بهترین موتور برق برای جوشکاری کدام است؟ (10 مدل مناسب)

به طور خلاصه باید گفت که ترکیب و بررسی 2 عامل مهم زیر، مهمترین نکته در انتخاب موتور برق جوشکاری است:

توان و خروجی موتور برق

در تعامل با

میزان و نوع مصرف در پروژه جوشکاری

این دو گزاره اصلی به همراه فاکتورها و زیر مجموعه‌های مهمی که دارند، باعث تغییرات متعددی در ورودی و خروجی برق دستگاه جوش خواهند شد که در نتیجه راهنمایی کاملی برای انتخاب موتور برق در هر نوع جوشکاری را فراهم می‌آورند. هر کاربر با شناخت این معیارها، فرمول‌ها و محاسبه اعداد و مقایسه آنها با توجه نوع عملیات جوشکاری خود می‌تواند مدل صحیح موتور برق را انتخاب کند.

قبل از شروع کارتان، از 3 عامل و موارد مهم پیش از شروع پروسه‌ی اتصال موتور برق به دستگاه جوش باید آگاه باشید:

• نوع جوش:

جوشکاری الکترودی، جوشکاری میگ، جوشکاری تیگ، جوشکاری زیر پودری و...

• نوع برق مورد نیاز:

برق سه فاز 380 ولت و تک فاز 220 ولت مورد نیاز دستگاه جوش باید با ولتاژ برق خروجی موتور برق دقیقا هماهنگ باشد. یعنی شما تنها می‌توان موتور برق تکفاز را به دستگاه جوش تکفاز و همینطور موتور برق سه فاز صنعتی را به دستگاه جوش صنعتی سه فاز وصل کنید. مگر اینکه آن موتور سه فاز، یک پریز برق خروجی جداگانه تکفاز نیز داشته باشد.  

• ماکزیمم جریان مورد نیاز:

بالاترین جریانی که قرار است با آن جوشکاری کنید + ضخیم ترین فلزی که احتمال دارد بخواهید آن را جوش بدهید را در نظر بگیرید. این اعداد در زمان محاسبه توان و ژنراتور برای انتخاب موتور برق مناسب جوش به کار خواهند آمد.

هر 3 این فاکتورها در کنار چند متغیر دیگر که در ادامه اشاره می‌کنیم، باعث می‌شوند تا حتی با وجود عددهای مشابه در 2 پروژه جوشکاری، انتخاب مدل موتور برق سازگار با آنها تغییر کند. به عنوان مثال، دستگاه جوش میگ MIG در مقایسه با یک میزان جریان و آمپر مشابه یک دستگاه جوش تیگ TIG توان مصرفی کمتری دارد. یا در مورد جوش الکترودی MMA، توان مصرفی ترانس جوش با رکتی فایرها و با اینورترهای جوشکاری متفاوت بوده و انتخاب موتور برق در این تیپ جوشکاری، ارتباط مستقیمی به سایز الکترود 1 تا 5 میلی متر و ضخامت قطعه کار دارد.

بعد از تعیین 3 فاکتور بالا، حالا به سراغ توان و آمپر مورد نیاز جوشکاری خود و نحوه هماهنگی آن با موتور برق می‌رویم. دقت داشته باشید که توان‌های اعلامی از سوی سازندگان موتور برق در مدل‌های مختلف به عنوان توان نامی دستگاه شناخته می‌شوند نه توان واقعی ژنراتور!... عدد واقعی خروجی و توان کاری هر موتور برق معمولا 80 درصد توان نامی است. یعنی اگر موتور برقی 2 کیلووات یا 2000 وات باشد، خروجی واقعی آن حدود 1600 وات یا 1.6 کیلووات خواهد بود. نکته بسیار مهم دیگر این است که در پروسه جوشکاری 3 عدد جریان وجود دارد؛ جریان کاری و خروجی دستگاه جوش / جریان ورودی دستگاه جوش / جریان اولیه قوس جوش.

میزان جریان اولیه زمان شکل گیری قوس جوش یک نکته بسیار مهم در انتخاب موتور برق صحیح برای جوشکاری است!

