مکنده نجاری چیست و چه کاربردی دارد؟

دستگاه مکنده صنعتی به انگلیسی Dust Collector به طور مختصر، یک نوع سیستم و یونیت جمع کننده گرد و غبار حاصل از کار با دستگاه‌های برشکاری و ساب به خصوص برای صنعت چوب و نجاری است. این دستگاه وظیفه دارد تا تمام خاک اره، براده و ریزگردهای که حین کار با ابزار و قطعه چوبی تولید می‌شوند را به سرعت جمع کرده و به یک مخزن منتقل کند.

مکنده های صنعتی به انواع دستگاه های نجاری و صنعت چوب مثل اره میزی، دورکن، فارسی بر، اره فلکه، اره گردبر، رنده گندگی و... نصب می‌شوند. این مکنده ها معمولا یک موتور، یک یا 2 یا چند کیسه جمع آوری، فیلتر و لوله های اتصال دارند. موتور، قدرت مکش را به وجود می‌آورد؛ سپس خاک اره و غبار از خروجی دستگاه برش چوب، از طریق لوله خرطومی به سمت کیسه جمع آوری خاک اره در مکنده کشیده و در آنجا جمع می‌شود.

سیستم کار مکنده نجاری در ظاهر شبیه به مکانیزم وکیوم و مکش در یک جاروبرقی است اما کمی با آن فرق می‌کند؛ در جاروبرقی ها، سیستم فشار بالا/حجم پایین LVHP حاکم است اما مکنده های صنعتی با سیستم فشار پایین/حجم بالا HVLP کار می‌کنند. به این معنا که قدرت کشش باد در این دستگاه‌ها در اولویت نیست بلکه حجم کشش مواد با قدرتی مناسب مطرح است. قدرت باد مکش تولید شده توسط مکنده صنعتی به اندازه یک جاروبرقی محدود، متمرکز و پرقدرت نیست، اما حجم جمع کردن مواد در آنها به مراتب بالاتر از جاروبرقی است.

این ابزارهای مکش بنا به نوع کاربری و قدرت خود در انواع متنوعی در بازار وجود دارند. در واقع اگر به دنبال مکنده نجاری و چوب بروید، با مدل‌هایی برخورد می‌کنید که دارای اشکال بسیار متفاوتی هستند و شاید برای انتخاب درست مکنده نجاری سردرگم شوید. برای این منظور بهتر است بدانید که تقسیم بندی انواع مکنده صنعتی با دو پارامتر جداگانه انجام می‌شود:

• انواع مکنده صنعتی از لحاظ ساختار
• انواع مکنده صنعتی از لحاظ سیستم مکش

انواع مکنده صنعتی از لحاظ ساختار

دستگاه مکنده نجاری چه با برق شهری تکفاز 220 ولت و چه با برق صنعتی 380 ولت تغذیه شود، ساختار متقاوتی دارد. انواع مکنده نجاری شامل موارد زیر است:

مکنده نجاری کارگاهی

دستگا های مکنده نجاری خود دارای چندین مدل مختلف در بازار هستند که بیشترین کاربرد را بین نجاران و پروژه‌های چوبی دارد. انواع مکنده های کارگاهی به شرح زیر است.

مکنده نجاری سطلی

ساده‌ترین نوع مکنده صنعتی که ظاهری بسیار شبیه به یک جاروبرقی سطلی بزرگ دارد. این مکنده از یک مخزن سطلی تکی به همراه یک لوله اتصال خرطومی و یک موتور تشکیل شده است. لوله خرطومی به دستگاه برش چوب متصل شده و با روشن شدن موتور، گرد و غبار به داخل مخزن می‌رود. در داخل مخزن نیز معمولا یک فیلتر داخلی (کاغذی) قرار دارد که می‌تواند در بهترین حالت تا ذرات 0.5 میکرون را فیلتر کند.

مخزن یک مکنده سطلی معمولا فلزی یا پلاستیکی بوده و بین 40 تا ماکزیمم 100 لیتر گنجایش خواهد داشت. قطر نازل اتصال لوله خرطومی آن به خروجی دستگاه نیز می‌تواند از 1 اینج تا 4 اینچ قطر را پشتیبانی کند. دستگاه مکنده نجاری سطلی برای تمام کارگاه های کوچک، ورکشاپ خانگی و پروژه‌های نجاری ساده بسیار مناسب است. ماکزیمم حجم مکندگی هوا در آنها از 1000 متر مکعب در ساعت فراتر نمی‌رود و این دستگاه‌ها تنها یک ورودی مخزن دارند.

