معرفی انواع ابزار تخریب بتن؟ (ساده ترین روش تخریب بتن)

همانطور که اشاره شد، روش های مختلفی برای تخریب بتن وجود دارد. انتخاب روش مناسب به عوامل مختلفی از جمله نوع بتن، ضخامت بتن، محل تخریب و تجهیزات موجود بستگی دارد. ممکن است مکانی که قرار است بتن و مصالح آن تخریب شود یک محدوده کوچک باشد، یا یک ساختمان بزرگ در مجاورت چند ساختمان دیگر یا یک طبقه ساختمان و...؛ بنابراین روش صحیح خراب کردن آن مقدار مشخص از بتن، باید از قبل توسط مهندسین پروژه انتخاب، بررسی و تایید شود. در این بخش به چند روش رایج تخریب بتن اشاره می کنیم.

تخریب بتن با روش دستی

از راه‌های کلاسیک و سنتی تخریب بتن می‌توان به روش دستی اشاره کرد؛ اسکنه ها و پتک های کوچک و بزرگ تخریب بتن اولین انتخاب هر فرد برای موقعیت‌هایی هستند که مکان و اندازه سطح کار چندان وسیع و بزرگ نیست. پتک تخریب بتن قدرت محدودی دارد و معمولا برای بتن‌های بیشتر از ضخامت 10 سانتی‌متر توصیه نمی‌گردد. هر چند که روش دستی از لحاظ هزینه جزو روش‌های ارزان محسوب می‌شود، اما این ابزارها به دلیل صرف انرژی زیاد کاربر با توجه به راندمان پایین، جایگاه چندان پر طرفداری در این بخش از صنعت ندارند.

تخریب بتن با روش مکانیکی و فشاری Pressure Bursting

خود این متد به 3 مدل تخریب متفاوت تقسیم می‌شود:

• تخریب بتن ضربه‌ای Hammering

از جمله عمومی‌ترین شیوه‌های تخریب بتن به کمک ابزارهای مکانیکی و ضربه زننده است. در این روش با کمک یک ابزار برقی یا بادی، ضربه‌های مداوم سریع، متوالی و کوتاه به بتن زده می‌شود و بافت آن تخریب می‌گردد. از جمله ابزارآلات این روش می‌توان به چکش های تخریب برقی، بادی و هیدرولیک، بتن کن برقی و شارژی اشاره کرد. روش ضربه‌ای با توجه به توان ابزار، محدوده و ضخامت تخریب بتن انتخاب می‌گردد و اغلب برای پروژه‌های ساختمانی کوچک، تخریب موضعی یک دیوار، سقف و بخشی از کف و زمین به کار می‌رود.

• تخریب بتن کوبشی Breakers

اما در طرف مقابل روش ضربه‌ای، روش تهاجمی کوبشی وجود دارد. در این شیوه تخریب، با یک وسیله و ماشین غول پیکر و بسیار قدرتمند، برخلاف روش ضربه‌ای، به کمک کوبش‌های بسیار محکم، با تعداد کم و سرعت پایین ضربه‌زنی، اما برخوردهای سنگین، بتن را در حجم زیادی تخریب می‌کنند. از جمله ابزارهای این روش می‌توان به بیل مکانیکی، گوی تخریب و چکش سنگ شکن هیدرولیکی اشاره کرد. روش کوبشی قدرت بسیار بیشتری داشته و در مراحل فونداسیون بنا، پی ریزی، تخریب سازه‌های بزرگ و ستون دار و... کاربرد دارند.

• تخریب بتن برشی Dismantling

این روش به کمک تیغه های الماسه و صفحه های برش سنگ و بتن بر انجام می‌گیرد. دستگاه‌های مخصوص بتن بر با صفحات مخصوص دارای آج و دندانه الماسه، چند شیار عمیق در سنگ و بتن ایجاد می‌کنند؛ سپس کاربر می‌تواند براحتی، قسمت های مختلف بتن را جدا کرده یا راحت‌تر آنها تخریب کند. این روش برای بتن‌های بسیار ضخیم و یا حجم‌های زیاد کار مناسب نیست؛ اما از طرفی برای تخریب دقیق‌تر و شرایط حساس‌تر بسیار عالی خواهد بود.