1. جریان خروجی جوشکاری

این جریان همان آمپر اصلی است که روی پنل تمام دستگاه‌های جوشکاری وجود داشته و توسط کاربر تنظیم می‌شود. جریان اصلی جوشکاری معمولا از 10 آمپر رو به بالاست. ماکزیمم عدد آن هم با توجه به مدل دستگاه جوش ممکن است بین 150 آمپر تا 600 آمپر و حتی بالاتر هم باشد.

2. جریان ورودی دستگاه جوش

برخلاف انتظار، برای محاسبه توان مورد نیاز دستگاه جوش و اتصال آن به موتور برق، این عدد آمپر ورودی مورد نیاز است و نه مورد قبل و جریان خروجی دستگاه! عدد جریان و آمپر مورد نیاز ورودی یک دستگاه جوش در مشخصات فنی و دفترچه راهنمای آن ثبت می‌شود و برای هر برند و مدل متفاوت خواهد بود.

3. جریان اولیه قوس جوش

به یک جریان بسیار بالاتر و چند برابر جریان ورودی گفته می‌شود که هنگام استارت آرک یا همان قوس جوش و آغاز پروسه جوشکاری از دستگاه کشیده می‌شود. این جریان ممکن است گاهی تا 2 برابر جریان ورودی و تغذیه دستگاه باشد و یک منبع و یا موتور برق باید بتواند این جریان را تامین کند. به این منظور، بسیاری از موتور برق‌ها سیستم خروجی خود را با توجه به آمپری که کشیده می‌شود تنظیم می‌کنند و به اصطلاح نوسان‌گیر دارند.

4. راندمان یا ضریب توان دستگاه جوش

 در مشخصات فنی دستگاه و اینورترهای جوشکاری، یک عدد به نام راندمان یا Efficiency وجود دارد که معمولا با درصد بیان می‌شود و اغلب بین اعداد 50% تا 90% خواهد بود. (دقت کنید که این عدد، چرخه کاری یا دیوتی سایکل دستگاه جوشکاری نیست!) با تقسیم کردن عدد راندمان بر 100، عدد ضریب توان دستگاه بدست می‌آید. به عنوان مثال راندمان 75% یک دستگاه جوش، ضریب توان 0.75 دارد.

حال با توجه داشتن 3 عدد 1.ولتاژ مصرفی دستگاه جوش، 2.ماکزیمم جریان ورودی دستگاه جوش (دقت کنید که جریان ورودی دستگاه مورد نیاز است و نه جریان خروجی!) و 3.ضریب توان، فرمول محاسبه توان مورد نیاز موتور برقی که می‌خواهیم برای جوشکاری انتخاب کنیم بصورت زیر خواهد بود:

ولتاژ دستگاه جوش x جریان ورودی دستگاه جوش x ضریب توان = توان مورد نیاز موتور برق برای جوشکاری به کیلوولت آمپر

همین عدد بدست آمده با ضرب کردن در عدد 2، میزان توان مورد نیاز موتور برق با در نظر گرفتن جریان اولیه قوس جوش را نیز مشخص می‌کند.

به عنوان مثال فرض کنید برای یک دستگاه جوش 220 ولت با جریان خروجی 200 آمپر و جریان ورودی 24 آمپر و راندمان 70 درصد، بخواهیم توان موتور برق مورد نیاز را تعیین کنیم.

220x24x0.7=3696

پس شما بدون در نظر گرفتن جریان اولیه قوس جوش به یک موتور برق با توان کاری و خروجی واقعی حداقل 3696 وات یا حدود 3.5 تا 4 کیلووات نیاز دارید. با ضرب کردن عدد 3696 در 2، عدد خروجی 7392 وات بدست می‌آید که نشان دهنده مصرف دستگاه جوش با در نظر گرفتن جریان اولیه قوس جوش است. حال این عدد تنها توان واقعی موردنیاز و کاری موتور برق بوده و (همانطور که بالاتر اشاره کردیم) این عدد معادل 80 درصد توان اسمی ژنراتور است. پس باید با اضافه کردن ¼ این عدد، توان اسمی موتور برق که روی جعبه و بدنه دستگاه ثبت می‌شود را حساب کنیم و به عدد کلی توان نامی موتور برق برسیم. یعنی:

7392 تقسیم بر 4 = 1848

7392+ 1848 = 9240

پس در نتیجه شما برای این پروسه جوشکاری با دستگاه جوش 200 آمپر، در برق تکفاز 220 ولت و جریان ورودی 24 آمپر، حداقل به یک موتور برق با توان خروجی بین 9.5 تا 10 کیلووات نیاز دارید که البته بهتر است مورد 10 کیلوواتی انتخاب شود.

حالا به همین ترتیب و با توجه به بررسی‌های دستگاه‌های جوش بازار، می‌توان به طور حدودی، یک جدول پیشنهادی مثل شکل زیر برای تعیین توان موتور برق جهت اتصال به دستگاه های مختلف جوشکاری رسم کرد:

نکته مهم: اکیدا توصیه می‌شود که برای جریان‌های بالاتر از 250 آمپر سعی کنید از منبع تغذیه‌های پرتابل مثل موتوبر برق و... استفاده نکنید و بهتر است دستگاه به شبکه برق اصلی وصل باشد.

اما نکات گفته شده در بالا تمام داستان نیست! موتور برق انتخاب شده علاوه بر مشخصات فنی و توان خروجی کافی، باید برخی ویژگی‌های مهم را هم داشته باشد. نمونه آنها به شرح زیر است:

ضد نوسان بودن

بسیاری از موتورهای برق فناوری تلرانس‌گیری و از بین بردن نوسانات دارند. به این صورت که جریان و سیکل خروجی آنها به کمک برخی تکنولوژی ها مثل AVR به یک ولتاژ و جریان کنترل شده، بدون خطا و با ثبات تبدیل می‌شود. همین فناوری در برخی دستگاه های جوشکاری نیز وجود دارند. در واقع ممکن است مدار از بین بردن نوسان برق روی موتور برق و یا خود دستگاه اینورتر جوشکاری باشد که هر دو کار یکسانی انجام خواهند داد.

سرعت جوشکاری و چرخه کاری

دیوتی سایکل یا چرخه کاری، پارامتر آشنا و بسیار مهم در حوزه جوشکاری و البته موتور برق است. معمولا این عدد در بسیاری از دستگاه‌های جوش برابر 60 درصد بوده و گاهی بالاتر و پایین‌تر هم دیده می‌شود. هر چقدر عدد دیوتی سایکل دستگاه جوش بالاتر برود، یعنی میزان آمپرکشی و کار ممتد دستگاه بیشتر خواهد بود، پس باید به همان میزان، موتور برق توان ادامه کار ممتد و باردهی داشته باشد. در صورت اختلاف زیاد این 2 عدد چرخه کاری بین دستگاه جوش و ژنراتور برق، توقف‌های ناخواسته در پروسه جوشکاری اتفاق می‌افتد.

دستگاه های اینورتر جوش انواع مختلف کوچک و بزرگ و خانگی تا کارگاهی دارند. بسیاری از استادان جوشکاری از این اینورترها برای پروژه‌های پرتابل و متنوع کار در ارتفاعات، سازه‌های فلزی، داربست ها، نقاط سخت و محدود بدون دسترسی برق شهری و... بهره می‌برند. همین مساله باعث می‌شود تا دغدغه انتخاب موتور برق برای جوشکاری سیار شکل بگیرد. در این شرایط رعایت کردن چند مورد در انتخاب ژنراتور برق مهم است.

موتور برق مناسب جوشکاری پرتابل باید سبک و قابل حمل باشد تا بتوان براحتی آن را جابجا کرد. ضمن اینکه نوع سوخت مصرفی آن نیز در بسیاری از موارد مهم خواهد بود. موتور برق های بنزینی معمولا کوچکتر هستند، ضمن اینکه برای کار با اینورترهای جوشکاری کمی حساس‌تر، بهتر است از موتور برق اینورتری استفاده کرد.