مکنده نجاری تک قلو

به مدلی از مکنده صنعتی می‌گویند که دارای بخش کیسه و فیلتر تکی و بزرگ است. این مکنده‌ها قدرت بسیار بالاتری از نوع سطلی دارند و معمولا دارای یک موتور، یک شاسی و پایه فلزی، یک خرطومی بلند، یک کیسه اصلی با رنگ شفاف (نایلونی) و یک کیسه فیلتر با رنگ مات (ثانویه و پارچه‌ای) هستند.

موتور روی شاسی قرار گرفته و کیسه‌ها نیز بر روی هم و روی شاسی قرار دارند. در واقع کیسه جمع آوری پایینی (اصلی و شفاف) و کیسه بالایی فیلتر (ثانویه و مات) از بیرون مثل یک کیسه به‌هم چسبیده‌ی بزرگ عمودی و تکی دیده می‌شود، برای همین به این مدل مکنده صنعتی تک کیسه یا مکنده تک قلو می‌گویند. اما در واقع، این کیسه‌ها از درون از هم جدا بوده و هنگام کار دستگاه، خاک اره های سنگین‌تر و بزرگتر به داخل مخزن و کیسه پایینی و اصلی رفته و ذرات بزرگتر با کمک فشار و قدرت هوا به داخل کیسه بالایی و فیلتر می‌روند.

این مکنده های صنعتی با حجم مخزن زیاد و بیش از 70 لیتر ساخته شده و موتورهای آنها از 500 وات به بالاتر تولید می‌شوند. حجم هوای مکنده در این مدل‌ها از 1000 مترمکعب در ساعت بیشتر است و ابعاد آنها بیشتر از 80 سانتی متر ارتفاع دارد. مکنده نجاری تک قلو مخصوص تمام کارگاه‌های نجاری و چوبی است که برشکاری آنها کم نبوده اما چندان زیاد، پر تعداد و مداوم هم نیست. این مدل مکنده می‌تواند با انواع مبدل به تمام دستگاه‌های نجاری وصل شود و گاهی اوقات برخی مکنده های تک کیسه دارای 2 ورودی نازل اتصال به مخزن دستگاه هستند.

مکنده نجاری دوقلو

نسخه قوی‌تر و بزرگتر از نوع قبلی مکنده صنعتی دو قلو است. این مدل به عبارتی ورژن دوبل شده و دوتایی نوع تک کیسه بوده که حالا با 2 ستون کیسه یا با تعریف صحیح تر، با 2 کیسه اصلی (پایینی) و 2 کیسه فیلتر (بالایی) همراه است. این مخازن نایلونی و پارچه‌ای هر کدام گنجایش متفاوت دارند و از 70 لیتر به بالا ساخته می‌شوند. مکنده دوقلو صنعتی گزینه‌ای ایده‌آل برای کارگاه بزرگ نجاری و چوبی با حجم کاری بالاست و معمولا با موتور برق سه فاز و توان بالایی 2000 وات ساخته می‌شوند.

موتور دستگاه در وسط شاسی فلزی فولادی قرار گرفته و ورودی خرطومی گرد و غبار به هر دو ستون مخازن متصل است. مکنده نجاری دو کیسه دارای مبدل اتصال با ورودی دوتایی و سه تایی بوده می‌توان به طور همزمان تا 3 دستگاه برشکاری و ساب چوب را به آن متصل کرد. وجود این 2 کیسه اصلی و 2 کیسه فیلتردار کمک خواهد کرد تا مخزن‌ها خیلی زود پر نشوند و حجم مکش نیز به بالاتر از 1100 متر مکعب در ساعت می‌رسد.

مکنده صنعتی مخروطی

غیر از این مدل‌های نجاری و کارگاهی ساده‌تر، در صنایع و کارخانه‌‌ها انواع سیستم مکنده بسیار قدرتمندتر و بزرگتر به نام مکنده مخروطی Industrial Dust Collector استفاده می‌گردد. این یونیت‌ها یک مجموعه سیستم مکنده با پایه، شاسی و یک مخزن مخروطی شکل Cone هستند که برای مکش و تخلیه گرد و غبار در محیط های بزرگ، کارخانجات و... مصرف دارند.

