معرفی انواع سنگ رومیزی و کاربرد آنها

در یک تعریف کلی، سنگ رومیزی به انگلیسی Bench Grinder که گاهی به آن چرخ سنباده نیز می‌گویند، یک دستگاه برقی تشکیل شده از یک بدنه فلزی شامل موتور و یک محور فولادی مرکزی است، که در دو سمت این محور، 2 عدد سنگ سنباده گرد و دیسکی قرار دارد. این دستگاه به شکل ثابت روی میز کار قرار گرفته و با روشن کردن موتور آن، محور داخلی دستگاه چرخیده و با سرعت بسیار بالا هر 2 سنباده سنگی را می‌چرخاند. به این ترتیب کاربر به کمک تکیه‌گاه روی قسمت سنگ سنباده‌ها، می‌تواند تیغه فولادی انواع ابزارآلات برشی مثل چاقو، قیچی و... خود را به سنگ سنباده چرخان بچسباند و آن تیز کند؛ یا سطح یک قطعه مورد نظر خود را بسابد و تمیز کند.

همانطور که اشاره شد، کاربرد چرخ سنباده در صنایع گوناگون و انجام کارهای خانگی و کارگاهی بسیاری دیده می‌شود. در ادامه، به برخی از مهم‌ترین کاربردهای سنگ رومیزی این ابزار اشاره می‌کنیم.

• تیز کردن ابزارآلات:

کاربرد اصلی سنگ رومیزی، تیز کردن گروهی از ابزارآلات برشکاری ساده عمومی و یا صنعتی است که تیغه‌ی فولادی بلند، مستقیم و یکدست دارند. ابزارهایی مانند چاقو، مغار، قیچی، تبر، اره و غیره... از جمله این ابزارها هستند. ضمن اینکه چرخ سنباده امکان سابیدن و تیز کردن نوک کوچک تمام ابزارهای سوراخکاری مثل مته‌ها، قلم چکش تخریب، نوک پیچگوشتی و... را هم داراست.

• فرم دهی و شکل دادن:

با استفاده از سنباده و چرخش دستگاه می‌توان علاوه بر تیز کردن، فرآیند فرم‌دهی مجدد لبه‌های آسیب‌دیده و شکل دادن به اجسام مختلف فلزی، پلاستیکی، چوبی، سنگی و... را انجام داد.

• سنگ‌زنی و پرداخت سطوح:

سنگ رومیزی برای سایش، صاف کردن و پرداخت قطعات فلزی، سنگی، چوبی و پلاستیکی در صنایع مختلف نیز کاربرد دارد. با تنظیم سرعت و زبری دیسک‌ها، فرچه‌ها و برس‌های سیمی نصب شده روی محور دستگاه، می‌توانید سطح هر قطعه را بر حسب نیاز، به نرمی و صافی دلخواه برسانید.

• تمیز کاری، رسوب زدایی و زنگ برداری:

در برخی موقعیت‌ها و در پروژه‌های مختلف، لایه های رنگ، آلودگی محیطی، رسوب، اکسید و زنگ روی فلزات باعث کهنه شدن و یا عدم کارایی قطعه خواهد شد. با چرخ سنباده براحتی می‌توان این موارد و لایه‌ها را پاک کرد و از بین برد.

• جلا دادن و صیقل زنی:

در صورت استفاده و بستن لوازم جانبی صحیح روی سنگ رومیزی مثل صفحه پد پولیس، پد گیلانس و... امکان جلا دادن و صیقل زنی فلزات براق و قیمتی، جواهراتی مثل طلا، نقره، استیل و... نیز وجود دارد.

• حکاکی و خراطی:

برخی از سنگ سنباده‌های مدل جدید و نوین، دارای خرطومی فرز حکاکی و سه نظام هستند؛ بنابراین در این مدل‌ها امکان وصل کردن مته، سنباده‌های کوچک و ابزارک‌های حکاکی و فرز مینیاتوری نیز فراهم می‌شود و می‌توان کار حک کردن، ایجاد نقش و نگار و ظریف کاری و... را روی قطعات انجام داد.