گاهی اوقات برخی افراد در منازل و کارگاه‌های کوچک و در شرایطی خاص نیاز به یک موتور برق جمع و جور جهت جوشکاری دارند. در موقع انتخاب موتور برق برای جوش سبک علاوه بر قابل حمل بودن دستگاه، بهتر است به کم مصرف بودن آن توجه شود.

ضمن اینکه ایجاد آلودگی محیطی کم، امکان روشن کردن موتور برق در فضای داخلی و از همه مهتر تولید صدای کم برای این گروه افراد بسیار اهمیت خواهد داشت. علاوه بر این موارد، باید دقت شود که آیا از موتور برق مربوطه تنها برای تغذیه دستگاه جوش استفاده می‌شود؟ یا قرار است دستگاه‌های برقی دیگر هم به آن وصل شود؟ در این صورت باید محاسبات مصرفی آن وسایل هم در نظر گرفت و به توان مورد نیاز اضافه کرد.

حال با توجه به موارد گفته شده در بالا می‌توان چند مورد موتور برق را برای جوشکاری معرفی کرد.

به عنوان مثال موتور برق اینورتر هیوندای 5.5 کیلو وات ریموت دار مدل HG-1255 با توجه به میزان خروجی و ویژگی‌ها یک دستگاه عالی برای جوشکاری سبک خواهد بود. این دستگاه موتور چهار زمانه و چندین سیستم محافظتی با نوسان گیر خروجی دارد و به همراه ریموت و کنترل از راه دور، امکان فاصله گرفتن از موقعیت جوشکاری را نیز خواهد داشت.

برای جوشکاری‌های سنگین‌تر مثلا می‌توان از همین برند کره ای Hyundai دستگاه موتور برق هیوندای 10 کیلو وات مدل HG10000 را معرفی کرد که مجهز سیستم ثابت کننده خروجی جریان و ولتاژ و یا همان AVR است. خروجی ممتد 1.5 ساعته با تمام توان و 4.5 ساعته با نصف توان از جمله مواردی که در هر پروسه جوشکاری کمک شما خواهد بود.

به عنوان یک مدل قدرتمند دیگر و مناسب جوشکاری، موتور برق دی سی ای 6.5 کیلو وات مدل AF-7500 نیز نمونه مناسب خواهد بود. این دستگاه با نوسان پایین خروجی و حفاظت ایمنی و سیستم قطع کن بخوبی از پس موارد مختلف جوشکاری برخواهد آمد.

در سایر موارد برای کاربردی در جوشکاری می‌توان به مدل های ژنراتور برق زیر اشاره کرد:

• موتور برق هیوندای 6 کیلو وات مدل HG8550-PG
• موتور برق دیزلی هیوندای 5.3 کیلو وات مدل HG6553-DG
• موتور برق ان ای سی 6.5 کیلو وات مدل 7061
• موتور برق کنزاکس 8.5 کیلو وات مدل KGG-6185
• موتور برق اکتیو 8.5 کیلو وات مدل AC2885HN
• موتور برق توسن 6.5 کیلو وات مدل 1165GW
• موتور برق بلک مکس 7.8 کیلو وات مدل BMGN7800E
• و...

همانطور که در این مقال خواندیم، دانستن این موارد اشاره شده در بالا و بررسی مشخصات فنی در فرآیند تهیه موتور برق برای عملیات جوش بسیار مهم است. در صورت توجه به نکات گفته شده، نه تنها مشکلات بسیار کمتری برای این کار خواهید داشت، بلکه انتخاب کردن موتور برق مناسب جوشکاری به مراتب ساده‌تر خواهد شد.

شما می‌توانید برای خرید موتور برق در قدرت‌های گوناگون از همه برندهای معتبر ایرانی و خارجی، به فروشگاه ابزارمارکت مراجعه کنید و با گارانتی و ضمانت اصالت کالا، تمامی محصولات را بصورت اورجینال در تمام ایران و درب منزل دریافت کنید.