مکنده‌های بزرگ صنعتی تنها برای کاربری نجاری و چوبی نیستند، بلکه برای تخلیه هرگونه آلودگی محیطی دارای ریز گرد، مثل مصالح ساختمانی، آجر، سیمان، یا غبار چوب و سنگ، گردهای پارچه‌ای، آلودگی دودی، بخار و... استفاده دارند. اگر به کارخانه‌های بزرگ آجر سازی، سیمان سازی، چوب بری و... سر بزنید حتما یکی از مدل‌های این نوع مکنده صنعتی را خواهید دید. سیستم داخلی مکش این دستگاه‌ها پیچیده بوده و به سادگی مثل مکنده‌های کوچکتر کارگاهی نیست. ضمن اینکه حجم مخزن و ابعاد آنها بسیار بزرگتر است و ارتفاع آنها به بیش از 2 متر می‌رسد!

انواع مکنده صنعتی از لحاظ سیستم مکش

مکنده نجاری در انواع مختلف با دو حالت مکش ساخته می‌شوند که هر کدام مزایای خود را دارد.

مکنده صنعتی تک مرحله ای

سیستم مکش تک مرحله Single Stage Collector روش ساده و کلاسیک مکنده است. جایی که یک موتور به یک خرطومی و کیسه مکنده متصل بوده و با روشن شدن و شروع مکش، گرد و غبار به داخل این کیسه و مخزن خواهد رفت. بیشتر مکنده‌های سطلی، مکنده‌های نجاری تک قلو و دوقلو با این روش کار می‌کنند.

اما این روش یک مرحله‌ای ایراداتی دارد، که باعث می‌شود عدم فیلتر شدن درست ذرات خاک و غبار به موتور، پروانه و یا کیسه‌ها صدمه بزند. ضمن اینکه اگر به طور اشتباهی یک وسیله فلزی مثل میخ، سوزن، پیچ و... به داخل مخزن کشیده شود احتمال خطر و آسیب وجود دارد.

مکنده صنعتی دو مرحله ای

روش مکش دو مرحله ای Double Stage Collector در واقع همان سیستم مخروطی مکنده های صنعتی کارخانه ای است که به تازگی و در نسل جدید در ساخت مکنده نجاری نیز استفاده می‌گردد. مکنده نجاری دو مرحله یک سیستم فیلتراسیون اضافه و یک مخزن اضافه تر دارد.

در این روش، یک مخزن فیلتردار با یک لوله خرطومی به مخزن اصلی وصل می‌شود؛ بعد از مکش گرد و غبار توسط موتور به داخل مخزن اصلی، خاک اره‌های بزرگتر و سنگین تر به درون مخزن می‌افتند و غبارها و ریزگردهای کوچک به مخزن دوم می‌روند. این روش باعث می‌شود تا ایمنی در حین مکش بسیار بالاتر برود و موتور، پروانه و مخازن از آسیب‌های احتمالی مثل وجود اجسام فلزی کوچک رها شود و ضمن اینکه جمع کنندگی گرد و غبار با کیفیت و راندمان بالاتری انجام گیرد.

با توجه به مدل مکنده بدیهی است که هر دستگاه اجزا خاص خود را خواهد داشت. اما وجود چند عضو و قطعه در تمام انواع مکنده نجاری صنعتی مشترک است.

همانطور که اشاره شد کاربری اصلی مکنده های صنعتی در صنایع چوب و نجاری به طور خلاصه تمامی مشاغلی است که با دستگاه های برشکاری و سایش چوب، MDF، چوب چند لا، روکش دار و... سر و کار دارند. اما این مورد تنها استفاده از دستگاه‌های تمیز کننده صنعتی نیست. مکنده‌ها با توجه به مدل و قدرت در محیط‌های و مکان‌های گوناگونی نصب و استفاده می‌شوند. از جمله کاربرد انواع مکنده نجاری می‌توان موارد زیر اشاره کرد:

• اتصال به تمام دستگاه های برش و ساب چوب (اره ها، عمود بر، گردبر، گندگی، اورفرز، اره نواری، اره میزی و دورکن و...)
• مصارف برشکاری در کارگاه کوچک و خانگی (به خصوص مدل مکنده سطلی)
• نصب در تمام کارگاه های نجاری و صنعتی (مدل های مکنده تک کیسه و دو کیسه)
• نظافت محیط کارخانه‌های تولید مصالح ساختمانی مثل سیمان، گچ و... (مکنده صنعتی و بزرگ مدل مخروطی)
• استفاده برای دستگاه های سنگبری و ریز گرد حاصل از پروژه‌های برشکاری سنگ، مرمر و...
• تمیز نگهداشتن داخل انبارها و سوله‌های کارخانه‌ها از غبار محیط، گرد و خاک و...
• سیستم های مکش غبار سنگین و بزرگ در کارخانه‌ها و صنایع چوب (بیشتر مدل مکنده دو مرحله ای)
• امکان اتصال برای برشکاری در محیط های بیرونی و جلوگیری از پخش گرد و غبار در محیط زیست