تخریب بتن با حرارت

انقباض و انبساط گرمایی و تغییرات دما روی ساختار بتن تاثیر منفی دارد؛ مهندسین از این خاصیت برای تخریب بتن استفاده می‌کنند. در این روش که به نام شوک حرارتی به انگلیسی Thermal Shock شناخته می‌شود، از مشعل های متعدد و منابع تولید حرارت، برای گرم کردن شدید بتن استفاده می شود. با رفتن دما بالای 100 درجه سانتی گراد، پایه‌ی تخریب یک ماده بتنی شکل می‌گیرد؛ در مراحل بعد با رساندن دما به 300 درجه و سپس 500 درجه سانتی گراد، ساختار آن ضعیف شده و ترک بر می‌دارد. سپس، بتن ترک خورده با ابزارهای مکانیکی شکسته و تخریب می‌شود.

- مزایای تخریب بتن با حرارت:

• دقت بالا در برش و تخریب
• ایجاد لبه های تمیز و بریده در بتن
• کاهش لرزش و صدا در حین تخریب
• مناسب برای بتن‌های با ضخامت زیاد
• مناسب بتن‌های با سطوح نامنظم و در شرایط نامطلوب
•  

معایب تخریب بتن با حرارت:

• نیاز به مهارت و تجربه بالا برای اجرا
• زمان بر بودن فرآیند گرم کردن و سرد کردن بتن
• تولید گازهای مضر و نیاز به تهویه مناسب

تخریب بتن با واترجت

یک روش جذاب دیگر تخریب بتن با فشار آب یا Water Jet است. در این شیوه، با کمک دستگاهی مخصوص، از یک جریان خروجی و متمرکز شده آب با فشار بسیار بسیار بالا + یک ماده مخصوص نفوذ کننده در بتن (که هنگام خروج مایع از نازل با آب ترکیب می‌شود) برای برش و تخریب بتن استفاده می‌شود. ظاهر این روش حین کار از دور شبیه به عملکرد یک کارواش هنگام شستشو است، اما واترجت با قدرت بالای آب، بتن را فرسوده کرده و باعث سوراخ شدن و خرد شدن آن می‌شود.

مزایای تخریب بتن با واترجت:

• بدون گرد و خاک
• بدون لرزش و صدا
• دقت بالا در برش و تخریب
• سازگار با محیط زیست
•  

معایب تخریب بتن با واترجت:

• نیاز به تجهیزات گران قیمت و تخصصی
• محدودیت در ضخامت بتن قابل برش
• زمان بر بودن فرآیند تخریب
•  

تخریب بتن با انفجار

شیوه انفجارهای کنترل شده به دو حالت Explosives و Microblasting هستند و از دیگر موارد تخریب بتن محسوب می‌شوند. در این روش، ابتدا در جای جای ساختمان و بتن چند حفره ایجاد می‌شود؛ سپس نارنجک‌های ایمن‌سازی شده توسط مهندس ناظر در داخل حفره‌ها قرار داده می‌شود. بعد از چک کردن همه چیز، با یک ضامن این نارنجک‌ها منفجر شده و ساختمان و بتن فرو می‌ریزد. تخریب بتن با مواد منفجره یکی از سریعترین اما حساس‌ترین روش‌ها بوده و هرگز نباید بدون تحقیق و مطالعه و بدون تایید مهندسین انجام گیرد! ضمن اینکه این روش تنها برای سازه‌های بزرگ و تک افتاده قابل اجراست که در کنار آنها تا شعاع انفجار، هیچ ساختمان و بنایی وجود نداشته باشد؛ چرا که موج انفجار احتمال آسیب به ساختمان مجاور را در پی دارد.

تخریب بتن با مواد شیمیایی

روش بعدی استفاده از مواد شیمیایی خورنده در بتن است. در این حالت هم مثل نوع انفجاری، ابتدا نیاز به سوراخ کردن بتن قبل از شروع کار خواهد بود. بعد از ایجاد سوراخ‌ها، در داخل بتن نوعی از دوغاب یا ماده و مایع خورنده بتن ریخته می‌شود. سپس با خورده شدن بتن از داخل، قطعه و سطح ترک خورده و قابل خراب کردن و جداسازی خواهد بود. روش تخریب بتن شیمیایی مزایایی چون بدون صدا بودن و بدون گرد و غبار بودن دارد، اما روش آن کند بوده و گاهی از چند ساعت تا حتی یک روز باید به ماده شیمیایی فرصت داد تا بتواند اثر خود را در بتن بگذارد.

