیتر در دقیقه تا حدود 1.5 لیتر در دقیقه) میزان رنگ بیشتری مصرف می‌کنند. این عدد با توجه به سایز نازل در پیستوله های بادی پایین تر است.

با توجه به تفاوت پیستوله برقی با پیستوله بادی می‌توان گفت که برای انجام کارهای خانگی و کارگاهی کوچک، پیستوله رنگ‌پاش برقی بسیار مناسب است. اما برای انجام کارهای صنعتی و خانگی در مقیاس بزرگ که سرعت اهمیت بالایی دارد، بهتر است از پیستوله بادی استفاده شود. اما در نهایت نمی‌توان یک پیستوله را برای تمام کارها استفاده کرد! همانطور که گفته شد سایز نازل نقش مهمی را در کاربری پیستوله‌ها ایفا می‌کند. معمولا توصیه می‌شود برای کارهای بسیار دقیق با سایز نازل کمتر از 1.8 میلی متر، مثل رنگ آمیزی خودروها، وسایل و... در کارگاه و کارخانه ها از نوع بادی استفاده شود. اما هر چقدر سایز نازل به بالاتر از 2 میلی متر میل کند، استفاده از پیستوله برقی در صورت عدم نیاز به دقت ایده آل، مناسب و منطقی خواهد بود.

برای اجرای کار رنگ‌کاری به کمک پیستوله بادی، نیاز است تا علاوه بر خرید دستگاه، هزینه‌ای را بابت خرید سایر تجهیزات پیستوله بادی مانند کمپرسور هوا و شیلنگ نیز پرداخت کنید. این شرایط باعث شده است تا قیمت نهایی یک پیستوله بادی نسبت به پیستوله برقی بیشتر باشد. بنابراین اگر قیمت پیستوله برای شما اهمیت دارد، باید بگوییم که با توجه به تفاوت پیستوله برقی با پیستوله بادی، قیمت یک پیستوله برقی بسیار کمتر  از یک پکیج کامل پیستوله بادی (با پمپ و شلنگ) است. اما اگر از قبل یک کمپرسور و شلنگ دارید و قصد انتخاب یک پیستوله رنگ ارزان قیمت داشته باشید و همچنین به دنبال رنگ‌کاری حرفه‌ای و تمیز هستید، بدون شک انتخاب پیستوله بادی مناسب تر است؛ چرا که قیمت گان و خود پیستوله بادی بدون نیاز به کمپرسور و شلنگ از نرخ پایین تری به برقی برخوردار خواهد بود. هر چند که سایز نازل و برند ایرانی و خارجی سازنده آن و جنس بکار رفته در تولید پیستوله در قیمت ابزار تاثیر خواهد گذاشت.

رنگ‌آمیزی ساختمان و رنگ‌کاری درب و لوازم خانه از جمله کارهای مورد علاقه بسیاری از افراد بوده که برای اجرای آن نیاز به تجهیزات نوین مانند پیستوله است. اگر شما هم جزو علاقه‌مندان به رنگ‌آمیزی بوده یا در این حرفه مشغول به کار هستید، ممکن است این سوال که پیستوله برقی بهتر است یا پیستوله بادی ذهن شما را به خود درگیر کرده باشد. امیدواریم خواندن این مقاله بررسی تفاوت‌های بین دو پیستوله برقی و پیستوله بادی به شما کمک کرده باشد تا به انتخاب درست خود نزدیک شوید.

با در نظر گرفتن تفاوت و کارایی پیستوله‌ها می‌توانید برای خرید پیستوله برقی یا خرید پیستوله بادی به فروشگاه اینترنتی ابزار مارکت مراجعه کرده و با مقایسه مشخصات فنی هر دو گروه ابزار، محصول مورد نظر خود را خریداری کنید.