قطر سنگ نصب شونده در چرخ سنباده‌ها سایزهای مختلف و استانداردی از 50 میلی متر تا 300 میلی متر دارد؛ همچنین قدرت خروجی آنها از توان 100 وات تا 2000 وات ساخته می‌شود. در نتیجه انواع سنگ رومیزی بزرگ و کوچک در بازار وجود داشته و هر چه قطر سنگ بزرگتر و توان موتور بیشتر شود، سرعت اعمال شده به قطعه و قدرت ساب و سایش سنگ‌ها بیشتر خواهد بود. علاوه بر این 2 پارامتر اصلی، انواع ویژگی‌های دیگر و آپشن‌ها در تولیدات امروز برندهای سازنده چرخ سنباده باعث شده تا خانواده سنگ رومیزی انواع متنوع و جذابی داشته باشند. به طور کلی از انواع این ابزار می‌توان موارد زیر را نام برد.

سنگ رومیزی برقی ساده

رایج‌ترین و پرکاربردترین مدل سنگ رومیزی همین تایپ معمولی است که ساختمان ساده‌ای دارد و هر 2 سمت آن سنگ سنباده عادی نصب شده است. البته گاهی اوقات یک سمت محور ممکن است فرچه سیمی و برس داشته باشد. هر دو دیسکی که روی این نوع سنگ رومیزی برقی قرار می‌گیرند، قطر یکسان خواهند داشت و معمولا سنگ‌ها از جنس‌هایی نظیر آلومینیوم اکسید، سیلیکون کارباید به صورت الماسه ساخته می‌شوند. درجه زبری و مش این سنگ‌ها نیز متفاوت بوده و ممکن است مش 36، مش 46، مش 60 یا 80 داشته باشد.

سنگ رومیزی تسمه‌ای

این نوع چرخ سنباده در یک سمت محور بجای سنگ الماسه، از یک تسمه سنباده نواری کاغذی بهره می‌برد. بار برداری کاغذ سنباده نواری از سنگ الماسه کمتر است و برای سایش سطوح چوبی، سنگی، فلزی حساس‌تر و یا همچنین صاف کردن و پرداخت نهایی تیغ‌های تیز شده کاربرد دارد.

سنگ رومیزی خرطومی دار

برخی برندها برای سمت دوم دستگاه، یک خرطومی طراحی می‌کنند که امکان نصب ابزارک های خطاطی و حکاکی شبیه به فرز مینیاتوری روی آن فراهم می‌شود. با کمک این قابلیت می‌توان پروژه‌های هنری و ظریف کاری را به کمک کولت ابزار گیر خرطومی انجام داد. البته دقت کنید که خرطومی این سنگ های رومیزی به اندازه فرز مینیاتوری و حکاکی دقیق نیست و معمولا امکان تنظیم سرعت ندارد.

سنگ رومیزی سه نظام دار

نوع دیگر طراحی این ابزارهای برقی، مدلی است که یک سمت دستگاه بجای صفحه سنگ، یک سه نظام دقیقا شبیه به مته گیر دریل دارد. سرعت بالای موتور باعث چرخش سه نظام می‌شود و کاربر می‌تواند با نصب انواع ابزارهای کوچک روی سه نظام، از آن برای اهداف مختلفی استفاده کند.

سنگ رومیزی شارژی

در مدل‌های جدید سنگ رومیزی، نوع باتری خور هم در بازار دیده می‌شود. چرخ سنباده شارژی هیچ مشکلی در قدرت خروجی ندارد و مثل یک مدل برقی کار می‌کند. افراد و شاغلانی که امکان تغذیه برق شهری ندارند یا برای انجام کارهای مختلف مجبورند مدام دستگاه سنگ را جابجا کنند (مثل تعمیرکاران سیار لوازم برشکاری و...) می‌توانند از این نوع چرخ سنباده بهره کامل ببرند. سنگ رومیزی شارژی کابل برق ندارد و انرژی خود را از باتری های لیتیومی 18 ولت یا 20 ولت می‌گیرد؛ ضمن اینکه قطر سنگ های آن بیش از 75 میلی متر نخواهد بود.