با توجه به روش‌های گقته شده در بالا، ابزارهای مختلفی برای تخریب بتن وجود دارد که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. برخی از رایج ترین ابزارهای تخریب بتن عبارتند از:

پتک تخریب

پتک نوعی چکش بزرگ و سنگین است که همراهی قدیمی برای کارگران ساختمانی جهت تخریب بتن و دیوارها به حساب می‌آید. معمولا وزن پتک در انتخاب آن تاثیرگذار است و در بازار کشور پتک تخریب از 1 کیلوگرم تا 10 کیلوگرم وجود دارد.

اسکنه تخریب

اسکنه تخریب نوعی قلم و ابزاری دستی است که همراه با چکش تخریب یا به صورت جداگانه استفاده می‌شود. اسکنه تخریب یک میله فولادی بوده که نوک تیز گرد یا پهن دارد و برای کندن، شکستن و خرد کردن بتن در محدوده‌های کوچک و نه چندان عمیق به کار می رود. کندن و بریدن لبه های بتن، شکستن قطعات کوچک، ایجاد شیار و بریدگی و جدا کردن کاشی و سرامیک از روی بتن و... از جمله این کاربردهاست.

دریل بتن کن

دریل بتن کن یک نوع ابزار سوراخکاری صنعتی و بزرگتر از دریل‌های معمولی بوده که به ابزاری چند کاره معروف است؛ دریل بتن کن 2 حالت یا 3 حالت کاری داشته و حالت چرخشی چکشی و یا حالت چکشی ساده آن برای تخریب سبک بتن مورد استفاده قرار می‌گیرد. بتن کن به صورت برقی و شارژی ساخته می‌شود و وزن آنها بین 3 کیلوگرم تا 15 کیلوگرم است و برای تخریب بتن در حجم زیاد چندان مناسب نیست.

چکش تخریب

چکش های تخریب به جرات رایج ترین و پر فروش ترین ابزار در تخریب بتن هستند. چکش های تخریب با مکانیزم ضربه زنی کوتاه اما سریع و قوی و متعدد، بتن را در زمان کوتاهی خرد می‌کنند. مهمترین ویژگی فنی چکش تخریب علاوه بر توان و قدرت ضربه، وزن آنهاست که از 3 کیلوگرم تا 30 کیلوگرم در بازار ابزار وجود دارد. ضمن اینکه چکش های تخریب با توجه به منبع تغذیه در چند نوع متنوع عرضه می شوند:

• چکش تخریب برقی:

این نوع چکش تخریب با برق کار می کند و برای کارهای سبک و متوسط مناسب است. چکش های تخریب برقی وزن کم و قیمت مناسب تری نسبت به انواع دیگر دارند.

• چکش تخریب بادی:

چکش های تخریب بادی با نیروی باد کار می کنند و قدرت تخریب بالاتری نسبت به چکش های برقی دارند. این نوع چکش برای تخریب های سنگین در پروژه های بزرگ مناسب است. برای کار با این چکش به کمپرسور و پمپ باد صنعتی نیاز است

• چکش تخریب بنزینی:

این مدل چکش، انرژی خود را از یک موتور بنزینی می‌گیرد و اعمال قدرت آن به مراتب بالاتر از نوع برقی و بادی است. چکش تخریب موتوری برای مکان‌های غیر قابل دسترسی به برق و کمپرسور باد، انتخابی ایده آل هستند.

تخریب بتن با پیکور

پیکور به گروهی از چکش تخریب صنعتی برقی یا بادی با وزن بالاتر از 17 کیلوگرم گفته می‌شود که نسبت به بتن کن‌ها و چکش‌های کوچکتر، قدرت خراب کردن بیشتری دارند. این دستگاه با کمک موتور خود و نیروی ضربه پیستون و ضربه زن داخلی، با ضربات متعدد به قلمی که روی ابزار نصب می‌گردد، بتن را خرد می‌کند. پیکور برای تخریب های کوچک و موضعی در بتن ایده آل است اما نمی‌تواند در یک باز کوتاه یک ساختمان کامل را تخریب کند.