با توجه به اطلاعات بالا حالا می‌دانیم که استفاده از مکنده نجاری صنعتی چه مزایای غیر قابل انکاری دارد. به طور خلاصه می‌توان این محاسن و نکات مثبت به کار بردن مکنده نجاری را در موارد زیر اشاره کرد:

• تنفس راحت و تمیز ماندن هوای داخلی کارگاه و...
• تمیز ماندن محیط کاری و عدم پخش شدن گرد و خاک
• جلوگیری از گرد گرفتن قطعات، ابزارها و سطوح
• کیفیت بالاتر و کار راحت دستگاه برشکاری و نجاری
• افزایش ایمنی و عدم احتراق و آتش سوزی
• نظم دادن راحت تر به کارگاه و محیط کار با توجه به تمیز بودن
• اتلاف وقت کمتر برای تمیزکاری بعد از اتمام شیفت کاری
• جدا شدن گرد و خاک از دیگر آلودگی‌ها و آشغال‌ها
• افزایش عمر ابزارها، هواکش و دیگر لوازم موجود در کارگاه
• سلامت ماندن کارکنان، نجاران و نیروها

با توجه به مدل مکنده نجاری، روش کار در این دستگاه‌ها نیز باهم متفاوت است. در واقع مکنده تک مرحله بسیار ساده کار کرده و مکنده دو مرحله ای مخروطی عمل فیلتر کردن را هم انجام می‌دهد.

- در یک مکنده صنعتی تک قلو و یا دو قلو با کیسه فیلتر یا سیستم فیلتراسیون 2 مرحله‌ای، روش کار به این گونه است که ابتدا 2 سر خرطومی به دستگاه نجاری و به ورودی مخزن مکنده متصل می‌شود و محکم می‌گردد.

- سپس در صورت اتصال مخازن و کیسه‌ها به مکنده، و آماده بودن دستگاه برشکاری، با کمک کلید پاور، موتور مکنده روشن می‌شود.

- مکنده شروع به کشش هوا از سمت دیگر خرطومی روی کارگیر دستگاه برشکاری می‌کند.

- به محض انجام کار ساب یا برش چوب، گرد و غبار به سرعت از درون به خرطومی به سمت مکنده و کیسه‌ها می‌رود.

- پروانه موتور، این خاک اره ها را به سمت خود می‌کشد و سپس در کیسه اول و اصلی، وقتی حجم و فسار باد کمتر شد، خاک اره های بزرگتر و سنگین‌تر به درون کیسه اصلی می‌افتند.

- ریزگردها و ذرات کوچکتر به دلیل وزن سبکتر در قسمت بالا و روی هوا می‌مانند و با پروانه می‌چرخند. در این حالت، این ذرات وارد کیسه فیلتر بالایی شده یا در صورت داشتن سیستم فیلتر جداگانه در مکنده مخروطی، وارد خرطومی دوم و مخزن دوم ریزگرد می‌شوند.

- معمولا کیسه اصلی زودتر پر می‌شود و باید تعویض گردد، برای همین قیمت آن ارزانتر و جنس آن از نایلون خواهد بود.

در این مقاله از اینکه مکنده نجاری چیست؟ گفتیم و به انواع مکنده های صنعتی اشاره کردیم. مشاهده کردید که مشخصات فنی و ویژگی‌های هر کدام باهم تفاوت دارد؛ کاربرد این نوع مکنده‌ها و نحوه کار مکنده نجاری کارگاهی و صنعتی هر مدل را برای استفاده در مکانی مشخص آماده می‌کند. نمی‌توان از یک مدل مکنده برای تمام کارها و پروژه‌های نجاری و چوبی استفاده برد و میزان مصرف کاربر تاثیر مستقیم در مدل انتخابی و قدرت مکنده نجاری دارد.

شما می‌توانید برای خرید مکنده صنعتی نجاری از برندهای داخلی و خارجی در انواع متنوع تکفاز و سه فاز با گارانتی و ضمانت اصالت کالا به همراه ارسال فوری به کل کشور، به فروشگاه آنلاین ابزار مارکت مراجعه کنید.