انتخاب سنگ رومیزی مناسب برای هر کاربری خاص، نیازمند توجه به چند عامل کلیدی است. در کنار مشخصات فنی خود دستگاه، تهیه کردن لوازم جانبی درست نیز برای هر شغل و کاری لازم است. به طور مثال:

- یک آهنگر نیاز به سنگ سنباده الماسه و برس سیمی دارد. ضمن اینکه بهتر است دستگاه چرخ سنباده انتخابی برای او، چراغ روشن کننده سطح هم داشته باشد.

- جنس قطعه کار در انتخاب نوع سنگ سنباده و دانه‌بندی نیز تاثیرگذار است. برای مثال، برای سنگ‌زنی فلزات سخت و ضخیم، بهتر است از سنگ سنباده‌های الماسه با دانه‌های سخت‌تر مثل مش 36 و 46 استفاده گردد، در حالی که برای فلزات نرم، چوب یا پلاستیک، درجه زبری نرم‌تر مناسب هستند.

- سنگ رومیزی نجاری نوعی است که باید برای تیز کردن مغار، درفش، شابر و... سایز ابزارهای برش چوب و کارگاه نجاری آماده شود. بنابراین باید لوازم جانبی مخصوص تیز کردن این وسایل مثل گیره مخصوص نگهدارنده مغار برای آن تهیه گردد و روی سنگ رومیزی نصب شود.

- صفحات سنگ سنباده الماسه اغلب رنگ تیره دارند و موقع کار روی سطوح، خطوط تیره و سیاه ایجاد می‌کنند. این موضوع هنگام کار روی لوازم حساس و تمیز مشکل ایجاد می‌کند. برای حل این مساله، سنگ سنباده سفید در بازار ارائه شده است، که ساب و سایش روی قطعات روشن را بدون خط اندازی انجام می‌دهد.

- توان موتور و سرعت چرخش سنگ رومیزی هم بر قدرت سایش و دقت عملیات تاثیر می‌گذارد. برای کارهای خانگی و کارگاهی کوچک نیاز به تهیه یک دستگاه بزرگ و حجیم با قطر سنگ بالا نیست و یک چرخ سنباده تا قطر سنگ 150 میلی متر جوابگوی بسیار از کارها خواهد بود.

- انتخاب برند معتبر و توجه به کیفیت ساخت سنگ رومیزی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. بدنه فلزی نباید ضعیف و نازک باشد، پایه‌ها و گیره نگهدارنده قطعه باید طراحی استاندارد داشته باشند تا هر قطعه با هر سازی بتواند روی آن سوار شود. ضمن اینکه داشتن طلق ایمنی محافظ چشم و پایه‌های لاستیکی ضد لرزش نیز یکی از ملزومات سنگ رومیزی است.

در این مقاله در مورد انواع سنگ رومیزی و کاربردهای آن صحبت کردیم. مشاهده می‌کنید که هر مدل و سایز چرخ سنباده بنا به نیاز و نوع کار شخص تعیین و انتخاب می‌گردد. سنگ رومیزی می‌توانند کوچک، ساده و سبک،... و یا بزرگ و سنگین کاملا صنعتی و حرفه‌ای باشد؛ ممکن است امکان نصب لوازم جانبی متعدد تخصصی برای نجاری و آهنگری را داشته باشد و یا فاقد این امکانات باشد.

برای اینکه بدانید کدام مدل چرخ سنباده مناسب شماست؟ می‌توانید به فروشگاه ابزار مارکت مراجعه کنید و از مشاوره رایگان فنی و تخصصی کارشناسان ما کمک بگیرید. ضمن اینکه امکان خرید سنگ رومیزی در انواع مختلف، ساخت برندهای ایرانی و خارجی به صورت اورجینال با ضمانت اصالت و گارانتی برای شما فراهم است.