مزایای تخریب بتن با پیکور:

• سادگی و سهولت استفاده
• مناسب برای تخریب های کوچک و موضعی
• عدم نیاز به تجهیزات و ابزار گران قیمت
• مناسب تمام معماران و نیروهای ساختمانی در مراحل مختلف

معایب تخریب بتن با پیکور:

• ایجاد لرزش و صدای زیاد در حین کار
• گرد و خاک زیاد
• سرعت پایین تخریب در حجم های زیاد بتن یا بتن های ضخیم
• نیاز به نیروی کار زیاد

اره بتن بر

علاوه بر ابزارهای تخریب با ضربه، ابزارهای دیگری نیز برای برش بتن وجود دارند. مثلا دستگاه اره دیسکی بتن بر معمولا با استفاده از تیغه های الماسه فلزی پهن و بزرگ، بتن را به صورت دقیق تا عمق دلخواه کاربر برش می‌دهد. سایز قطر صفحات اره بتن بر معمولا بیش از 300 میلی‌متر است و این دستگاه‌ها می‌توانند تا عمق 150 تا 200 میلی‌متر در قطعه نفوذ کنند. شیار زنی، برش قطعات بتن برای جداسازی، ایجاد قاب بتنی، برش لوله‌ها و داکت های بتنی و برش سطح بتن و زمین برای تعمیرات و کارهای تاسیساتی از جمله مصارف این دستگاه هستند.

صفحه بتن بر

دیسک برش بتن ابزاری جانبی و مصرفی شبیه تمام صفحات سنگ فرز است و بر روی انواع سنگ فرز و مینی فرز نصب می‌گردد. این صفحه از جنس فیبری ساخته شده و برای برشکاری سبک، سطحی و کار روی بتن‌های نارک استفاده دارد.

اره بتن بر سیمی

سیم برش بتن نیز ابزار مخصوص دیگری است که روی دستگاهی به نام اره سیمی بتن بر نصب می‌گردد. این ابزار یک سیم نازک اما بسیار مستحکم فولادی با دندانه‌های الماسه دارد که توسط چند قرقره و فولی روی اره بتن بر سیمی نصب می‌گردد. با چرخاندن آن توسط دستگاه، سیم به داخل بتن، سیمان، دیوار و هر سطح ساختمانی دیگر نفوذ کرده و آن را می‌برد. سیم برش بتن با موتور الکتریکی یا هیدرولیکی کار می‌کند و می تواند برش های بسیار دقیق و کنترل شده ای در بتن ایجاد کند.

سنگ شکن

سنگ شکن به انگلیسی Breaker نوعی چکش تخریب غول پیکر هستند که با نیروی باد (پنوماتیک) و یا روغنی (هیدرولیک) کار می‌کنند. این سنگ شکن‌ها معمولا روی بیل‌های مکانیکی یا کمپرسی سوار می‌شوند و برای تخریب‌های سنگین و بتن‌های ضخیم مورد استفاده قرار می‌گیرند. نوع سنگ شکن هیدرولیکی معمولا استفاده زیادی در پروژه‌های جاده‌ای، عمرانی و شهرسازی دارد و عملکرد آنها با صدای زیاد و گرد و غبار و آلودگی همراه است.

اسپلیتر

جدا کننده یا اسپلیتر به انگلیسی Splitter بتن یک ابزار هیدرولیکی و بسیار شبیه به یک چکش تخریب بوده اما بجای یک قلم تخریب، دارای یک تیغه یا گوه جدا کننده است. اسپلیتر کار تخریب را با ضربه انجام نمی‌دهد. برای استفاده از این ابزار، ابتدا یک یا چند سوراخ در سطح بتن ایجاد می‌شود و سپس در هر کدام از سوراخ‌ها یک اسپلیتر قرار می‌گیرد؛ فشار پیستون اسپلیتر و روغن به گوه و تیغه دستگاه، باعث ایجاد شکاف و ترک خوردن بتن و جدا شدن و قطعه قطعه شدن آن می‌شود.

بیل مکانیکی

ماشین بیل مکانیکی نیز اگر چه بیشتر برای حفاری و گود برداری پی و پایه ساختمان کاربرد داشته، اما با بازوی قدرتمند و چکش سنگ شکن هیدرولیکی که روی آن نصب می‌شود، امکان تخریب‌های گسترده بتن و در مقیاس صنعتی را فراهم می‌آورد.

گوی تخریب

توپ تخریب به انگلیسی Wrecking Ball یک ماشین محبوب و آشنا در جهان برای تخریب بتن به روش کوبشی است. این توپ فولادی بسیار بزرگ از جرثقیل به کمک یک زنجیر بلند فولادی آویزان شده و با حالت تاب خوردن در هر حرکت رفت و برگشت جرثقیل، توپ را به سطح ساختمان کوبیده و ضربه محکمی به بتن می‌زند. وزن گوی های تخریب بتن به تنهایی در مدل‌ها و سایزهای مختلف بین 450 کیلوگرم تا 5500 کیلوگرم ساخته می‌شود.

کتراک

در روش تخریب شیمیایی یکی از رایج ترین ماده‌ها در کشور کتراک است. این محصول به صورت پودری، با آب مخلوط شده و در حفره‌های از قبل آماده شده در بتن قرار می‌گیرد. واکنش شیمیایی حاصله از این ماده سبب انبساط بتن شده و ترک‌های متعددی در آن شکل می‌گیرد. کتراک صدا و حرارتی ندارد اما گاز حاصل از آن سمی است و نباید با پوست و چشم برخورد کند. ضمن اینکه برای تاثیرگذاری در بتن باید به آن زمان داد.

همانطور که در این مقاله اشاره شد، انتخاب روش صحیح تخریب بتن به عوامل مختلفی بستگی دارد. برای اینکه بتوانید با راحت ترین روش بتن مورد نظر خود را تخریب کنید ابتدا باید چند عامل و متغیر را در نظر داشته باشید:

• نوع بتن:

بتن های مسلح (دارای میلگرد) نسبت به بتن های معمولی، مقاومت بیشتری در برابر ضربه دارند. بنابراین، برای تخریب بتن مسلح به ابزارهای قدرتمندتری نیاز است.

• ضخامت بتن:

برای تخریب بتن های نازک می توان از ابزارهای سبکتری مانند پتک یا دریل بتن کن، چکش تخریب و پیکور استفاده کرد. اما برای تخریب بتن ضخیم‌تر (بیشتر از 10 سانتی‌متر) به ابزارهای قدرتمندتری مانند چکش تخریب هیدرولیکی و پیکور بادی یا ابزارهای برش بتن نیاز است.

• محل تخریب بتن:

در صورت نیاز به دقت بالا در تخریب و جلوگیری از آسیب به سازه های اطراف، روش هایی مانند برش بتن با اره سیمی یا واترجت مناسب تر هستند. اما در صورت اولویت سرعت و سهولت اجرا، روش های مانند تخریب با پیکور یا چکش تخریب می‌توانند انتخاب شوند.

• محدوده تخریب:

مقدار اندازه و مقدار بتن مشخص شده برای تخریب در انتخاب روش و ابزار صحیح بسیار موثر است. یک ساختمان و واحد را نمی‌توان با یک پتک و ابزار سبک و کوچک فرو ریخت؛ همینطور یک ساختمان بزرگ و کامل را نمی‌توان تنها با یک دستگاه پیکور خراب کرد. بنابراین با توجه به محدوده و مقدار تخریب، به دستگاه مناسب و تعداد نیروی مناسب نیاز است.

مشاهده کردید که یک تخریب به ظاهر ساده چقدر می‌تواند نکات فنی و تخصصی داشته باشد. بنابراین، برای انتخاب ساده ترین روش تخریب بتن ابتدا نوع بتن، ضخامت بتن، محل تخریب و تجهیزات موجود را در نظر بگیرید. در صورت نیاز به مشاوره تخصصی، متخصصین و کارشناسان ما آماده پاسخگویی به شما هستند.

ضمن اینکه برای تهیه انواع ابزار تخریب بتن مثل خرید چکش تخریب و پیکور یا خرید اره بتن بر، انواع قلم تخریب و... می‌توانید به فروشگاه آنلاین ابزار مارکت مراجعه کنید.